Tỉnh Lâm Đồng dự kiến nâng dinh Tỉnh trưởng lên 28m ngay khu vực trung tâm
Ngày 24-11, Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết đã phản hồi UBND tỉnh Lâm Đồng về việc cơ quan này chốt phương án xây dựng khách sạn cao tầng ở đồi Dinh và nâng dinh Tỉnh trưởng lên 28m so với vị trí cũ.
Đáng nói, sau khi chốt phương án, tỉnh Lâm Đồng mới có văn bản gửi Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề nghị góp ý bằng văn bản.
Việc đánh thức cần cân nhắc kỹ lưỡng để chọn giải pháp chuẩn mực, hướng tới giữ được diện tích khoảng xanh và làm thế nào để ký ức không bị vỡ vụn. Đừng để không gian thành phố bàng hoàng vì sự đổi thay khắc nghiệt, nơi hệ thống di sản đã trở thành linh hồn nơi chốn.
TS.KTS PHAN ĐĂNG SƠN, chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam
Hội Quy hoạch gật đầu, Hội Kiến trúc phản đối
Văn bản do ông Phạm S, phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, ký ghi rõ: "Hiện nay, trong tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, không thể tổ chức làm việc trực tiếp với Hội Kiến trúc sư Việt Nam để lấy ý kiến cho công trình này, cùng với nhu cầu cần triển khai nhanh các thủ tục dự án Trung tâm Hòa Bình đã bị dừng quá lâu, UBND tỉnh Lâm Đồng đề nghị Hội Kiến trúc sư Việt Nam quan tâm, có ý kiến bằng văn bản về phương án kiến trúc khu vực đồi dinh Tỉnh trưởng thuộc khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt".
"Ngày 30-6-2021, Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đã tổ chức buổi làm việc với Sở Xây dựng Lâm Đồng, qua đó cơ bản thống nhất với phương án kiến trúc trên", UBND tỉnh cho biết.
Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhìn nhận: "Màu xanh và hình dáng "đồi Dinh’’ đã đóng vai là một viên ngọc quý giá, kiến tạo không gian đặc sắc" - Ảnh: M.VINH
Trong nội dung trả lời của mình, Hội Kiến trúc sư Việt Nam nêu các nội dung tỉnh Lâm Đồng cung cấp không đủ để hội có thể tham gia ý kiến mới.
Hội tiếp tục bảo lưu quan điểm hội đã gửi đến UBND tỉnh Lâm Đồng năm 2020 khi tỉnh đưa ra các phương án quy hoạch không gian đồi Dinh. Trong các phương án đưa ra thời điểm đó, phương án nào cũng hướng đến việc xây dựng khách sạn trong khu đất vàng khoảng 5ha ở điểm cao nhất trung tâm Đà Lạt.
"Vì mục đích trân trọng, bảo vệ các di sản văn hóa và thiên nhiên để xây dựng thành phố di sản Đà Lạt, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề nghị UBND tỉnh và Sở Xây dựng Lâm Đồng nghiên cứu, tiếp thu ý kiến phản biện của các chuyên gia, kiến trúc sư trong cả nước và không nên xây dựng công trình khách sạn trên đồi dinh Tỉnh trưởng ở TP Đà Lạt".
"Nhân vật chính" dinh Tỉnh trưởng nằm trong không gian xanh duy nhất ở trung tâm Đà Lạt - Ảnh: M.VINH
Hội Kiến trúc sư Việt Nam đưa ra khuyến nghị: tỉnh Lâm Đồng thực hiện phương án kiến trúc với nội dung đảm bảo lý giải đầy đủ nội dung theo quy hoạch 704, Thủ tướng phê duyệt năm 2014.
Quy hoạch 1/500 khu trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt chưa phù hợp, vì việc lập và phê duyệt quy hoạch này yêu cầu phải đồng thời thực hiện trên cơ sở tuân thủ luật di sản văn hóa hiện hành (dinh Tỉnh trưởng và khu đồi Dinh thời điểm quy hoạch vẫn thuộc danh mục công trình văn hóa bảo tồn theo quyết định số 47/2017/QĐ-UBND.
Theo quy định, công trình chỉ có thể chuyển đổi trạng thái sau khi đã có quyết định thay đổi mới của chính cấp đã phê duyệt xếp loại).
Cần làm theo luật
Tiến trình lập quy hoạch - kiến trúc không gian khu vực này cần rà lại thủ tục chọn đấu thầu hay thi tuyển theo luật định. Vì ngoài quy định về quy mô và mức kinh phí tư vấn, tính chất đặc biệt về yêu cầu kiến trúc tại đây đã được đặt ra từ đầu, trong quyết định phê duyệt các cấp về quy hoạch cho khu vực.
Quy hoạch khu Hòa Bình - Đà Lạt được nhìn nhận không tuân thủ theo quy hoạch 704, Thủ tướng duyệt năm 2014 - Ảnh: M.VINH
Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề nghị với công trình khách sạn đồi Dinh (nếu thực hiện), cần một quy trình chuẩn các bước theo luật xây dựng và luật kiến trúc hiện hành dù phương thức tuyển chọn hay thi tuyển.
