Dùng ma túy để thuê người làm rẫy
Vợ chồng Và Y Xí (SN 1957) và Già Chống Lầu (SN 1949), cùng trú tại xã Bắc Lý, Kỳ Sơn, Nghệ An bị đưa ra xét xử về tội "Mua bán trái phép chất ma túy". Từ khi bị bắt, hai vợ chồng bị giam giữ ở hai khu vực riêng biệt, thành thử phải đến nửa năm nay vợ chồng Xí mới gặp nhau.
Tuổi già, sức yếu, bị cáo Già Chống Lầu đứng không vững, vợ phải dìu, đứng sát bên để cho Lầu dựa vào. Hội đồng xét xử cho phép hai bị cáo ngồi trình bày hành vi phạm tội của mình.
Và Y Xí là vợ hai của Già Chống Lầu, cả con chung, con riêng và 3 đứa con nuôi, tổng cộng 14 đứa. Khác với ông chồng già nua, ốm yếu thì Và Y Xí khá tháo vát, lanh lợi. Những đứa con lớn đã ra ở riêng, vợ chồng Và Y Xí đã già nên không đủ sức làm rẫy nữa, trong khi rẫy lại nhiều, đành phải thuê người làm, cứ mỗi ngày trả công cho người làm 50.000 đồng.
Một lần tình cờ gặp người Lào, được đề nghị bán hộ gói ma túy trị giá 50 triệu đồng, Và Y Xí nảy sinh một kế hoạch mới. Xí bảo với chồng, trả công cho người làm rẫy bằng ma túy vừa không phải trả tiền mặt, vừa khiến họ phải làm công cho nhà mình mà không thể chê ít tiền rồi bỏ sang làm cho nhà khác.
Cùng với việc trả công bằng ma túy, vợ chồng Lầu còn bán cho những con nghiện có nhu cầu. Ngày 9/6, trong khi 3 người làm thuê cho vợ chồng Và Y Xí đang tụ tập tại nhà của ông bà chủ để sử dụng mà túy thì bị công an phát hiện. Lực lượng chức năng thu giữ trong buồng ngủ của vợ chồng Xí 236 g heroin.
Vào thời điểm bị bắt giữ, Và Y Xí đang nuôi đứa con nhỏ dưới 36 tháng tuổi. Tuy nhiên, sau khi xác minh, cơ quan chức năng xác định đứa trẻ không phải là con ruột của Xí, bố mẹ đứa trẻ cũng sinh sống ngay trong bản nên đã làm thủ tục giao đứa trẻ cho bố mẹ đẻ và thực hiện tạm giam đối với Và Y Xí.
Sợ không sống được đến lúc mãn hạn tù
Khác với thời điểm bị bắt giam, bị cáo Và Y Xí tỏ ra mệt mỏi, chậm chạp. Trong khi đó, mỗi lần Già Chống Lầu được mời đứng lên để khai báo, Xí đều phải dìu chồng.
Thông qua người phiên dịch, vợ chồng bị cáo Xí thừa nhận các hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố. Và Y Xí cho biết, bản thân không biết chữ, không hiểu biết pháp luật, vì tuổi già, sức yếu và nghèo khó nên mới nhận lời người Lào mang ma túy về để bán và trả tiền công cho người làm rẫy cho nhà mình.
Và Y Xí và Già Chống Lầu đều mong muốn nhận được sự khoan hồng của pháp luật.
Căn cứ vào số lượng ma túy mà hai bị cáo mua bán cũng như vai trò của từng người, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An giữ quyền công tố tại phiên tòa để nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt Và Y Xí 19-20 năm tù, tuyên bị cáo Già Chống Lầu 16-17 năm tù.
"Bị cáo già rồi, lại nhiều bệnh lắm, sợ không sống được đến khi đi tù xong. Xin tòa bớt cho bị cáo 5-6 tuổi", bị cáo Và Y Xí nói qua người phiên dịch. Vị chủ tọa hỏi lại "giảm 5-6 tuổi là như thế nào?", bị cáo Xí bảo "giảm 5-6 năm tù".
Hội đồng xét xử nhận định trong vụ án này, bị cáo Và Y Xí đóng vai trò là người khởi xướng, bị cáo Già Chống Lầu là đồng phạm với vai trò giúp sức tích cực. Cả hai bị cáo đều là người dân tộc thiểu số, nhận thức về pháp luật hạn chế, quá trình điều tra, xét xử thành khẩn, ăn năn, hối cải, ngoài ra bị cáo Lầu phạm tội khi hơn 70 tuổi... đây là những tình tiết xem xét giảm nhẹ hình phạt theo quy định.
Tuy nhiên, hành vi của Và Y Xì và Già Giống Lầu là đặc biệt nghiêm trọng, xâm phạm quyền độc quyền quản lý chất ma túy của Nhà nước, số lượng ma túy lớn... do vậy cần phải xử nghiêm, tương xứng với hành vi phạm tội của hai bị cáo, góp phần răn đe, phòng ngừa chung.
Xem xét toàn diện vụ án, các tình tiết giảm nhẹ, HĐXX tuyên phạt Và Y Xí 20 năm tù, Già Chống Lầu 17 năm tù. Nghe người phiên dịch dịch lại bản án tòa vừa tuyên, khuôn mặt bị cáo Và Y Xí biến sắc.
Hai cán bộ dẫn giải phải nắm 2 khủyu tay để dìu vợ chồng Xí về trại giam. Bị cáo Xí nói gì đó bằng ngôn ngữ của dân tộc mình, người phiên dịch giải thích "Bà Xí bảo 20 năm tù thì "đắt" quá, sợ chết trong tù mất, không được về nhà nữa"...
Hoàng Lam