Hàng loạt kiến nghị nhằm gỡ khó cho thị trường xăng dầu vừa được UBND TP HCM gửi đến Thủ tướng hôm nay.

Theo đó, thành phố đề xuất Thủ tướng chấp thuận cho liên Bộ Công Thương - Tài chính chủ động quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu trong trường hợp cần thiết như giá xăng dầu biến động bất thường, ảnh hưởng kinh tế - xã hội... Hiện thời gian điều hành xăng dầu theo quy định là ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Tuy nhiên, thành phố cho rằng quy định hiện hành không còn phù hợp trước biến động của thế giới.

Hệ quả là từ 1/10 đến nay, tình trạng bán hàng gián đoạn do tạm hết xăng liên tục kéo dài tại TP HCM, trung bình mỗi ngày có 9-20% cửa hàng thiếu hụt xăng. Dù doanh nghiệp nỗ lực nhưng có tình trạng thương nhân không chủ động nhập hàng để kinh doanh vì ngại thua lỗ, dẫn đến thiếu nguồn hàng cung cấp cho hệ thống phân phối.

Liên quan đề xuất này, đầu tháng 11, trong phiên chất vấn tại Quốc hội, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng đã nói sẽ đề xuất Chính phủ rút ngắn kỳ điều hành giá xăng. "Nếu 10 ngày không phù hợp có thể rút thời gian điều hành còn 5 ngày. Thậm chí, nếu lấy ý kiến rộng rãi người dân, đối tượng chịu tác động, đa số ý kiến cho rằng điều chỉnh giá theo ngày là phù hợp, Bộ sẽ tham mưu Chính phủ", ông nêu.

Trước đó, hôm giữa tháng 10, tại buổi tiếp xúc cử tri các quận Ninh Kiều, Cái Răng và huyện Phong Điền, TP Cần Thơ, Thủ tướng cũng từng cho rằng thiếu nguồn cung xăng dầu phần lớn do nguyên nhân chủ quan, cần nghiên cứu rút ngắn chu kỳ điều chỉnh giá và điều hành linh hoạt hơn.

Ngoài ra, mức chi phí trong cơ cấu tính giá cơ sở xăng dầu như chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức... cũng được TP HCM đề xuất cần tính toán lại. Bởi thị trường giá xăng dầu thế giới biến động liên tục, các chi phí đều tăng nên không còn phù hợp.

Hiện, nguồn cung xăng dầu của Việt Nam phụ thuộc vào thị trường thế giới, doanh nghiệp đầu mối khó nhập khẩu xăng từ nước ngoài trong bối cảnh lạm phát, giá cả tăng cao còn tỷ giá ngoại tệ biến động liên tục. Việc doanh nghiệp đầu mối không nhập khẩu xăng dầu sẽ ảnh hưởng đến việc tính giá cơ sở, không phản ánh đúng thực tế phát sinh. Dẫn chứng, thành phố ghi nhận tỷ trọng sản lượng xăng dầu từ nguồn nhập khẩu hiện tương đối thấp (tỷ trọng nhập khẩu của xăng là 20,23%, dầu DO là 26,64%).

Một đề xuất khác của thành phố là liên Bộ Tài chính - Công Thương tính toán phương án hỗ trợ doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có lợi nhuận hợp lý trong chuỗi cung ứng; các thương nhân đầu mối chia sẻ lợi nhuận với đại lý, cửa hàng bán lẻ, đảm bảo mức chiết khấu tối thiểu 500 đồng mỗi lít để cửa hàng duy trì hoạt động.

Thời gian qua, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu liên tục than lỗ vì giá cả thường xuyên biến động, có thời điểm phải nhập hàng với giá bằng mức bán lẻ, chiết khấu bằng 0 hoặc âm, trong khi chi phí vận chuyển, hoạt động, lương...đều tăng...

Tính đến 14/11, TP HCM có 15 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, 61 thương nhân phân phối, một thương nhân làm tổng đại lý, 32 đại lý và 549 cửa hàng bán lẻ xăng dầu. Hiện, thành phố có 4 trên 549 cửa hàng xăng dầu tạm ngưng kinh doanh để sửa chữa.

Thu Hằng