Từ ngày 23/11, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên sơ thẩm xét xử 36 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (gọi tắt là Dự án).
Theo cáo trạng, Dự án do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 139 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi). Giai đoạn một của dự án dài 65 km, từ thành phố Đà Nẵng đến TP Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam), gồm 8 gói thầu xây lắp chính, trong đó có 7 gói thầu thi công đường và một gói thầu chủ yếu thi công cầu.
Dự án được khởi công ngày 19/5/2013, đến ngày 1/8/2017 hoàn thành thông xe, được đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn một; ngày 2/9/2018 hoàn thành thông xe, được đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn hai - 74,2 km từ TP Tam Kỳ - TP Quảng Ngãi.
Dù mới được đưa vào khai thác nhưng đoạn đường 65 km đã có rất nhiều điểm hỏng biểu hiện trên mặt đường bê tông nhựa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận hành khai thác, an toàn khi tham gia giao thông.
Kết luận giám định cho thấy, chất lượng công trình xây dựng hoàn thành đối với tất cả 7 gói thầu (phần đường) thuộc giai đoạn một của dự án không đảm bảo đúng như tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án.
Quá trình thi công, nghiệm thu, các bên liên quan đã không thực hiện đo nghiệm thu cường độ mặt đường trên các lớp vật liệu hoàn thành, không đo hệ số thấm của lớp bê tông nhựa tạo nhám để đánh giá chất lượng công trình xây dựng sau khi thi công, dẫn đến không kiểm soát được chất lượng hạng mục công trình xây dựng nhưng đã ký nghiệm thu, đề nghị đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Mặc dù các hạng mục công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng nhưng chủ đầu tư và các đơn vị liên quan đã nghiệm thu, thanh toán hơn 811 tỷ đồng cho các đơn vị thi công dự án. Số tiền này được quy kết do hành vi vi phạm của các bị cáo gây ra.
Với hành vi vi phạm tại giai đoạn một của Dự án, 36 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng".
Xem xét trách nhiệm 2 nguyên Tổng Giám đốc VEC
Cũng theo cáo trạng, để đánh giá chất lượng công trình xây dựng đối với các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của Dự án, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã trưng cầu Phân Viện khoa học công nghệ giao thông vận tải phía Nam (Bộ Giao thông vận tải) giám định, đến nay chưa có kết quả giám định.
Do vậy, để đảm bảo tiến độ xử lý vụ án, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã ra Quyết định tách hành vi có dấu hiệu sai phạm khi thực hiện các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của Dự án, chờ kết quả giám định tư pháp về chất lượng công trình xây dựng để xem xét, xử lý sau.
Cũng liên quan đến giai đoạn 2 của Dự án, cơ quan tố tụng "điểm" một số sai phạm của ông Mai Tuấn Anh, TGĐ VEC (từ ngày 1/4/2011 đến ngày 31/5/2017, Chủ tịch HĐTV VEC từ ngày 31/5/2017 đến ngày 28/8/2020) và ông Trần Văn Tám, TGĐ VEC (từ ngày 1/6/2017 đến ngày 28/8/2020).
Theo cáo trạng, với vai trò là TGĐ điều hành hoạt động của VEC, ông Mai Tuấn Anh đã không kiểm tra giám sát, không thực hiện đúng chỉ đạo và báo cáo Bộ GTVT liên quan đến yêu cầu kiểm soát chặt chẽ, phương án khắc phục nguồn vật liệu từ các mỏ đá kém chất lượng của Dự án; có dấu hiệu thiếu trách nhiệm trong công tác, ảnh hưởng đến chất lượng công trình xây dựng không đảm bảo.
Tuy nhiên, ông Mai Tuấn Anh còn liên quan đến giai đoạn 2 của Dự án đang được giám định chất lượng công trình xây dựng. Do vậy, để đánh giá, xem xét xử lý, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an ra Quyết định tách hành vi liên quan đến các sai phạm có dấu hiệu thiếu trách nhiệm của ông Mai Tuấn Anh để xử lý trong giai đoạn 2 của vụ án.
Đối với ông Trần Văn Tám, ông Tám được bổ nhiệm làm TGĐ VEC khi giai đoạn một của dự án được nghiệm thu cơ sở và đưa vào sử dụng. Trong thời gian này, Dự án được phân công cho Lê Quang Hào - Phó TGĐ phụ trách.
Với vai trò là TGĐ, ông Trần Văn Tám có phần trách nhiệm là người đứng đầu, không kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật của cấp dưới nhưng chưa đến mức để xem xét trách nhiệm hình sự trong giai đoạn một Dự án.
Bản thân ông Tám có liên quan đến quá trình thực hiện giai đoạn 2 của Dự án (75km sử dụng vốn vay của WorldBank) với vai trò là lãnh đạo phụ trách trực tiếp, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở Dự án nên sẽ được xem xét trách nhiệm trong giai đoạn 2 của vụ án.
Phúc Lâm