Ngành ngân hàng tích cực triển khai nhiều giải pháp

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhận định, trong hơn 10 tháng qua, kinh tế thế giới vẫn tiếp tục biến động khó lường phức tạp, hết khó khăn này đến khó khăn khác. Cụ thể, sự đổ vỡ của một số ngân hàng ở Mỹ và châu Âu, chính sách tiền tệ của một số nước vẫn duy trì lãi suất ở mức cao và dự báo còn kéo dài; tăng trưởng kinh tế nhiều nước còn thấp… Trong nước, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được giữ ở mức thấp, tăng trưởng có sự phục hồi và tăng qua các Quý, tính chung 9 tháng, GDP tăng 4,24%. Tuy nhiên vẫn thấp so với mục tiêu đề ra từ đầu năm.

Thống đốc nhấn mạnh, về phía các Bộ, ngành, trong đó có Bộ Xây dựng, NHNN đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, đóng góp vào ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị phát biểu tại Hội nghị

Đối với thị trường BĐS, Thống đốc cho biết, thị trường này có mối quan hệ với nhiều ngành kinh tế khác. Do đó, nếu thị trường BĐS hoạt động an toàn, bền vững sẽ tạo động lực cho các ngành kinh tế khác phát triển. Chính vì vậy, thời gian qua, khi thị trường này gặp khó khăn, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt các biện pháp, thành lập tổ tháo gỡ khó khăn và đã có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, thị trường BĐS vẫn còn nhiều khó khăn.

Gần đây, báo cáo tại Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ quan điểm ưu tiên cho tăng trưởng kinh tế. Cụ thể hoá mục tiêu trên, Thủ tướng cũng đã ban hành nhiều Công điện, Chỉ thị yêu câu các Bộ, ngành triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các thị trường, trong đó có thị trường BĐS. Gần đây nhất, Thủ tướng ban hành Công điện 993/CĐ-TTg ngày 24/10/2023. Ngay khi có Công điện này, Thống đốc cho biết, NHNN đã chỉ đạo các đơn vị chức năng rà soát, tổng hợp số liệu, phối hợp với các đơn vị của Bộ Xây dựng, hai Bộ thống nhất triển khai hội nghị Triển khai Công điện 993/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Tại Hội nghị này, Thống đốc mong muốn các ý kiến sẽ tập trung đánh giá tình hình thị trường BĐS, các giải pháp đã triển khai, điểm nghẽn được tháo gỡ, đồng thời đề ra các giải pháp trong thời gian tới. Cùng với đó, cũng đánh giá về tình hình cấp tín dụng trong lĩnh vực BĐS, đồng thời tìm ra giải pháp để phát triển thị trường BĐS lành mạnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, tại Hội nghị, các đại biểu cũng thảo luận về khó khăn vướng mắc, đề xuất giải pháp để triển khai tốt gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội.

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú điều hành phiên thảo luận

Điều hành phiên thảo luận, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, thị trường BĐS có vai trò hết sức quan trọng, gắn kết chặt chẽ với sự phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực. Trước những khó khăn của thị trường BĐS, thời gian qua, NHNN, Bộ Xây dựng đã liên tục có nhiều cơ chế, chính sách, tổ chức Hội nghị để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường này.

Báo cáo tại Hội nghị, bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN luôn theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường BĐS, tín dụng BĐS để có các giải pháp vừa đảm bảo an toàn của hệ thống ngân hàng, vừa góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường BĐS.

Đối với ngành Ngân hàng, những diễn biến trên thị trường BĐS cũng như những khó khăn của DN bất động sản có tác động trực tiếp đến chất lượng tín dụng, ổn định kinh tế vĩ mô. Chính vì vậy, thời gian qua, ngành Ngân hàng đã có nhiều giải pháp để góp phần thúc đẩy thị trường này phát triển bền vững.

