Thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi chiều 23/11, nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh việc bảo vệ quyền lợi của khách hàng và hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Ngân hàng phải chịu mọi trách nhiệm phát sinh từ hành vi của nhân viên

Tham gia góp ý về bảo vệ quyền lợi của khách hàng tại Điều 10 tại dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn ĐBQH Bình Dương) cho biết, thời gian vừa qua, nhiều tranh chấp xảy ra giữa cá nhân, tổ chức có hoạt động vay vốn ngân hàng gửi tiết kiệm và sử dụng các dịch vụ với các tổ chức tín dụng nói chung và hệ thống ngân hàng riêng.

Theo đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân, thực tế, có tình trạng các tổ chức tín dụng sử dụng hợp đồng cấp tín dụng không rõ ràng, không minh bạch thông tin về lãi suất, mức phí, mức lãi phạt, loại hình, mục đích sản phẩm. Nhiều trường hợp, khách hàng không đọc kỹ hợp đồng do nhiều thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu dẫn đến thiệt thòi, quyền lợi khi có tranh chấp xảy ra.

Đặc biệt, có tình trạng khách hàng, nhất là khách hàng lớn tuổi đến ngân hàng gửi tiết kiệm, nhưng được tư vấn mua hợp đồng bảo hiểm, mua trái phiếu doanh nghiệp. Ngân hàng thương mại cung cấp hợp đồng, cấp tín dụng cho khách hàng kèm hợp đồng bảo hiểm và xem đây là điều kiện để giải ngân.

Tuy nhiên, theo đại biểu này, tại Điều 10 dự thảo luật chưa có chế định, cơ chế rõ ràng, cụ thể để bảo vệ quyền lợi chính đáng của khách hàng. Do vậy, đại biểu đề nghị xem xét, bổ sung quy định, cơ chế để bảo vệ khách hàng rõ ràng, cụ thể. Trong đó cần quy định một chương riêng để bảo vệ khách hàng trong quan hệ với các tổ chức tín dụng.

Theo đó, ngoài các quy định tại Điều 10, dự thảo luật cần bổ sung thêm các nội dung: Một là, ngân hàng phải chịu mọi trách nhiệm phát sinh từ hành vi của nhân viên đại diện cho ngân hàng trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ, chức năng về hoạt động của ngân hàng.

Hai là, hợp đồng tín dụng, hợp đồng dịch vụ tài chính cần được chuẩn hóa theo quy định của Luật Bảo vệ người tiêu dùng hoặc theo hướng dẫn của ngân hàng Nhà nước, trong đó quy định rõ các vấn đề quan trọng như: lãi suất, mức phí, lãi phạt, các biện pháp chế tài đảm bảo.

Ba là, cần quy định về quy tắc đạo đức nghề nghiệp hoặc ứng xử trong các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính dựa trên các nguyên tắc: công bằng, trung thực và đạo đức. Đồng thời, cần có một cơ quan độc lập bảo vệ người sử dụng dịch vụ tài chính ngân hàng để bảo đảm giải quyết các vụ việc tranh chấp, phát sinh một cách thuận lợi, nhanh chóng. Tránh trường hợp khách hàng thực hiện khiếu nại hoặc khiếu kiện trong thời gian dài nhưng chậm được giải quyết.

Đồng tình với đại biểu Bảo Trân, đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn ĐBQH Bắc Giang) cho rằng, trong mối quan hệ giữa khách hàng với các tổ chức tín dụng thì hầu hết trường hợp khách hàng đều ở góc độ yếu thế, kể cả về kiến thức cũng như về các điều kiện khác.

"Chúng ta cần phải có cơ chế để bảo vệ quyền lợi của người yếu thế. Ngân hàng Nhà nước sẽ thiết kế sao cho phù hợp", đại biểu Phạm Văn Thịnh nêu.

Đề nghị bổ sung quy định không cho phép ngân hàng liên kết với công ty bảo hiểm

Cũng góp ý về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn ĐBQH Đồng Tháp) đề nghị bổ sung quy định: "Không cho phép các tổ chức tín dụng liên kết với các công ty bảo hiểm để giao cho nhân viên ngân hàng vận động khách hàng mua bảo hiểm", giống như trường hợp Manulife vừa qua gây bức xúc cho khách hàng.

Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, nếu cho phép liên kết, ngân hàng phải chịu trách nhiệm liên đới khi có sự cố xảy ra với khách hàng, như xảy ra vừa qua người dân đến khiếu nại, ngân hàng trả lời không biết và không có trách nhiệm, người môi giới thì ngân hàng đã cho nghỉ việc.

"Vấn đề này rất quan trọng, cần phải có sự quan tâm nhiều hơn của Ngân hàng Nhà nước", đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.

Đồng quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Tạo (đoàn ĐBQH Lâm Đồng) đề nghị cần phải luật hóa, xử lý các hành vi vi phạm đối với nhân viên của các tổ chức tín dụng ngân hàng có vi phạm về tình trạng ép người dân phải mua bảo hiểm khi có nhu cầu vay vốn ngân hàng trong thời gian vừa qua.

Từ đó, đề nghị có các quy định xử phạt nghiêm minh đối với hành vi vi phạm này, vi phạm đối với các nhân viên của các tổ chức tín dụng và ngân hàng trong dự thảo luật, bảo đảm an toàn tín dụng và bền vững an ninh tiền tệ của quốc gia.

Còn theo đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn ĐBQH Bắc Giang), cần cân nhắc việc để cho ngân hàng làm đại lý bảo hiểm. Bởi vì vấn đề này qua lý luận sẽ gặp tình trạng xung đột lợi ích và thực tiễn đã chứng minh. Ông Thịnh cho biết, mức chiết khấu 70-80% cho doanh thu phí bảo hiểm 2 năm đầu đối với bảo hiểm nhân thọ tử kỳ và hỗn hợp là mức rất hấp dẫn. Các bên rất khó có thể cưỡng lại và việc kiểm soát rất khó khăn.