Thời gian gần đây nổi lên tình trạng cho vay qua mạng, cho vay qua app trên điện thoại với lãi suất cắt cổ và thủ đoạn đòi nợ còn tàn khốc hơn cả tín dụng đen truyền thống.

Nhiều app cho vay với lãi suất cắt cổ và thủ đoạn đòi nợ tàn khốc

Trong phần thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 diễn ra sáng 3.11 tại Hội trường Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ (Đoàn Bắc Kạn) dành phần lớn thời gian trong phần phát biểu của mình để nói về những nhức nhối, lo ngại trong việc cho vay qua các app (vay qua các ứng dụng trên điện thoại) trong thời gian qua.

Theo đại biểu Thuỷ, sau khi bị truy quét khá quyết liệt thì kiểu tín dụng đen truyền thống với chiêu thức đòi nợ là tạt sơn, tạt chất bẩn vào nhà người vay đã giảm. Tuy nhiên, thời gian gần đây nổi lên tình trạng cho vay qua mạng, cho vay qua app trên điện thoại. Trong đó, nhiều app cho vay với lãi suất cắt cổ và thủ đoạn đòi nợ còn tàn khốc hơn rất nhiều.

Đại biểu Thuỷ nêu 4 vấn đề cụ thể. Đó là, đặc điểm của loại hình cho vay này là đơn giản, nhanh chóng, không cần gặp mặt và không cần thế chấp tài sản.

Trên thực tế, đặc điểm của loại hình cho vay này là số tiền cho vay nhỏ và thời gian cho vay ngắn, thường chỉ khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, trên thực tế, người vay chỉ nhận được 2/3 số tiền trên hợp đồng vay, 1/3 còn lại người cho vay sẽ giữ để trừ vào tiền lãi và tiền phí các loại dịch vụ.

Nếu hết thời gian cho vay, người vay không trả được nợ thì nhân viên cho vay của các app sẽ tiếp tục giới thiệu các app mới để người vay tiếp tục vay của app sau để trả cho app trước. Và trên thực tế, đã có hàng chục nghìn người dính vào bẫy tín dụng đen kiểu này, với số nợ lên tới hàng trăm triệu đồng mặc dù ban đầu chỉ vay tiêu dùng vài triệu đồng.

"Có những nạn nhân đã tâm sự, ban đầu chỉ vay 8 triệu của 2 app. Và khi đến hạn không có tiền trả, thì nhân viên của app giới thiệu vay qua app khác để trả nợ. Đến nay sau 3 tháng, từ chỗ chỉ vay 8 triệu đồng đã phải vay hơn 200 triệu đồng để trả nợ. Và từ chỗ chỉ vay của 2 app thì đến nay đã phải vay của 64 app với số tiền lãi và tiền phạt tăng theo cấp số nhân hàng ngày" - đại biểu Thuỷ nói và nhận định loại hình tín dụng đen kiểu mới đã biến những con nợ nhỏ thành những con nợ lớn, chất chồng những khoản nợ không thể trả nổi.

Về những đau khổ khi các nạn nhân phải trải qua. Những vụ việc vừa qua cho thấy, cách đòi nợ của các app còn tàn khốc hơn cả tín dụng đen ngoài đời. Chúng đòi nợ bằng cách khủng bố tinh thần của người vay.

Ban đầu, các app cho nhân viên sử dụng những lời lẽ thô tục, độc ác, liên tục gọi điện cho người vay và gia đình của họ, không những thế còn gọi điện cho tất cả những người có trong danh bạ điện thoại để bêu riếu người vay, ép người vay trả nợ.

Về thủ đoạn lách luật, các đối tượng lách luật bằng cách, đối với lãi suất luôn để dưới mức trần pháp luật quy định, còn lại để vào tiền phí và tiền phạt.

Cần thiết kế những khoản vay nhỏ, thủ tục thuận tiện

Theo đại biểu Thuỷ, qua những sự việc vừa qua cũng cho thấy, trên thị trường còn thiếu những khoản tín dụng nhỏ với thủ tục cho vay nhanh chóng, tiện lợi từ các tổ chức tín dụng. Cùng với đó, có nhiều đối tượng lách các quy định của pháp luật để hoạt động.

Từ thực tế đó, đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ nêu ra 3 kiến nghị, đó là kiến nghị Bộ Công an thông tin đầy đủ các phương thức thủ đoạn của loại tội phạm này để người dân chủ động phòng tránh. Cùng với đó, các cơ quan tố tụng trung ương khẩn trương tổng kết những vướng mắc trong việc áp dụng pháp luật để xử lý những hành vi này. Đồng thời, bà nêu kiến nghị Ngân hàng Nhà nước có những khoản vay nhỏ với thủ tục nhanh chóng, thuận lợi để người dân có nhu cầu có thể tiếp cận được.

Cùng nói về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Đoàn Ninh Thuận) cho biết, ngành công an đang rất quyết liệt đấu tranh với loại tội phạm này và cũng giảm đáng kể. Tuy nhiên vẫn còn những vấn đề mà nếu không có giải pháp thì tín dụng đen vẫn hiện hữu như tất yếu khách quan.

“Đối với tín dụng đen, kể cả vay để đi đánh bạc thì vẫn có thể giải quyết việc đó. Về thời hạn giải quyết, đối với xã hội đen không cần bất cứ thủ tục gì, chỉ mấy phút đồng hồ có thể có tiền ngay” - đại biểu Cương nói và cho rằng đây là vấn đề cần đưa ra biện pháp để giải quyết.