Cụ thể, điều hành linh hoạt, chủ động các công cụ chính sách tiền tệ nhằm ổn định thị trường tiền tệ, sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD. Bên cạnh đó, điều hành giảm lãi suất để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế…

Đặc biệt, NHNN đã có có văn bản 2931/NHNN-TD ngày 24/04/2023 chỉ đạo TCTD tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư dự án BĐS, người mua nhà tiếp cận tín dụng khi đáp ứng đầy đủ điều kiện cấp tín dụng theo quy định. Tập trung nguồn vốn tín dụng đối với dự án BĐS đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm, có khả năng trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực của người dân, nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân và các loại hình BĐS phục vụ mục đích sản xuất - kinh doanh, an sinh xã hội có hiệu quả cao, có khả năng trả nợ.

Ngoài ra, xem xét cấp tín dụng đối với cả chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng, người mua nhà và các đơn vị sản xuất cung cấp vật tư, vật liệu xây dựng để tăng khả năng luân chuyển vốn và thanh khoản cho thị trường BĐS; chủ động kiểm soát chặt chẽ dòng tiền, mục đích sử dụng vốn vay, thu nợ đầy đủ, đúng hạn. Đẩy mạnh cho vay người mua nhà, thu nợ người bán nhà trong cùng một dự án.

Bên cạnh đó, NHNN đã chỉ đạo và hướng dẫn triển khai các chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho chủ đầu tư và người mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư vay với mức lãi suất thấp hơn từ 1,5% đến 2% so với lãi suất cho vay bình quân của 04 NHTM nhà nước; ban hành chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ (Thông tư 02/2023/TT-NHNN) và tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu (Thông tư 03/2023/TT-NHNN). NHNN cũng phối hợp với các Bộ, ngành để hoàn thiện các quy định pháp lý như về đầu tư, kinh doanh BĐS; về nhà ở, nhà ở xã hội...; Phối hợp với các Bộ, ngành tham gia các Tổ công tác để tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS, phát triển nhà ở xã hội… Nhờ đó, đến cuối tháng 9/2023, tổng dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực BĐS của các TCTD đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 6,04% so với 31/12/2022, chiếm tỷ trọng 21,46% tổng dư nợ đối với nền kinh tế. Trong đó, tín dụng BĐS tập trung vào mục đích tiêu dùng/tự sử dụng chiếm 64% và dư nợ đối với hoạt động kinh doanh BĐS chiếm tỷ trọng 36% dư nợ tín dụng lĩnh vực BĐS.

Bà Giang nhận định, trong 9 tháng đầu năm, tín dụng kinh doanh BĐS lại có sự tăng trưởng rất cao tăng 21,86% cao hơn tỷ lệ tăng trưởng tín dụng chung và cùng kỳ năm trước, điều này có thể cho thấy các giải pháp, nỗ lực của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường BĐS đang dần phát huy hiệu quả.

Vẫn còn một số khó khăn, thách thức

Các ý kiến tại Hội nghị đều cùng chung nhận định, hiện nay, thị trường BĐS vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, trong đó có nhiều tồn tại, vướng mắc đã kéo dài như: Hệ thống thủ tục pháp lý liên quan đến đất đai, quy hoạch, đầu tư xây dựng; mất cân đối cung cầu tại các phân khúc, dư thừa nhà ở cao cấp, biệt thự trong khi nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ còn hạn chế; nhu cầu của thị trường tại một số phân khúc đang có sự sụt giảm mạnh; năng lực tài chính của DN còn hạn chế và phụ thuộc chủ yếu vào các nguồn huy động từ bên ngoài như: vốn vay, trái phiếu, huy động của người mua nhà…