Với quy mô, tính chất và đặc biệt là tầm quan trọng về đóng góp không gian cho khu vực đặc biệt của đô thị Đà Lạt, phương án thi tuyển bài bản là một hướng đi phù hợp để tuân thủ đúng pháp lý và chuyên môn. Cuộc thi nên gắn kết cùng quy hoạch kiến trúc chung khu vực Hòa Bình thành một hệ thống nghiên cứu.
Dinh Tỉnh trưởng tuy là một công trình về mặt kiến trúc không có đặc sắc, cũng không tiêu biểu cho kiến trúc xưa Đà Lạt, về mặt lịch sử cũng chưa phải là di tích nằm chuẩn trong tiêu chí di tích lịch sử văn hóa theo Luật di sản văn hóa (khoản 1 điều 28 của luật).
Tuy nhiên, về mặt giá trị lịch sử tồn tại, tinh thần nơi chốn đã mang một ý nghĩa hiện hữu không thể phủ nhận. Do đó, việc ứng xử tiếp theo cần bài bản thận trọng tuân thủ chặt chẽ vận hành quy trình pháp lý.
Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận định việc nâng dinh Tỉnh trưởng lên 28m để thực hiện cụm công trình khách sạn là không thỏa đáng
Khu vực đồi Dinh càng có vị trí đặc biệt, đây là đỉnh đồi cao nhất ở trung tâm thành phố, đó cũng là một nơi hội tụ nhiều yếu tố đắc địa. Vì vậy, khi quyết định xây dựng Đà Lạt thành một đô thị, người Pháp đã chọn đỉnh đồi này để đặt "trụ sở cai quản".
Màu xanh và hình dáng đồi Dinh đã đóng vai là một viên ngọc quý giá, kiến tạo không gian đặc sắc. Dù giờ dường như bị lãng quên trong sự trở mình vươn tới của đô thị, do một thời gian quá dài không được quan hữu. Việc đánh thức cần cân nhắc kỹ lưỡng để chọn giải pháp chuẩn mực, hướng tới giữ được diện tích khoảng xanh và làm thế nào để ký ức không bị vỡ vụn.
Đừng để không gian thành phố bàng hoàng vì sự đổi thay khắc nghiệt, nơi hệ thống di sản đã trở thành linh hồn nơi chốn.
Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận định việc nâng dinh Tỉnh trưởng lên 28m để thực hiện cụm công trình khách sạn là không thỏa đáng. Theo đó, "việc định đưa 1 công trình xưa không hội tụ tiêu biểu về mặt phát triển lịch sử - kinh tế - chính trị - xã hội - văn hóa lên cao như "một đền thờ tôn vinh" tại ngay trung tâm đô thị là khó thỏa đáng.
Chưa nói, việc đó không đúng pháp lý về cách ứng xử công trình định bảo tồn, lại tốn kém, lãng phí đầu tư nếu muốn giữ nguyên bản. Ngọn đồi nhân tạo mới, dạng ruộng bậc thang cũng là một hình ảnh chưa mang tính bản địa sâu xa ở vùng đất. Không dễ giữ cho hồn cốt đô thị khu vực được nguyên lãng, an nhiên.
Công trình dinh Tỉnh trưởng đã 100 năm tồn tại và còn nguyên vẹn - Ảnh: M.VINH
Trên tinh thần đó, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề nghị lãnh đạo tỉnh có sự nghiên cứu rà soát lại thật thận trọng, thực hiện chặt chẽ quy trình pháp lý để quyết định giải pháp hợp lý nhất.
Theo quy định, việc quyết định chi tiết sau khi có phê duyệt tổng thể của Thủ tướng Chính phủ đối với vấn đề như trên là do thẩm quyền Tỉnh ủy - UBND tỉnh Lâm Đồng.
Cần làm rõ các câu hỏi?
Các nghi vấn được đưa ra, trong góp ý của Hội Kiến trúc sư Việt Nam: Cùng sự tải gánh quy mô cao rộng, đồ sộ như nhiệm vụ đặt ra cho đồ án đồi Dinh có phải là quá sức, làm khó cho các nhà chuyên môn kỹ thuật xây dựng kiến trúc... cũng là một yếu tố cần có mặt trong nhìn lại và suy ngẫm để đưa đến giải pháp.
Nên chăng, nghiên cứu thêm tính khả thi, khai thác hài hòa, tính đến yếu tố ngầm hóa, nhất là các không gian lớn như hội nghị, quán ăn… kết hợp với chiều cao có thể dung nạp, không tranh chấp với công trình hiện hữu (khi cần giữ lại) với cách chọn phương án phân tán hoặc biến ảo phản chiếu.
Quy hoạch khu Trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt: Dồn nén đô thị vào vùng... địa chất yếu TTO - Khu vực xung quanh đồi Dinh và trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt là khu vực có địa chất yếu. Nhiều năm liền, khu vực này xuất hiện nứt đất. Hiện tượng này vẫn chưa có hướng xử lý dứt điểm.