Ngoài chỗ để xe, nhiều chuyên gia cho rằng cần sớm có thêm những tiêu chuẩn về xây dựng và an toàn cho chung cư mini để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc.

Bắt đầu từ chỗ để xe ở chung cư mini

Để kiểm soát an toàn nhà chung cư cũ, nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini), trong văn bản gửi tới các sở ngành, quận huyện, chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu chủ đầu tư, chủ sở hữu chung cư mini trên địa bàn phải bố trí đủ chỗ để xe hai bánh cho cư dân.

Đồng thời chủ đầu tư, chủ sở hữu công trình chung cư mini có trách nhiệm rà soát diện tích đỗ xe của công trình, tham khảo, áp dụng thiết kế chỗ đỗ xe chung cư mini như quy định với nhà ở chung cư.

Theo đó, khu vực để xe của nhà chung cư mini phải được bố cục lại để bảo đảm diện tích để xe máy, xe đạp, xe đạp điện tối thiểu 6m2/căn hộ. Trường hợp không bảo đảm diện tích để xe theo số lượng căn hộ, cư dân tòa nhà thì phải có phương án gửi xe bên ngoài tòa nhà theo đúng quy chuẩn xây dựng.

Các chủ đầu tư, chủ sở hữu chung cư mini phải có giải pháp tách biệt bằng vách ngăn cháy, ngăn khói giữa khu vực để xe với sảnh thang máy, khu vực thang bộ, lối thoát nạn.

Bên cạnh đó, các tòa chung cư mini phải bố trí khu sạc xe điện riêng, bảo đảm an toàn với các khu vực xung quanh, cư dân không được sạc pin xe điện qua đêm, bộ sạc phải phù hợp với hệ thống pin xe, khi sạc pin phải có người theo dõi.

Đối với 2.000 chung cư mini đang hiện hữu trên địa bàn, TP Hà Nội yêu cầu chủ đầu tư, chủ sở hữu phải thực hiện ngay biện pháp ngăn cháy, ngăn khói giữa khu vực để xe với khu vực ở. Rà soát, bổ sung thang thoát hiểm, lối thoát nạn theo quy chuẩn phòng cháy chữa cháy, và xây dựng phương án quản lý, vận hành chung cư mini, bố trí người đủ sức khỏe, kinh nghiệm vận hành tòa nhà.

Giải pháp chữa cháy nhưng cần thiết

Trao đổi với Tuổi Trẻ, GS Đặng Hùng Võ - nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - cho biết rủi ro cháy nổ lớn nhất ở chung cư mini là chỗ để xe, vì khu vực để xe gắn với xăng dầu, hệ thống điện tòa nhà. 

Trong khi các chung cư mini xây dựng ở đô thị thời gian qua thường không có phê duyệt thiết kế, không có quy định chủ đầu tư phải thực hiện trách nhiệm gì, dự án đầu tư phải qua những bước nào nên hầu hết chung cư mini đều để xe ở tầng trệt, không tách biệt với khu ở, rất nguy hiểm khi xảy ra cháy nổ. 

Chỉ cần xảy ra sự cố cháy tại khu vực để xe tầng trệt thì các tầng trên lập tức bị ảnh hưởng, dẫn tới nguy hiểm chết người.

Do đó, việc TP Hà Nội ban hành quy định chỗ để xe chung cư mini phải đáp ứng 6m2/căn hộ dù là quy định riêng của TP nhưng là giải pháp "chữa cháy" chấp nhận được trong bối cảnh Hà Nội đã để cho chung cư mini phát triển ồ ạt, tồn tại nhiều nguy cơ gây nguy hiểm đến tính mạng người dân trong thời gian qua.

Còn để xử lý triệt để những bất cập của chung cư mini hiện hữu, Hà Nội phải kiểm tra từng chung cư mini và yêu cầu các chủ sở hữu phải khắc phục theo nguyên tắc tách biệt lập chỗ để xe với khu ở.