Đại diện Công ty CP Đầu tư BĐS Toàn cầu (GP.INVEST), ông Nguyễn Quốc Hiệp – Chủ tịch GP.INVEST cho biết, vướng mắc của doanh nghiệp (DN) hơn 70% là về thủ tục pháp lý. Nhiều vướng mắc rất cụ thể chưa được tháo gỡ, đơn cử như về giải phóng mặt bằng thủ tục kéo dài có dự án 15 năm chưa xong giải phóng mặt bằng; về thủ tục đầu tư, có dự án phải xin trên 30 con dấu, điều này bào mòn sức khoẻ của DN và khiến các đối tác nước ngoài e dè thủ tục đầu tư ở Việt Nam. Vì vậy, các DN đều đang rất mong mỏi các khía cạnh về pháp lý sẽ được khơi thông trong thời gian tới.

Toàn cảnh Hội nghị

Ông Nguyễn Văn Cường - Phó Chủ tịch Tập đoàn Hưng Thịnh chia sẻ, DN đã vừa được LPBank cấp hạn mức cho vay 5.000 tỷ đồng. Nguồn vốn này đã giúp tháo gỡ nút thắt về vốn cho các DN trong Tập đoàn và hàng trăm nhà thầu tại các dự án đang dang dở. Ông Cường cho biết, đã lên kế hoạch đưa dòng tiền này vào trực tiếp các dự án, triển khai xây dựng và sản xuất - kinh doanh, tạo ra hàng chục ngàn công ăn việc làm, tạo ra các sản phẩm đáp ứng được nhu cầu thực của người ở thực với giá cả phù hợp, vừa túi tiền. Nhiều ngành nghề phụ trợ cũng đang chờ dòng tiền này để tiếp tục sản xuất - kinh doanh. Tuy nhiên, DN lại gặp khó vì pháp lý các dự án BĐS đang triển khai kéo dài. Vì vậy, mong muốn các ngân hàng đơn giản hóa các điều kiện cho vay các dự án BĐS, đồng thời kéo dài thời gian cho vay hơn so với bình thường để DN có thêm thời gian xoay sở trong bối cảnh khó khăn hiện nay.

“Chúng tôi tin rằng, khi dòng vốn đi trực tiếp vào sản xuất - kinh doanh sẽ góp phần khôi phục lại và thúc đẩy hoạt động của thị trường BĐS, giải quyết công ăn việc làm và tạo ra sự phát triển kinh tế- xã hội ổn định”, ông Cường bày tỏ kỳ vọng.

Chia sẻ tại Hội nghị, ông Phạm Như Ánh – Tổng Giám đốc MB cho biết, về thủ tục thẩm định cho vay, chúng ta ở đây thống nhất là thị trường BĐS khó khăn pháp lý,... ngân hàng là ngành kinh doanh rủi ro, ngân hàng bắt buộc giai đoạn này phải thẩm định kỹ thủ tục vì rủi ro hơn ngân hàng phải làm chặt chẽ hơn, do đó thời gian có thể kéo dài hơn. Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này, DN phối hợp với ngân hàng cùng tháo gỡ, cung cấp đầy đủ hồ sơ. Nguyên tắc DN khi gửi hồ sơ cho ngân hàng đều gửi những thông tin tích cực, còn ngân hàng thì luôn tìm kiếm những gì chưa được phô ra để quản trị rủi ro. Do vậy, hai bên cần hợp tác làm thế nào nhanh nhất có thể. Chứ không thể yêu cầu trong lúc thị trường rủi ro, ngân hàng nới quy định đi ngược lại với quản trị về rủi ro. Về phần ngân hàng, chúng tôi luôn chia sẻ phối hợp giải quyết khó khăn với DN. Ngân hàng cũng chưa có bất kỳ chính sách nào siết chặt thị trường cho vay BĐS, thậm chí còn mở rộng cho vay khách hàng cá nhân mua. Vướng mắc lớn nhất của người tiêu dùng hiện nay là niềm tin.

