Nâng hạng thị trường chứng khoán đang là mục tiêu quan trọng của Việt Nam nhằm nâng cao uy tín của trên thị trường quốc tế, trở thành một môi trường đầu tư tích cực hơn và thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Nhiều năm nay, từ khoá “nâng hạng” vẫn được đặt nhiều kỳ vọng sẽ trở thành động lực lớn cho thị trường chứng khoán bứt phá.
Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2024 với chủ đề Theo dấu Dòng tiền diễn ra chiều ngày 09/11, bà Tạ Thanh Bình Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường chứng khoán thuộc Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cho biết, UBCKNN đang phối hợp với các tổ chức quốc tế và các Bộ, ngành liên quan quyết liệt triển khai các giải pháp để sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam theo lộ trình đã đặt ra nhằm hỗ trợ tâm lý của nhà đầu tư và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường Việt Nam.
Bà Bình thông tin, thời gian qua, UBCKNN đã gặp gỡ, làm việc với 2 tổ chức FTSE Russell và MSCI và nhận thấy thị trường chứng khoán còn 2 khó khăn lớn để đạt được tiêu chí nâng hạng là yêu cầu ký quỹ trước giao dịch với nhà đầu tư nước ngoài và các rào cản liên quan đến sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại doanh nghiệp. Được sự chỉ đạo, UBCKNN đã chuẩn bị giảm bớt các rào cản, trình bày giải pháp kỹ thuật với tổ chức đánh giá nâng hạng và được họ đánh giá cao.
“Có thể thời gian tới sẽ có một số Thông tư, quy định hướng dẫn được ban hành để tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý của thị trường, đáp ứng các quy định", bà Bình cho biết.
Hiện tại, UBCKNN cũng đã trình chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 lên Chính phủ. Đại diện UBCKNN kỳ vọng chiến lược khi được thông qua sẽ định hướng lớn trong phát triển thị trường, tái cấu trúc thị trường, phân bảng niêm yết... Chất lượng các doanh nghiệp niêm yết sẽ tiến thêm một bước, hỗ trợ cho thị trường Việt Nam phát triển về chất. Khi nâng cao chất lượng, câu chuyện nâng hạng sẽ trong thời gian ngắn.
 |
Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2024 với chủ đề Theo dấu Dòng tiền ngày 09/11. |
Theo quan điểm của ông Nguyễn Duy Linh, Tổng Giám đốc VPBankS, nếu hình dung thị trường chứng khoán như cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia gồm 4 phần thi (giai đoạn): khởi động, vượt chướng ngại vật, tăng tốc và về đích, thì Việt Nam đang ở giai đoạn tăng tốc để về đích.
Ông Linh chia sẻ, vấn đề nâng hạng thực tế đã được đề cập trong suốt thập kỷ qua, từ những năm 2012 – 2013. Đến năm 2018, Việt Nam được đưa vào danh sách xem xét của FTSE. Năm 2020, Việt Nam ban hành Nghị định 155 hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán, trong đó, ông Linh nhấn mạnh vấn đề thanh toán bù trừ CCP. Năm 2023, chúng ta vượt qua 9/18 định lượng của MSCI và 7/9 tiêu chí của FTSE.
Dù vậy, Việt Nam còn 2 yếu tố định tính quan trọng. Thứ nhất là tập trung vào các nhà đầu tư nước ngoài, tính bình đẳng cho các nhà đầu tư nước ngoài như công bố thông tin bằng tiếng Anh còn hạn chế, minh bạch thị trường nước ngoài, chưa đạt chuẩn quốc tế IFRS về báo cáo tài chính… Thứ hai là funding, là tiền. Để giải quyết điều này, ông Linh nhận thấy chúng ta cần chờ sự nỗ lực của cơ quan nhà nước để triển khai hệ thống KRX, thay đổi văn bản pháp quy để cho công ty chứng khoán được thẩm định nhà đầu tư nước ngoài. FTSE đánh giá đây là những bước tiến, xóa bỏ rào cản ban đầu.
Trong thời gian qua, ông Linh đánh giá UBCKNN đang rất tích cực trong việc thực hiện cải tổ thị trường, đưa hệ thống KRX vào vận hành trong cuối tháng 12/2023 sau thời gian kiểm nghiệm tại 76 công ty chứng khoán và đang lên các kế hoạch nới lỏng thủ tục thanh toán trên thị trường chứng khoán cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Điều này cho phép các công ty chứng khoán bảo lãnh cho nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện mua cổ phiếu – động thái được FTSE đánh giá là một bước tiến và có thể giúp loại bỏ rào cản pháp lý đã cản trở quá trình nâng hạng thị trường trong nhiều năm.
“Tôi dự báo vào tháng 9/2024, chúng ta sẽ được thông báo chấp thuận bởi FTSE và tháng 9/2025, chúng ta sẽ chính thức trở thành thị trường mới nổi. Đối với MSCI, điều kiện phức tạp và khó khăn hơn, có thể chúng ta sẽ được đưa vào "watchlist" định kỳ thường niên vào tháng 6/2025. Sau đó một năm, khoảng tháng 6/2026 chúng ta sẽ hoàn tất quá trình nâng hạng thị trường và hoàn tất lên đỉnh Olympia”, ông Linh dự báo.
Nếu Việt Nam thành công nâng hạng thị trường, Tổng giám đốc VPBanks khẳng định thị trường sẽ được hưởng lợi từ dòng vốn mới, ước tính khoảng 600 triệu USD có thể chảy vào từ các quỹ thụ động với giả định tỷ trọng của Việt Nam trong chỉ số thị trường mới nổi khoảng 0,7%. Đồng thời, các quỹ có thể đầu tư gấp 5 lần, mang lại cơ hội sinh lời cho các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE.