Nhiều người quan tâm về số ca nhiễm tăng trong thời gian gần đây, khi mà tỉ lệ bao phủ tiêm chủng vaccine đã khá cao. Nhưng số liệu thực tế cho thấy số ca tử vong giảm đến ~75% so với 2 tháng trước đây. Đó chính là tín hiệu của hiệu lực vaccine.

Nhiều thông tin mang tính báo động rằng số ca dương tính đang tăng trong thời gian qua, nhưng khi tôi thu thập dữ liệu từ trang web của Đại học Johns Hopkins [1], tôi thấy tình hình không đến nỗi báo động, mà còn có một tín hiệu tích cực.

1. Số ca dương tính tăng

Biểu đồ dưới đây cho thấy xu hướng nhiễm và tử vong tính từ đầu tháng 1/9 đến 15/11. Như có thể thấy, số ca nhiễm hàng ngày giảm đến mức thấp nhất ở giữa tháng 10, nhưng bắt đầu tăng từ 25/10. Tính theo 'moving average', số ca dương tính trung bình hàng ngày:

• Vào giữa tháng 9 là khoảng 12.000 người;

• Giữa tháng 10 là 3.500 người;

• Giữa tháng 11 là 8.480 người.

Vaccine đang có hiệu quả.

Xu hướng này (số ca dương tính tăng sau vaccine) đã được ghi nhận ở nhiều nơi trên thế giới. Ở Anh, Mỹ..., người ta đã từng quan sát thấy số ca dương tính tăng khá cao sau khi chương trình tiêm chủng vaccine đã bao phủ hơn 70% dân số. Chúng ta có lẽ nghĩ rằng địa phương nào có tỉ lệ tiêm vaccine cao thì số ca dương tính sẽ thấp, nhưng trong thực tế, có nghiên cứu cho thấy số ca dương tính không liên quan đến tỉ lệ bao phủ vaccine.

Như vậy là vaccine không có hiệu lực? Không phải. Số liệu từ Mỹ cho thấy đa số những ca dương tính xảy ra ở nhóm người chưa tiêm vaccine. Nhưng ngay cả trong nhóm đã tiêm vaccine cũng có số ca nhiễm (gọi là 'nhiễm đột phá') nhưng số này ít. Một lí do quan trọng khác là đa số những ca nhiễm mới là thuộc biến thể delta vốn có hệ số lây lan rất cao. Thành ra, số ca dương tính tăng sau khi tiêm vaccine không phải là điều gì quá ngạc nhiên, nhất là Việt Nam vẫn còn hơn 50% (?) dân số chưa tiêm đủ 2 liều vaccine.

2. Số ca tử vong giảm

Con số mà chúng ta phải quan tâm là số ca nhập viện, ICU, và nhất là số ca tử vong. Vì không có đủ số liệu ở Việt Nam nên tôi sử dụng con số của ĐH Johns Hopkins. Con số ca tử vong mỗi ngày được trình bày trong biểu đồ dưới đây. Vẫn tính theo moving average, diễn biến về số ca tử vong trung bình mỗi ngày là:

• Giữa tháng 9 là khoảng 300 người;

• Giữa tháng 10 là 100 người;

• Giữa tháng 11 là 80 người.

Như vậy số ca tử vong giảm rõ rệt. So với 2 tháng trước, số ca tử vong hiện nay giảm đến ~75%.

Tóm lại, số ca dương tính đang tăng trong vài ngày qua, nhưng số ca tử vong thì giảm mạnh. Tuy chưa có con số cấp độ cá nhân, nhưng sự giảm thiểu về số ca tử vong là một trong những tín hiệu cho thấy vaccine có hiệu lực.

Theo GS Nguyễn Văn Tuấn - Viện Garvan - Úc