Quốc lộ 15D dài 12,2km nối đường Hồ Chí Minh với cửa khẩu quốc tế La Lay (huyện Đakrông), là đường độc đạo kết nối các tỉnh nam Lào với tỉnh Quảng Trị để thông ra biển.

Mặt đường hư hỏng, nhiều cầu yếu, điểm cua gấp

Tháng 7-2023, Thủ tướng cho phép phương tiện quá tải thông quan qua cửa khẩu quốc tế La Lay, vào nội địa 10km mới hạ tải. Điều này giúp giải tỏa áp lực tại cửa khẩu, nơi do hạ tầng chưa đồng bộ nên thường xuyên bị ùn ứ phương tiện.

Nhưng vì vậy, xe đầu kéo chở than tải trọng 40-50 tấn qua quốc lộ 15D rất lớn, khiến tuyến đường xuống cấp nghiêm trọng, nhiều đoạn đứt gãy, sụt lún.

Theo quan sát của Tuổi Trẻ Online, mặt đường hư hỏng nặng nề nhất dài khoảng 6km từ km6 đến cửa khẩu quốc tế La Lay. Tại một con dốc 10%, bê tông nhựa bị rạn nứt, bong bật, trồi lún, biến dạng, hư hỏng nặng. Điểm hư hỏng rộng khoảng 1m, kéo dài cả trăm mét. 

Vị trí này vừa dốc, vừa vào cua, mặt đường nhỏ hẹp nên khi có xe ngược chiều, xe tải nặng phải đi vào điểm hư hỏng khiến tình trạng ngày càng tệ hơn.

Tại km10, mặt đường bằng bê tông xi măng hư hỏng hoàn toàn, nứt vỡ từng mảng lớn. Tài xế qua đoạn này phải lái hết sức chậm rãi để tránh "ổ voi". Trên tuyến, nhiều góc cua cùi chỏ bị xe tải va chạm hư hỏng hết lan can.

Trong các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân Quảng Trị đã đề nghị tỉnh sớm có giải pháp nâng cấp quốc lộ 15D tạo thuận lợi lưu thông hàng hóa và đảm bảo an toàn giao thông.

Tuyến quốc lộ này xây dựng đã lâu, là đường cấp IV-VI miền núi, bề rộng mặt đường 5,5-6m, nằm trên địa hình dốc cao, vực sâu, bán kính đường cong nhỏ, độ dốc lớn. Trên tuyến có 8 cầu, tải trọng khai thác được phép qua cầu nhỏ và chỉ có 1 cầu không giới hạn tải trọng khai thác. Tuyến có 14 điểm tiềm ẩn mất an toàn giao thông.

Quốc lộ 15D "huyết mạch" bị tắc nghẽn

Theo hải quan cửa khẩu La Lay, trong 10 tháng đầu năm 2023, lượng hàng hóa lưu thông trên tuyến này là 2 triệu tấn, tăng 300%, trong đó than đá chiếm đến 1,8 triệu tấn.

Đây là tuyến đường ngắn nhất nối mỏ than Sekong (Lào) về cảng biển Việt Nam, nên nhu cầu vận chuyển than đá từ Lào về Việt Nam qua quốc lộ 15D ngày càng tăng, dự báo đạt 10-20 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông hiện tại chỉ đáp ứng khoảng 4-5 triệu tấn/năm.

Ông Hoàng Bá Linh - chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế La Lay - đánh giá than đá là mặt hàng thu ngân sách chủ lực của đơn vị này hiện nay. Trong 2 năm 2022-2023, chỉ tiêu thu ngân sách của hải quan La Lay luôn vượt nhờ mặt hàng này.

Tuy nhiên, đường 15D xuống cấp nghiêm trọng được xem là trở ngại lớn nhất để tăng sản lượng than nhập khẩu.

Sở Giao thông vận tải tỉnh cho hay năm 2024, Cục Đường bộ Việt Nam chuẩn bị sửa chữa nhiều đoạn trên tuyến với kinh phí khoảng 66,5 tỉ đồng. Về lâu dài, Bộ Giao thông vận tải có đề xuất nâng cấp quốc lộ 15D với khoảng 800 tỉ đồng sử dụng nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB).

Đề xuất hải quan dừng kiểm soát xe than quá tải qua cửa khẩu La Lay

Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho phép cơ quan hải quan không từ chối thủ tục thông quan với xe chở than quá tải từ Lào sang Quảng Trị qua cửa khẩu La Lay cho đến khi hoàn thiện bãi tập kết sang tải.