Tuần Văn hóa - Du lịch Gia Lai 2023 chính thức khai mạc vào tối 11-11 tại quảng trường Đại Đoàn Kết (TP Pleiku). Điểm nhấn là việc công bố và đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Rộc Tưng - Gò Đá và công bố Bảo vật quốc gia sưu tập công cụ sơ kỳ đá cũ An Khê.

Xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt

Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá thuộc xã Xuân An và Gò Đá, nằm trên địa bàn phường An Bình, thị xã An Khê.

Nhiều hiện vật đồ đá, địa tầng, di vật và kết quả phân tích những mảnh thiên thạch phát hiện tại đây đã khẳng định sự tồn tại một cộng đồng cư dân cổ cùng thành tựu văn hóa đầu tiên của loài người từ 800.000 năm trước.

Trước đó, từ năm 2015, các chuyên gia Viện Khảo cổ liên bang Nga và Viện Khảo cổ học Việt Nam hợp tác thực hiện chương trình khai quật khảo cổ tại di tích Rộc Tưng - Gò Đá.

Các đợt khai quật đã phát hiện nhiều hiện vật có giá trị rất quan trọng, có niên đại cách nay khoảng 800.000 năm. Đây là bằng chứng sinh động về văn hóa của cộng đồng cư dân sơ kỳ đá cũ.

Sau khi phát hiện, di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.

Bộ rìu tay bảo vật quốc gia

Năm 2022, Bảo tàng tỉnh Gia Lai đã chọn các hiện vật tìm được tại di tích này để đăng ký bảo vật quốc gia, trong đó có 4 bộ rìu tay sơ kỳ đá cũ An Khê. Đây là những công cụ độc đáo, được chế tác cách đây 800.000 năm, thể hiện trình độ tư duy, thẩm mỹ cao của con người thời kỳ đá cũ.

Các chuyên gia nghiên cứu thời kỳ đá cũ trên thế giới thừa nhận những chiếc rìu tay An Khê là công cụ tiêu biểu cho kỹ nghệ sơ kỳ nơi đây. 

Chúng đã đạt đến đỉnh cao của kỹ thuật ghè hai mặt - một cách tân lớn trong kỹ nghệ chế tác công cụ đá, đồng thời thể hiện năng lực thích ứng thông minh của con người ở đây với môi trường nhiều tre nứa như Việt Nam.