Hà Nội - Tại phiên toà phúc thẩm xét xử 12 bị cáo có đơn xin giảm nhẹ hình phạt, miễn giảm bồi thường trong đại án Gang thép Thái Nguyên, toà bất ngờ tạm dừng 30 phút để cựu Kế toán trưởng Đỗ Xuân Hoà suy nghĩ về việc vắng luật sư bào chữa cho mình.
Bị cáo đề nghị hoãn toà
Sáng 9.11, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên phúc thẩm, xét kháng cáo của 12 bị cáo trong vụ án liên quan đến những sai phạm ở dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
Đây là 12 trong số 19 bị cáo bị đưa ra xét xử sơ thẩm hồi tháng 4 trước đó về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Nguyên đơn dân sự ở phiên phúc thẩm là TISCO, đơn vị có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Tổng Công ty thép Việt Nam (VNS).
Trong 12 bị cáo kháng cáo, có 9 người bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, quy định tại Khoản 3, Điều 219 Bộ luật Hình sự. Họ gồm: Trần Trọng Mừng (72 tuổi, cựu Tổng Giám đốc TISCO, tòa sơ thẩm xử phạt 9 năm 6 tháng tù);
Đặng Văn Tập (69 tuổi, cựu Phó Giám đốc thường trực Ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO, tòa sơ thẩm xử phạt 7 năm tù), Đồng Quang Dương (61 tuổi, cựu Phó Giám đốc kiêm Thư ký Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO, tòa sơ thẩm xử phạt 6 năm tù);
Đỗ Xuân Hòa (67 tuổi, cựu Kế toán trưởng TISCO, tòa sơ thẩm xử phạt 5 năm tù), Uông Sỹ Bính (68 tuổi, cựu Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO, tòa sơ thẩm xử phạt 2 năm tù), Lê Thị Tuyết Lan (58 tuổi, cựu Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO, tòa sơ thẩm xử phạt 2 năm tù),
Đậu Văn Hùng (70 tuổi, cựu Tổng Giám đốc VNS, tòa sơ thẩm xử phạt 3 năm tù), Nguyễn Trọng Khôi (64 tuổi, cựu Phó Tổng Giám đốc VNS, tòa sơ thẩm xử phạt 3 năm tù), Nguyễn Văn Tráng (63 tuổi, cựu Ủy viên Ban kiểm soát VNS, tòa sơ thẩm xử phạt 2 năm tù).
Ở tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" có các bị cáo xin giảm nhẹ hình phạt gồm: Nguyễn Chí Dũng (66 tuổi, cựu thành viên Hội đồng quản trị TISCO, án sơ thẩm 2 năm tù), Hoàng Ngọc Diệp (55 tuổi, cựu thành viên Hội đồng quản trị TISCO, án sơ thẩm 2 năm tù), Đoàn Thu Trang (36 tuổi, cựu thành viên Hội đồng quản trị TISCO, án sơ thẩm 18 tháng tù).
Tại toà, trong phần thủ tục, toà thông tin bị cáo Đậu Văn Hùng xin xét xử vắng mặt vì lý do sức khoẻ.
Trong khi đó, bị cáo Đỗ Xuân Hoà cho hay luật sư duy nhất bào chữa cho mình vắng mặt do phải cách ly COVID-19. Bị cáo đề nghị toà hoãn xét xử, để đảm bảo quyền và lợi ích của mình.
Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội cho rằng, luật sư không đến nhưng có bản bào chữa gửi tới Hội đồng xét xử; luật sư bào chữa có thể trình bày qua hình ảnh trực tiếp (giống xét xử trực tuyến).
Trong khi đó, Hội đồng xét xử cho rằng, nếu chưa có căn cứ nói rằng luật sư bị nhiễm COVID-19, bị cáo nên phối hợp, tạo điều kiện cho toà hoàn thành nhiệm vụ, vì tổ chức một phiên tòa rất mất thời gian.
"Nếu bị cáo oan sai thì nó lại khác, ở đây bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, miễn trách nhiệm dân sự…. Bị cáo phải tin tưởng vào cấp phúc thẩm”, chủ toạ Mai Anh Tài cho hay và để bị cáo có 30 phút suy nghĩ.
Sau thời gian tạm dừng, bị cáo Hoà "chia sẻ với toà", mong rằng nếu tạo được điều kiện thì bố trí cho luật sư của ông có chỗ ngồi riêng.
Thiệt hại dự án là hơn 830 tỉ đồng
Phiên toà tiếp tục với công bố tóm tắt bản án sơ thẩm của chủ toạ.
Dự án mở rộng sản xuất Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 được Chính phủ phê duyệt năm 2005, tổng vốn đầu tư hơn 3.800 tỉ đồng. VNS là cấp phê duyệt dự án.
Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn KH-CN và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD.
Biết rõ nhà thầu, MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị các điều khoản vô căn cứ, lãnh đạo TISCO vẫn ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỉ đồng, tăng hơn 4.200 tỉ đồng; chấp nhận nhà thầu phụ VINAINCON không đủ năng lực.
Hậu quả, dự án quá thời hạn gần 10 năm nhưng vẫn chưa hoàn thành, gây thất thoát hơn 830 tỉ đồng.
Bản án sơ thẩm cáo buộc, bị cáo Mừng không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm thực hiện dự án. Hành vi của bị cáo Mừng đã khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí trên 830 tỉ đồng.
Ông Mai Văn Tinh (nguyên Chủ tịch HĐQT VNS, bị cấp sơ thẩm tuyên phạt 6 năm tù, song không kháng cáo) có các hành vi sai phạm khiến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát trên 830 tỉ đồng…
17 người khác ở những vị trí, vai trò khác nhau có các sai phạm trong dự án trên.
Sau bản án sơ thẩm 12 trong số 19 bị cáo đã kháng cáo, xin giảm nhẹ hình phạt, miễn, giảm bồi thường.