Còn ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng Giám đốc Vietcombank cho hay, hiện dư nợ BĐS đang chiếm gần 25% tổng dư nợ của Vietcombank. Ông Tùng cũng chỉ ra một số bất cập của thị trường BĐS hiện nay. Thứ nhất, dự án nhà ở xã hội khan hiếm, một số dự án không bán được, nguyên nhân là do đối tượng mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân được quy định quá chặt chẽ, ít đối tượng, các đối tượng thỏa mãn điều kiện lại khó chứng minh khả năng trả nợ khi vay vốn ngân hàng. Thứ hai, cơ cấu thị BĐS chưa cân đối, thiếu phân khúc nhà ở có giá cả phù hợp với thu nhập người dân. Từ đầu năm đến nay, lãi vay đã giảm 2,5% nhưng giá nhà không giảm, thậm chí còn tăng. Thứ ba, người mua nhà còn có tâm lý chờ đợi giá xuống hoặc chưa có điều kiện mua nhà. Vietcombank có danh mục khách hàng cá nhân rất tốt, song từ đầu năm đến nay, lượng tiền gửi vẫn chảy vào ngân hàng bất chấp lãi suất thấp. Trong khi đó, dư nợ vay mua nhà lại liên tục sụt giảm.

Về ý kiến lãi suất cho vay một số ngân hàng còn cao, ông Tùng cho hay, lãi vay phụ thuộc vào năng lực tài chính mỗi ngân hàng. Tinh thần chung các ngân hàng đều giảm lãi suất cho vay, song việc giảm đến đâu còn phụ thuộc vào cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng, nếu cơ cấu nguồn vốn giá cao thì phải cho vay lãi suất cao. Bên cạnh đó, các ngân hàng có nợ xấu cao, phải trích lập dự phòng lớn thì giá vốn cũng bị đẩy lên cao, dẫn tới lãi suất cho vay cao. Ông Tùng khuyến nghị, các chủ đầu tư cần nâng cao năng lực tài chính, thực hiện đúng cam kết với người mua nhà, tập trung vào phân khúc nhu cầu thực… thì mới tạo niềm tin được với các ngân hàng.

Chung tay tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản

Phát biểu kết luận tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, chúng ta phải cùng hết sức trách nhiệm, đồng hành chặt chẽ để thị trường BĐS phát triển mạnh mẽ trở lại. Trong thời gian qua, đứng trước khó khăn của thị trường BĐS, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo, các tổ công tác, trong đó, NHNN cũng đã có đánh giá những vấn đề của thị trường để tìm giải pháp tháo gỡ. NHNN đã tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP, ngày 11/3/2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. NHNN cũng có nhiều chỉ đạo tích cực về mọi mặt, đơn cử như về lãi suất đã giảm nhiều… để hỗ trợ cho thị trường BĐS. Một số Luật cũng đang được trình Quốc hội.

Theo Bộ trưởng Nghị, thị trường BĐS đã có dấu hiệu tích cực hơn, đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn trước mắt cần vượt qua trong thời gian tới. Về phía Bộ Xây dựng, sẽ phối hợp cùng các cơ quan của Quốc hội rà soát hoàn thiện hai dự án luật, đó là Luật Nhà ở sửa đổi và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi, tham gia có ý kiến Luật Đất đai, ban hành các văn bản hướng dẫn, rà soát những Nghị định, Thông tư để đơn giản hoá thủ tục cho người dân, DN, tạo thuận lợi cho thị trường BĐS. Bộ cũng sẽ tập trung hướng dẫn, đôn đốc thực thi pháp luật trong lĩnh vực BĐS. Với đề án hướng tới 1 triệu nhà ở xã hội, sẽ phối hợp với NHNN, Bộ Tài chính để tháo gỡ khó khăn liên quan đến tín dụng, thị trường trái phiếu… nghiên cứu đề xuất cơ chế để tạo lập nguồn vốn ổn định cho thị trường BĐS.

Bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế NHNN phát biểu tại Hội nghị

Bộ trưởng Bộ Xây dựng đề nghị NHNN và NHTM tiếp tục nghiên cứu hỗ trợ thị trường BĐS, doanh nghiệp BĐS. Với DN, tiếp tục phối hợp với các bộ ngành, địa phương để có thể tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các dự án. Trong thực thi pháp luật, đề nghị các địa phương quan tâm, đẩy mạnh, cùng nhau tháo gỡ theo thẩm quyền của mình cho các dự án.

Phát biểu kết luận Hội nghị, một lần nữa khẳng định ý nghĩa quan trọng của Hội nghị trong bối cảnh hiện nay, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tóm lược, tại Hội nghị đã nghe nhiều ý kiến của DN lớn đầu tư vào phân khúc BĐS khác nhau như: BĐS đô thị, Khu Công nghiệp, nhà ở xã hội, công nhân…; có mặt của các TCTD cho vay lớn đối với tín dụng BĐS và các Bộ, ngành là thành viên của tổ công tác Thủ tướng Chính phủ để tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thị trường BĐS với mục tiêu đánh giá tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực BĐS; đánh giá khó khăn, vướng mắc trong tín dụng nói chung và tín dụng BĐS nói riêng cũng như việc triển khai Chương trình 120.000 tỷ đồng, từ đó đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn.

Qua các ý kiến phát biểu, Thống đốc đã tóm lược lại một số nội dung sau: Một là, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng đã có nhiều chỉ đạo để tháo gỡ và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Riêng trong năm 2023, Chính phủ tổ chức hai Hội nghị, ban hành một Nghị quyết riêng về lĩnh vực BĐS, cùng với đó ra Công điện, 12 văn bản chỉ đạo, gần đây nhất là Công điện số 993/CĐ-TTg ngày 07/11/2023 về tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp phát triển thị trường BĐS an toàn, lành mạnh và bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Về phía các bộ ngành địa phương, tiếp tục thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thị trường như: Các bộ, ngành tham mưu Chính phủ trình các cấp có thẩm quyền ban hành dự thảo Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi), Quốc hội đang thảo luận để phê chuẩn trong kỳ họp này; các nghị định liên quan đến đất đai, xây dựng; ban hành Thông tư hướng dẫn có nhiều văn bản giải đáp, vướng mắc về quy hoạch, đầu tư đất đai... Tại các địa phương cũng thực hiện rà soát các dự án vướng mắc khó khăn để có giải pháp tháo gỡ về mặt pháp lý, thủ tục đầu tư...

Nhờ sự chỉ đạo vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như các cấp, các bộ, ngành, địa phương, tình hình thị trường BĐS theo các đại biểu phát biểu có dấu hiệu khởi sắc hơn, đặc biệt theo đánh giá lại thị trường qua thời điểm khó khăn nhất đang dần hồi phục, các khó khăn, vướng mắc, dần được tháo gỡ. Tuy nhiên, các phát biểu còn đánh giá, thị trường BĐS vẫn còn gặp khó khăn vướng mắc. Nhiều ý kiến đánh giá vướng mắc quan trọng nhất và chiếm tỷ lệ cao nhất trên 70% đó là vướng mắc về mặt pháp lý hay liên quan đến bàn giao đất, giá đất, vốn, phân cấp, phân quyền, tổ chức thực hiện…

Hai là, về nguồn vốn cho thị trường BĐS đến từ nhiều kênh, trong đó nguồn vốn tín dụng là một nguồn vốn quan trọng, nhất là trong bối cảnh hiện nay các kênh huy động vốn đang gặp nhiều khó khăn như là trái phiếu DN…

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, NHNN thực hiện rất nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho DN, người dân như: Giảm lãi suất trong bối cảnh lãi suất trên thế giới cao; cơ cấu kỳ hạn trả nợ; thực hiện các giải pháp điều hành linh hoạt nguồn vốn tín dụng, cũng như sửa đổi ban hành một số chính sách tạo thuận lợi cho DN có thể tháo gỡ khó khăn