"Trường hợp chủ đầu tư đã bán hết căn hộ chung cư mini cho người dân thì chính quyền TP vẫn có quyền yêu cầu họ phải bố trí chỗ để xe phù hợp, an toàn cho người dân. Bởi đối với căn hộ chung cư mini chủ đầu tư chỉ bán căn hộ, không gian để ở, chủ sở hữu mảnh đất xây chung cư mini vẫn là chủ đầu tư công trình", ông Võ nhấn mạnh.

Theo KTS Đào Ngọc Nghiêm - phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đối với nhà riêng lẻ nhiều căn hộ theo tiêu chuẩn phải có chỗ đỗ xe. Cụ thể, với chung cư quy mô nhỏ phải đáp ứng 6m2/căn hộ, còn với chung cư cao cấp thì phải bảo đảm tiêu chuẩn 25m2/căn hộ để có thể đỗ ô tô.

Ngoài ra, tùy theo quy mô chung cư mini dưới 20 căn hộ hay trên 20 căn hộ, Bộ Công an đang yêu cầu các chủ sở hữu phải có nghiệm thu phòng cháy chữa cháy. 

"Chúng ta không hạn chế hộ gia đình phát triển chung cư mini, nhưng phải bảo đảm điều kiện ở an toàn cho người dân. 

Việc xây dựng chung cư mini sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, khi cấp phép xây dựng cơ quan quản lý phải xác định chỗ đỗ xe, khi đã xác định rồi phải ghi trong giấy phép xây dựng, người xây dựng chung cư mini phải báo cáo UBND cấp phường để giám sát quá trình xây dựng", ông Nghiêm nói.

Sẽ có quy chuẩn về chung cư mini

Ông Hoàng Hải, cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết chung cư mini hay nhà ở riêng lẻ do hộ gia đình, tổ chức, cá nhân xây dựng trên đất của họ, được bố trí thành nhiều tầng, nhiều căn hộ để ở, cho thuê đang đáp ứng một phần nhu cầu chỗ ở của người dân đô thị.

Hiện nhu cầu về nhà ở của người thu nhập thấp, thu nhập trung bình, công nhân khu công nghiệp rất lớn nhưng nguồn cung còn ít. Vì thế, chung cư mini, nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ đang góp phần đáp ứng chỗ ở cho người thu nhập thấp, khó khăn.

Để khắc phục những bất cập trong xây dựng, quản lý sử dụng chung cư mini, Bộ Xây dựng đang hoàn thiện thể chế pháp luật, điều này thể hiện trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Cụ thể, điều 57 của dự thảo luật sửa đổi quy định rõ đối với hộ gia đình cá nhân có quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, xây dựng nhà ở từ 2 tầng trở lên, mỗi tầng có thiết kế xây dựng căn hộ để bán thì phải thực hiện lập dự án.

Ông Hải nói: "Các hộ gia đình, tổ chức, cá nhân xây dựng chung cư mini để bán phải có đủ năng lực đầu tư, việc đầu tư xây dựng phải thực hiện theo quy định pháp luật liên quan đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở.

Đối với trường hợp xây dựng chung cư mini để cho thuê, dự thảo mới nhất của Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định hộ gia đình, cá nhân, tổ chức xây dựng nhà ở từ 2 tầng trở lên, tại mỗi tầng có thiết kế xây dựng căn hộ để cho thuê thì việc đầu tư xây dựng phải tuân theo pháp luật về đầu tư xây dựng nhà ở riêng lẻ, tuân thủ quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy, pháp luật quy hoạch đô thị.

Trong trường hợp xây dựng chung cư mini cho thuê quy mô từ 20 căn hộ trở lên phải lập dự án đầu tư xây dựng".

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 sắp tới đã đưa ra những quy định cụ thể, rõ ràng hơn, đảm bảo yêu cầu về chỗ ở, an toàn cháy nổ. Những cá nhân, hộ gia đình, tổ chức muốn xây dựng chung cư mini để bán phải tuân thủ quy định pháp luật về nhà ở, pháp luật về đầu tư, tức phải lập dự án. Đồng thời phải tuân thủ quy định về quy hoạch, phòng chống cháy nổ.