Khu đất điều chỉnh tăng 35,68 tỷ đồng
Theo QĐ số 4827/QĐ-UBND, khu đất 8A đường MĐC (khu đất 8A), chức năng sử dụng đất là khách sạn tiêu chuẩn "4 sao" (quy mô 92 phòng) với chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc mới, hệ số sử dụng đất 6,58 lần, tại thời điểm tháng 9/2015 có giá 137,42 triệu đồng/m2 (số tròn). Giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ) khu đất 8A thời điểm tháng 9/2015 là 176,18 tỷ đồng.
Nghĩa vụ tài chính bổ sung mà Doanh nghiệp tư nhân Xây dựng (DNTN XD) số 1 tỉnh Điện Biên phải thực hiện là 60,457 tỷ đồng. Trường hợp sau này cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kết luận phải thực hiện nghĩa vụ tài chính bổ sung thì DNTN XD số 1 Điện Biên phải có trách nhiệm thực hiện. Điều 2 của QĐ số 4827/QĐ-UBND nêu rõ: Cục thuế TP phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường (NMMT), Sở Tài chính xác định tiền chậm nộp, nghĩa vụ tài chính bổ sung theo mức quy định của pháp luật về quản lý thuế theo ý kiến của Bộ Tài chính tại công văn số 75/BTC-QLCS ngày 21/01/2020.
Sở TNMT chịu trách nhiệm kiểm tra, rà soát tính chính xác, trung thực, đầy đủ của pháp lý sử dụng đất khi xây dựng phương án giá đất bảo đảm phù hợp quy định pháp luật. Các Sở, ngành có liên quan, UBND Q1 chịu trách nhiệm về những nội dung thuộc lĩnh vực quản lý hoạt động theo phạm vi chức năng, nhiệm vụ mà pháp luật có liên quan quy định.
Đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm về tính pháp lý của chứng thư, báo cáo kết quả tư vấn xác định giá đất, sự phù hợp của các thông tin, số liệu thể hiện tại chứng thư thẩm định giá và tính chính xác, trung thực, khách quan của các tài liệu, thông tin thu thập và kết quả tư vấn xác định giá đất theo quy định, chịu trách nhiệm giải trình với cơ quan thẩm quyền (nếu có) khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền yêu cầu phải giải trình đối với tài liệu, số liệu có liên quan đến việc đề xuất giá đất tại chứng thư thẩm định giá theo quy định.
Với QĐ mới của UBND TP, giá trị QSDĐ khu đất 8A đã tăng lên 35,68 tỷ đồng. Trước đây, Công ty SIAC có chứng thư thẩm định khu đất 8A có giá thị trường 140,5 tỷ đồng (chỉ 109,6 triệu đồng/m2). Nhiều chuyên gia bất động sản khẳng định đây là khu đất "kim cương", giá 109,6 triệu đồng/m2 là quá thấp so với thực tế chuyển nhượng tại thời điểm đầu năm 2013.
Theo đến cùng vụ việc
Từ lúc phát hiện năm 2009 cho đến nay, Báo Công an TPHCM đã theo đuổi việc điều tra và có hơn chục bài viết. Theo đó, Đài Khí tượng Thủy văn (KTTV) Khu vực Nam bộ được xây trên khu đất "kim cương" hơn 3.000m2 bao gồm trụ sở làm việc (số 8 MĐC) và nhà công vụ (số 8A đường MĐC). Nhà công vụ bao gồm dãy nhà 2 tầng và một biệt thự cổ là trụ sở của Chi cục Khí tượng Sài Gòn thời Pháp thuộc và Nha Khí tượng của chế độ Sài Gòn cũ.