Hưởng ứng 1 triệu căn hộ, trong thời gian tới, ngành Ngân hàng cũng đã đề xuất gói 120.000 tỷ đồng cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo lại chung cư cũ theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 33/NQ-CP và tiếp tục dành vốn cho thị trường BĐS. Đáng chú ý, gói 120 nghìn tỷ đồng lãi suất ưu đãi từ nguồn vốn các TCTD, còn đối tượng của chương trình này lại được các địa phương rà soát theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Đặc biệt, ngày hôm nay, qua ý kiến của các đại biểu đối với vấn đề liên quan đến các vấn đề ngân hàng vẫn còn có khó khăn vướng mắc được đề cập tới.

Thống đốc cho rằng, chúng ta thấy Nghị quyết số 33, các công điện, chỉ thị của Thủ tướng, đặc biệt là Công điện số 993 đặt vấn đề phải có giải pháp để phát triển thị trường BĐS an toàn, lành mạnh và bền vững. Theo Thống đốc, 6 cụm từ đó là nhiệm vụ quan trọng cho tất cả các bộ, ngành, địa phương, ngân hàng, DN khi thực hiện các giải pháp phải đặt yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Thống đốc nhấn mạnh về một số nội dung chính được đưa ra thảo luận tại ngày hôm nay, cụ thể:

Nội dung thứ nhất là đánh giá về tình hình thị trường BĐS, cung, cầu của thị trường, theo đánh giá của đại biểu và báo cáo của NHNN, Bộ Xây dựng thì thấy thị trường mất cân đối cung cầu lớn; nguồn cung chủ yếu là phân khúc cao cấp và trung cấp. Phân khúc cấp thấp phục vụ cho người dân thu nhập thấp còn hạn chế, theo tổng cộng của đơn vị chức năng NHNN và Bộ Xây dựng thì gần như những căn hộ giá dưới 25 triệu đồng/m2 rất ít. Đây là điểm lớn, cho nên phát triển thị trường BĐS an toàn lành mạnh, bền vững đòi hỏi phải có giải pháp về phía cung, đó là đòi hỏi các chính sách tăng cung nhà ở xã hội. Hiện, Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt Bộ Xây dựng làm đầu mối phối hợp các địa phương có nhiều giải pháp chương trình triển khai. Về phía NHNN sẽ phối hợp tích cực với Bộ Xây dựng.

Đánh giá về phía cầu, cầu vay mua nhà của người có thu nhập thấp, công nhân vẫn rất thấp. Qua đánh giá thấy thu nhập của người dân, công nhân rất thấp và đặc biệt là sau đại dịch Covid-19 lại càng khó khăn.

Thống đốc cho biết rất chú ý thông tin của Cục Quản lý nhà ở cung cấp, đó là 50% nhu cầu nhà ở không thể chuyển sang nhu cầu đi vay được. Điều này thông nhất với ý kiến tôi phát biểu trước Quốc hội. Nhu cầu mua nhà ở rất là lớn nhưng nhu cầu vay lại là câu chuyện. Vì có người có nhu cầu nhà ở nhưng họ lại không thể có điều kiện để vay được vì thu nhập rất thấp thì nhu cầu này cần phải được giải quyết bằng cơ chế, chính sách khác. Tới đây, người công nhân không có tiền mua nhà phải đi thuê. Vậy thì có giải pháp tháo gỡ cái này. Được biết, tới đây Luật Nhà ở đã có tháo gỡ khó khăn vướng mắc về vấn đề này: các tiêu chí điều kiện được gỡ bỏ; cho phép các DN họ mua nhà ở để cho công nhân của họ…. Những điều này tạo cơ chế chính sách để hỗ trợ nhà ở cho người dân, không nhất thiết phải qua việc người dân, người công nhân đi vay mua nhà.

