Tại phiên chất vấn của Quốc hội (QH) chiều 10-11, đại biểu (ĐB) Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) đã đề cập vấn đề lùm xùm trong hoạt động hỗ trợ từ thiện và chất vấn Bộ trưởng LĐ-TB&XH hướng xử lý vấn đề này.
Chính sách về làm từ thiện chặt chẽ hơn
Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung nêu nguyên tắc là nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia làm thiện nguyện, giúp đỡ người khó khăn, gặp thiên tai, địch họa.
Nhà nước cũng quy định hai cơ quan tham gia việc kiểm tra, giám sát hoạt động này là Uỷ ban Trung ương MTTQ và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận thực tế pháp luật chưa quy định cụ thể hoạt động huy động tiền thiện nguyện của các cá nhân, tổ chức khác thế nào, khâu cấp phát ra sao.
Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung
“Vừa qua, Thủ tướng đã giao Bộ Tài chính sửa đổi Nghị định 64/2008 bằng Nghị định 93, trong đó nêu rõ cách làm, huy động bằng tiền, quyên góp hiện vật thì đều có hướng dẫn cụ thể. Tôi tin khi Nghị định 93 có hiệu lực, hoạt động này sẽ vào nền nếp. Còn vừa qua, ai làm sai chúng ta buộc phải xử lý, dù không muốn” – Bộ trưởng nhấn mạnh.
Cùng trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, với hoạt động tự thiện thì Nghị định 64/2008 đã bộc lộ một số nhược điểm như tính minh bạch, công khai; quy định đối với việc quản lý, phân phối hàng, tiền, mở tài khoản, đăng ký vận động… “Những hạn chế, nhược điểm đấy được khắc phục bởi Nghị định 93/2021” - ông Phớc nói.
Theo ông Phớc, Nghị định 93 đã quy định rõ các đối tượng từ MTTQ, Hội Chữ thập đỏ, các tổ chức, cá nhân các đơn vị liên quan thực hiện thiện nguyện, vận động tài trợ. Đồng thời cũng quy định rõ việc quản lý tiền, hàng hóa, vàng, ngoại tệ và việc phân bổ vật tư, hàng hóa, tiền cho các đối tượng thụ hưởng.
Nghị định còn quy định ghi chép một cách đầy đủ hoạt động và được mở tài khoản tại ngân hàng thương mại theo từng đợt vận động hoặc tại kho bạc.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.
“Sau đợt vận động đấy thì các tổ chức, cá nhân phải thực hiện đóng tài khoản; niêm yết công khai hàng hóa, tiền hoặc tài sản mà nhận vận động, phân phối hàng hóa đó minh bạch. Đồng thời, quy định chế độ báo cáo chặt chẽ như trước khi vận động và phải đăng ký với UBND nơi tổ chức vận động; trong thời hạn ba ngày thì UBND phải phối hợp giải quyết…” - Bộ trưởng Tài chính nói.
Nghị định 93 cũng quy định các hình thức đóng góp như tự nguyện giảm giá dịch vụ như giá nước, giá điện, và các loại dịch vụ khác; quy định thanh tra, kiểm tra. Tức là giao Bộ LĐ-TB&XH trong lĩnh vực quản lý được tổ chức thanh tra hay Bộ Tài chính thực hiện thanh tra và các bộ, ngành khác.
Đang xử lý 6 đơn tố giác nghệ sỹ làm từ thiện
Về nội dung này, Bộ trưởng Công Tô Lâm cho biết hiện nay Bộ Công an đang giao cục Cảnh sát hình sự (CSHS) thụ lý, kiểm tra, xác minh các nguồn tin phản ánh về hoạt động quyên góp tiền từ thiện, cứu trợ trong đợt mưa lũ xảy ra ở khu vực miền Trung năm 2020 của một số nghệ sĩ.
Ông cho hay Cục CSHS đang phối hợp với các ngân hàng rà soát, xác định những tài khoản đã huy động từ thiện để làm rõ việc quyên góp, quá trình giải ngân; phối hợp với UBND, MTTQ Việt Nam các cấp thuộc các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi xác minh làm rõ số tiền, hàng hóa mà các nghệ sĩ đã tiến hành cứu trợ từ thiện tại các địa phương.
Đồng thời, Cục này đã làm việc với một số cá nhân, tổ chức đề nghị cung cấp các thông tin có liên quan, sớm kết luận vụ việc theo quy định của pháp luật; chỉ đạo lực lượng CSHS toàn quốc rà soát, nắm tình hình từ thiện diễn ra trên địa bàn, kịp thời phát hiện các trường hợp cá nhân, tổ chức lợi dụng những hoạt động kêu gọi từ thiện để thực hiện các hành vi chiếm đoạt tài sản.
“Qua rà soát ở các địa phương, hiện nay cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã tiếp nhận sáu tố giác về tội phạm của công dân liên quan đến việc huy động tiền từ thiện của các nghệ sĩ. Hiện cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã tổ chức tiếp nhận, phân loại sáu tố giác theo đúng quy trình của pháp luật tố tụng hình sự” - Bộ trưởng Tô Lâm thông tin.