Năm 2010, toàn bộ nhà công vụ được mang ra cho thuê mở nhà hàng. Báo Công an TPHCM có bài điều tra, xác định việc cho thuê này là trái quy định pháp luật, cụ thể là QĐ số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/01/2007 của Thủ tướng Chính phủ (QĐ số 09). Sau khi báo đăng, Bộ trưởng TNMT chỉ đạo chấm dứt ngay việc cho thuê. Những cán bộ làm sai không chỉ bị xử lý kỷ luật mà còn phải tự bỏ tiền bồi thường cho bên thuê hơn 400.000USD do chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.
Từ năm 2011 - 2015, lấy lý do "sắp xếp, xử lý nhà đất" theo QĐ số 09, Bộ TNMT thời điểm đó do ông Nguyễn Minh Quang làm Bộ trưởng, đã bán hàng loạt cơ sở nhà đất từ Bắc đến Nam, tọa lạc ở vị trí đắc địa vì "dôi dư”. Trong số này, có khu nhà đất 8A. Việc bán khu nhà đất ngay từ đầu đã bộc lộ sự bất thường. Tại văn bản (VB) ngày 8/12/2011 của Bộ TNMT, diện tích chuyển nhượng chỉ 755m2 đất và 770m2 nhà. Đến ngày 16/3/2012, Bộ TNMT có VB điều chỉnh diện tích đất vọt lên 1.282m2 (tăng gần gấp đôi) và nhà là 1.110m2.
Ngày 20/11/2012, Giám đốc (GĐ) Đài KTTV khu vực Nam bộ lúc này là ông Phan Thanh Minh ký QĐ "chỉ định thầu" về thẩm định giá. Ngày 27/02/2013, Công ty SIAC có chứng thư xác định, khu nhà đất 8A có giá thị trường là 144,456 tỷ đồng; trong đó đất 140,5 tỷ và nhà 3,949 tỷ đồng. Căn cứ tờ trình của Sở Tài chính (do Phó GĐ Tạ Quang Vinh ký ngày 26/4/2013), Phó Chủ tịch UBND TP thời điểm đó là ông Nguyễn Hữu Tín ký QĐ số 2311/QĐ-UBND ngày 09/5/2013 phê duyệt giá trị nhà đất 8A để bán đấu giá (BĐG) là 144,456 tỷ đồng.
Có 3 đơn vị nộp hồ sơ tham gia tổ chức BĐG, trong đó có Trung tâm Dịch vụ BĐG tài sản thuộc Sở Tư pháp TPHCM, nhưng Giám đốc Minh gạt bỏ, ưu ái chọn Công ty cổ phần BĐG Lam Sơn đồng thời xúc tiến ký hợp đồng BĐG vào ngày 12/6/2013. Chỉ 3 ngày sau, Phó GĐ Công ty Lam Sơn Nguyễn Chí Hiếu ký thông báo "BĐG tài sản", đăng trên một tờ báo ở Hà Nội với vài dòng ngắn gọn. Do thông báo bán "bí mật" nên chỉ 2 khách hàng nộp hồ sơ, trong đó có DNTN XD số 1 Điện Biên.
Phó GĐ Hiếu ấn định thời gian tổ chức BĐG lúc 8 giờ ngày 18/7/2013 tại văn phòng Công ty Lam Sơn ở P.Tân Sơn Nhì, Q.Tân Phú, TPHCM. Phát hiện vụ việc bất thường, Báo Công an TPHCM đã đăng bài phản ánh. Việc tổ chức BĐG bị hoãn đến ngày 22/7/2013 mới diễn ra. Sau 88 vòng đấu "tay đôi", doanh nghiệp của "đại gia" Lê Thanh Thản trúng đấu giá với 238,12 tỷ đồng.
Theo một số chuyên gia bất động sản ở TPHCM, có sự chênh lệch số tiền "khủng" gần 94 tỷ đồng so với giá khởi điểm, một phần do tác động từ phản ánh của Báo Công an TPHCM. Tuy nhiên, giá 238,12 tỷ đồng vẫn còn thấp so với thị trường thời điểm đó. Nếu được thông báo bán rộng rãi, nhất là tại TPHCM, số tiền thu được cho Nhà nước chắc chắn còn cao hơn. Việc Công ty Lam Sơn được chọn rồi ra tới Hà Nội thông báo BĐG để một doanh nghiệp ở tận Điện Biên trúng khu đất "kim cương" rõ ràng là có vấn đề.