Bên cạnh đó, các kênh khác như Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) hiện vẫn đang triển khai theo Nghị định 100 hay các chương trình của NHCSXH để triển khai các chương trình về giảm nghèo, chương trình phát triển về kinh tế xã hội vùng đồng bằng dân tộc thiểu số và miền núi đều có các kênh này, cùng với các giải pháp để thúc đẩy cầu về nhà ở cho người có thu nhập thấp và công nhân.

Đối với cầu mua nhà để đầu tư, chúng ta thấy được thị trường bất động sản phát triển rất nhanh, tốc độ tăng trưởng cao trong những năm vừa qua, có thể nói rằng nhu cầu đầu tư rất cao. Nhu cầu đầu tư này muốn trở lại thì các ý kiến của đại biểu phát biểu, niềm tin vô cùng quan trọng. Niềm tin sẽ giải quyết bằng các định hình, ở đây đó là yếu tố pháp lý. Nếu pháp lý mà giải quyết được thì nhà đầu tư sẽ rất yên tâm khi mua nhà thì việc chuyển nhượng hay người ta cũng để sau này đầu tư thì vẫn rất thuận lợi. Hay tính minh bạch của các dự án hay vấn đề về giá, nếu giá mà người ta cân nhắc có thể mang đến và khuyến khích cho người ta đầu tư được thì có thể thúc đẩy cầu đầu tư vào nhà ở, cho nên ở ý thứ nhất về cung cầu thị trường BĐS này thì cần giải pháp đồng bộ, giải pháp này cần sự phối hợp của tất cả các bộ, ngành. Thứ nhất, các bộ ngành địa phương cần tập trung ưu tiên giải quyết vấn đề pháp lý là quan trọng nhất, các vấn đề về thủ tục đầu tư, thủ tục đấu thầu, nhất là đối với các dự án nhà ở xã hội hay các vấn đề giải ngân, cấp tín dụng, giải pháp về tín dụng, lãi suất…, các TCTD cũng đang tiếp tục thực hiện theo các chỉ đạo của Lãnh đạo NHNN.

Về phía bản thân các DN, tập đoàn cũng cần phải theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 33, đó là các DN phải quản trị DN, cân đối giữa mục tiêu lợi nhuận, cơ cấu sản phẩm, cân nhắc về giảm giá bán… thì lúc đó cùng với các giải pháp của các bộ, ngành, địa phương sẽ khuyến khích được nhu cầu đầu tư của thị trường này.

Nội dung thứ hai liên quan đến phát biểu về nguồn vốn tín dụng, vấn đề cho vay, các thủ tục, lãi suất, tài sản đảm bảo… ở đây, các ý kiến cũng nêu, nguồn vốn cho thị trường BĐS từ rất nhiều kênh như: FDI, trái phiếu DN, thị trường chứng khoán hay huy động trước của người dân, tín dụng từ ngân hàng… Trong bối cảnh hiện nay, các kênh khác cũng đang gặp khó khăn, cho nên càng tạo áp lực đối với nguồn vốn tín dụng ngân hàng.

Thống đốc cho biết, đối với việc điều hành tín dụng, NHNN cũng đã điều hành rất linh hoạt, đề nghị bản thân các TCTD cân đối nguồn vốn của mình để tích cực cung ứng nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế nói chung, trong đó có thị trường bất động sản nói riêng, đặc biệt đối với hạn mức tín dụng của các DN cũng cần đánh giá, rà soát, để khuyến khích DN hiệu quả và đảm bảo. Đương nhiên, TCTD khi cho vay các lĩnh vực, nhất là lĩnh vực trong ngành bất động sản thì phải ưu tiên các giới hạn về đảm bảo tỷ lệ an toàn.

