Hơn 17.000 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc
Phát biểu giải trình tại phiên họp sáng 1-11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho hay trong báo cáo của Chính phủ nhận định sách giáo khoa chưa đáp ứng được yêu cầu.
"Bộ nhận thức đây là đòi hỏi rất cao của Chính phủ khi đã làm được những việc quan trọng song cần làm tốt thêm", ông Sơn nhìn nhận.
Ông chỉ rõ, trong nghị quyết giám sát vừa qua đã có sự ghi nhận đối với toàn ngành, đội ngũ giáo viên, người tham gia soạn sách.
Về thông tin tài chính chi cho đổi mới giáo dục, ông Sơn nói con số đưa ra trong báo cáo là hơn 213.000 tỉ đồng, bao gồm cả chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển.
"Con số chi trực tiếp cho đổi mới giáo dục gồm biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, thẩm định sách giáo khoa, tập huấn cho giáo viên toàn quốc thì tổng chi phí là 395,2 tỉ đồng", ông Sơn giải thích.
Về nghị quyết đoàn giám sát giao cho bộ chuẩn bị trình Quốc hội phương án soạn một bộ sách giáo khoa, ông cho rằng từ nay đến năm 2024, việc quan trọng nhất cần ưu tiên là thẩm định chất lượng sách cho lớp 5, 9, 12 thật tốt, đảm bảo đủ sách cho năm học tới.
Còn vấn đề được giao, bộ sẽ nghiên cứu, đề xuất và cố gắng 1, 2 năm tới khi chu trình đổi mới sách hoàn tất sẽ đánh giá sâu và đề đạt phương án Quốc hội sau.
Về tình trạng thừa, thiếu giáo viên, Bộ trưởng Sơn thông tin hiện cả nước còn thiếu hơn 127.000 giáo viên và số này gia tăng không ngừng bởi số lượng học sinh riêng năm học này tăng lên rất nhiều.
Bên cạnh đó, tiếp tục xảy ra tình trạng giáo viên nghỉ việc. Tính đến tháng 9-2023, cả nước có hơn 17.000 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc.
Ông nói năm ngoái cùng Bộ Nội vụ đã xác định chỉ tiêu tuyển cho các địa phương là hơn 26.000 nhưng theo thống kê của ngành nội vụ, hiện nay các tỉnh vẫn còn lại 64.000 chỉ tiêu chưa dùng.
Việc này có nhiều nguyên nhân, trong đó có nơi để dành cho 10% cắt giảm nhưng có nơi không có nguồn tuyển. Hay giáo viên mầm non nguồn có nhưng khi tuyển không có người ứng tuyển, bởi giáo viên mầm non làm việc áp lực nhưng lương thấp.
Đây là vấn đề rất lớn cần đưa ra giải pháp, trong đó cần điều chỉnh lương, chế độ chính sách, nhà công vụ...
Ông lưu ý các tỉnh cần tuyển hết chỉ tiêu và cho biết Bộ Nội vụ xác định trong năm 2023 - 2024 đã giao hơn 27.800 chỉ tiêu cho các tỉnh. Đây là bước để cải thiện về câu chuyện giáo viên.
"Không thể tay không bắt chip được"
Bộ trưởng Sơn cũng báo cáo về việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho công nghiệp bán dẫn. Ông nói thấy rõ đây là trọng trách, sứ mệnh để phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đổi mới đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.
Ông nêu đã lên kế hoạch triển khai trong lĩnh vực này. Hiện dự đoán cần 50.000 - 100.000 nhân lực, trong đó yêu cầu nhiều trình độ, chuyên môn nhưng ưu tiên cho nhóm nhân lực thiết kế vi mạch, bán dẫn.
Hiện nay có 35 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đang đào tạo những lĩnh vực trực tiếp hoặc ngành gần đối với lĩnh vực này. Trong đó những ngành gần là công nghệ thông tin, điện tử viễn thông... sinh viên chuyển đổi là có ngay nhân lực đảm nhiệm.
Còn các trường đã tổ chức mạng lưới để cùng chia sẻ kinh nghiệm, thiết kế chương trình và ngày 19-10, tại Đà Nẵng, bộ đã tổ chức hội nghị để triển khai công việc quan trọng này. Hiện đang tăng cường đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất để có thể đảm nhiệm công việc này.
Bộ đã ký hiệp định với Intel, nhiều doanh nghiệp để xác định chính xác nguồn nhân lực cho các nhóm và có những đào tạo sát, tránh ào ào đào tạo lại thừa.
Dự kiến trong năm 2024, tuyển sinh trên 1.000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn, và các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển trên 7.000 học viên, sẽ tăng dần 20-30% hằng năm. Với sự tập trung cao độ, giải quyết các vướng mắc, đến năm 2030 dự kiến con số có thể đáp ứng được.
"Tuy nhiên đây là lĩnh vực công nghệ cao, đòi hỏi cao nên cũng mong đầu tư cao chứ nếu không không thể tay không bắt chip được", ông Sơn nói.
Ông đề nghị Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh đầu tư các phòng thực hành để có đủ điều kiện nâng cao chất lượng đào tạo.
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nói việc cấp phép nhập khẩu, cho phép sử dụng các dụng cụ y tế mới ở nước ta hiện vẫn bế tắc.