Việc bán nhà đất 8A có nhiều khuất tất, lộ rõ sai phạm nghiêm trọng. Trong khi dư luận chưa lắng xuống thì Bộ TNMT chủ trương bán luôn trụ sở Đài KTTV Khu vực Nam Bộ vào đầu 2015. Không chỉ đài, cả khu nhà đất liền kề là trụ sở của Phân viện Khoa học KTTV (số 19 Nguyễn Thị Minh Khai, Q1) cũng được Bộ TNMT mang ra bán.
Phóng viên Báo Công an TPHCM lại vào cuộc và nhận sự hỗ trợ tích cực, bền bỉ của Ban liên lạc Hội cựu cán bộ viên chức ngành KTTV (gọi tắt là Ban liên lạc). Trong nhiều đơn kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chức năng, Ban liên lạc chỉ rõ: Đài KTTV khu vực Nam Bộ là biểu tượng của ngành KTTV, là nhân chứng lịch sử kể từ khi thành lập ngành KTTV Việt Nam, ghi nhận sự hy sinh thầm lặng kể cả xương máu của bao cán bộ trong việc khảo sát, đo đạc KTTV trên biển đảo Tổ quốc. Đây còn là nơi lưu giữ nhiều tư liệu quý giá trong việc đấu tranh bảo vệ chủ quyền về các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa; là mái nhà chung của ngành khí tượng 3 nước Đông Dương, rất cần được gìn giữ để giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau. Hơn nữa, khu đất này không thuộc đối tượng phải sắp xếp lại theo QĐ số 09.
Ngoài các văn bản phản hồi, Bộ TNMT đã nhiều lần cử đại diện làm việc với Ban biên tập Báo Công an TPHCM. Phía báo cũng cử phóng viên ra tận Hà Nội để trao đổi với lãnh đạo Bộ TNMT nhằm làm rõ một số vấn đề được bạn đọc quan tâm. Lãnh đạo Bộ TNMT đã tổ chức đối thoại, nghe ý kiến trình bày của đại diện Ban liên lạc (đa số là cựu lãnh đạo Đài KTTV khu vực Nam Bộ các thời kỳ), nhưng ông Nguyễn Minh Quang vẫn chỉ đạo bán.
Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm đến vụ việc này. Ngày 26/6/2015, Văn phòng Chính phủ (VPCP) có VB số 4883/VPCP-V.I, truyền đạt ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, giao Bộ TNMT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, UBND TPHCM kiểm tra, rà soát đơn phản ảnh, kiến nghị của Ban liên lạc, có VB trả lời theo quy định; báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ. Tiếp đến, ngày 27/5/2016, VPCP có VB số 4044/VPCP-V.I, truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: Giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ TNMT, Bộ Tài chính và UBND TPHCM, kiểm tra, làm rõ nội dung đơn của Ban liên lạc, đề xuất biện pháp giải quyết, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Ngày 30/12/2016, VPCP có VB số 446/TB-VPCP, truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình: Nhà đất số 8 MĐC và số 19 Nguyễn Thị Minh Khai trước đây là của Chi cục Khí tượng Sài Gòn, thuộc Sở Khí tượng Đông Dương, công trình có ý nghĩa lịch sử và hiện đang là trụ sở của Đài KTTV khu vực Nam Bộ và Phân viện Khoa học KTTV, không phải cơ sở nhà đất dôi dư. Vì vậy, Bộ TNMT không được bán tài sản trên đất và chuyển nhượng QSDĐ đối với 2 cơ sở nhà đất nêu trên...
(Còn tiếp...)