Về quy trình thủ tục, các đại biểu của các DN phản ánh cũng còn một số phức tạp, còn kéo dài về thời gian thẩm định. Về việc này, bản thân các TCTD cũng đã giải trình và bổ sung ý kiến giải thích tại sao lại phải kéo dài như vậy. Ở điểm này, Thống đốc yêu cầu các TCTD tiếp tục xem xét, rà soát thủ tục để rút ngắn nhất có thể thời gian phê duyệt tín dụng, nhưng đồng thời cũng yêu cầu đòi hỏi các DN phải sẵn sàng minh bạch các hồ sơ, rất rõ ràng và lành mạnh trong hoạt động, hợp tác với các TCTD để hai bên cùng bàn bạc, thống nhất với nhau.

Đối với lãi suất, bản thân DN bao giờ cũng mong muốn lãi suất tiếp tục giảm, cho vay mới hiện nay đã giảm 0,5%, còn mặt bằng lãi suất cũ và mới có giảm, theo các ngân hàng có báo cáo cũng cần phải theo các kỳ hạn của người gửi tiền. Đấy là điểm các ngân hàng giải thích tại sao lãi suất cho vay BĐS dài hạn vẫn còn cao là do nhu cầu vốn, chủ yếu là nguồn vốn ngắn hạn, phải tuân thủ quy định về giới hạn an toàn là rất quan trọng. Sự đổ vỡ của các ngân hàng ở Mỹ vừa qua cho thấy được, các ngân hàng cần đặc biệt lưu ý điểm này, như thế này mới giữ ổn định cho nền kinh tế. Nếu khi hệ thống ngân hàng chao đảo thì DN cũng không có một môi trường bền vững để hoạt động, mặt bằng lãi suất đã giảm về mặt bằng trước thời điểm covid-19. Đây là sự cố gắng rất lớn của hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, về phía NHNN vẫn tiếp tục chỉ đạo các TCTD cần phải tiết giảm các chi phí, ứng dụng công nghệ để có thể tiếp tục hỗ trợ cho các DN, nhất là các DN uy tín, tín nhiệm để vay vốn.

Đối với vấn đề tài sản đảm bảo, tài sản đảm bảo hoàn toàn do TCTD và khách hàng thỏa thuận, không có quy định bắt buộc khoản nào cũng phải có tài sản đảm bảo, quan trọng nhất là dựa vào tính khả thi của DN, cho nên bản thân các DN khi vay vốn việc chứng minh dự án khả thi, chứng minh dòng tiền vào tài sản trả nợ là rất quan trọng.

3 điểm gồm quy trình, lãi suất và tài sản đảm bảo, Thống đốc đề nghị các TCTD cùng các DN ngồi lại với nhau, cụ thể, chi tiết.

Nội dung thứ ba là các kiến nghị của DN liên quan đến cơ chế, chính sách, Ban Lãnh đạo NHNN cũng đã chỉ đạo giao các đơn vị chức năng thuộc NHNNrà soát, tham mưu. Thống đốc cũng đề nghị trong quá trình rà soát, cái gì sửa được, tại sao, nêu rõ, điểm nào không sửa được thì cũng phải chỉ rõ để tham mưu, đồng thời có sự tương tác giữa các TCTD và các DN với đơn vị tham mưu.

“Tinh thần là thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đó là các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN và người dân nhưng đồng thời tại Nghị quyết của Chính phủ cũng yêu cầu, chúng ta xử lý tháo gỡ những khó khăn cấp bách trước mắt nhưng vẫn phải thực hiện các yêu cầu, giải pháp căn cơ về trung và dài hạn, có như vậy thì mới phát triển được thị trường an toàn, lành mạnh và bền vững”, Thống đốc nói.

Thống đốc yêu cầu các đơn vị trong hệ thống ngân hàng tích cực và quyết liệt hơn nữa, đồng hành, phối hợp với các DN, Hiệp hội DN... Về phía NHNN sẽ tiếp tục tích cực phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành khác để thực hiện theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Hà My, ảnh: MT