Trong phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế - xã hội vào chiều 3-11, các đại biểu đã dành thời gian để thảo luận về việc chỉnh sửa sách giáo khoa (SGK) lớp 1.
Đại biểu Nguyễn Thanh Hải (đoàn Tiền Giang) cho hay năm học 2020 – 2021 là giai đoạn đầu lộ trình thực hiện chương trình giáo dục phổ thông nhưng đã vấp phải nhiều ý kiến dư luận xã hội khác nhau.
“Đa phần là phản ánh những hạt sạn ngay chính trong sách giáo khoa” - ông Hải nói.
Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo kiến nghị cho dừng sách giáo khoa lớp 1 đang lưu hành để điều tra nhằm tránh bức xúc cho dân. Ảnh: QH
Vị ĐBQH Tiền Giang cho rằng nguyên nhân sâu xa của vấn đề này đến từ việc quá vội vàng trong khâu thẩm định của Hội đồng thẩm định; thiếu kiểm tra, giám sát của chính cơ quan chủ quản giáo dục trong thẩm định hay sự lựa chọn sách giáo khoa của các địa phương.
ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo (Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Khuyến tỉnh Nam Định) nhận xét SGK cho học sinh lớp 1 có nhiều bất cập “cần phải nhìn nhận lại” như giá thành cao, một số nơi bắt học sinh mua sách tham khảo.
“Cá biệt có những phụ huynh phải bỏ ra hàng triệu đồng để mua SGK và sách tham khảo cho con mình” - bà Thảo nói.
Ngoài ra, SGK ở một số bộ sách còn có sự thiếu trong sáng về ngôn ngữ, thiếu logic, chưa khai thác được kho tàng văn hóa của Việt Nam, dẫn tới giáo viên vừa dạy vừa phải điều chỉnh.
“Đáng nói, những tồn tại này chỉ đến khi chính thức đưa vào sử dụng mới bộc lộ mà không được phát hiện sớm hơn trong quá trình biên soạn, thẩm định”- bà Thảo cho hay.
Là đại biểu đang công tác trong ngành giáo dục, bà Thảo nói bản thân bà cảm thấy rất tiếc về sự cố này.
Đáng chú ý, bà Thảo cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT tạm dừng thực hiện các bộ SGK lớp 1 đang lưu hành trên thị trường để khẩn trương rà soát. Với từng môn học cần thành lập một Hội đồng thẩm định cấp quốc gia với tất cả các thành viên mới để thẩm định khách quan, minh bạch từng bài học, từng nội dung.
“Chỉ khi nào được xác định chính xác thì mới đưa SGK vào sử dụng nhằm tạo sự yên tâm cho toàn xã hội”- bà Thảo nói đồng thời đề nghị làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan từ biên soạn, thẩm định, đến phê duyệt để ban hành.
Cũng theo bà Thảo, với các nhóm tác giả, nguồn lợi thu được phải gắn với trách nhiệm đến khâu cuối cùng, sách của nhóm nào sai sót thì chủ biên của nhóm đó phải chịu trách nhiệm.
“Để tránh làm bức xúc trong nhân dân, cần có sự vào cuộc của cơ quan điều tra”- nữ ĐB nói thêm.
Giải trình thêm sau đó, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết thực hiện việc đổi mới căn bản, toàn diện theo chủ trương Nghị quyết 29 Ban chấp hành Trung ương, Nghị quyết 88 của Quốc hội về thực hiện một chương trình SGK.
Đợt đổi mới này là căn bản từ chương trình, mục tiêu, nội dung, phương pháp, tất cả yếu tố thực hiện, trong đó SGK là tài liệu thể hiện chương trình, khác với đổi mới trước là đổi mới SGK. Lần này là đổi mới chương trình tổng thể, chương trình từng môn học, sau đó nhóm tác giả xây dựng SGK.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói các bộ sách giáo khoa khác cũng đang được rà soát. Ảnh: QH
Thực hiện Nghị quyết 88 với chủ trương một chương trình một số SGK và xã hội hóa SGK, Bộ GD&ĐT đã tổ chức thẩm định và phê duyệt 46 bộ SGK thuộc 5 bộ sách của ba nhà xuất bản, trong đó các bộ sách này đều được các nhà trường lựa chọn đưa vào sử dụng. Trong đó, sách tiếng Việt lớp 1 thuộc bộ Cánh diều thời gian qua được cử tri và nhân dân góp ý.
Bộ GD&ĐT đã kiểm tra nghiên cứu ý kiến góp ý của nhân dân, nhà khoa học… thì thấy nội dung sách tiếng Việt lớp 1 (một trong 46 sách) có dữ liệu chưa được phù hợp. Bộ đã yêu cầu Hội đồng thẩm định, tác giả, nhà xuất bản nghiêm túc lắng nghe tiếp thu và hiện đang chỉnh sửa cho phù hợp với ngữ điệu và tâm lý lứa tuổi lớp 1. Bộ cũng đã chỉ đạo tất cả các nhà xuất bản phải rà soát các bộ sách khác.
Theo Điều 9 Thông tư 33 về SGK, kinh nghiệm các đợt sách trước và kinh nghiệm thế giới thì SGK được hiệu đính, chỉnh sửa thường xuyên phù hợp thực tiễn chứ không phải ban hành xong là xong.
“Chúng tôi yêu cầu tất cả đều rà soát lại và căn cứ thực tiễn, theo Nghị quyết 122 là sau một năm Bộ GD&ĐT cho tổng kết, rút kinh nghiệm hoàn thiện SGK. Chúng tôi tiếp thu ý kiến của ĐBQH, nhân dân, cùng với đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy tiếp tục rà soát để SGK hoàn thiện hơn” - ông Nhạ nói.
Cũng theo Bộ trưởng GD&ĐT, một chủ trương lớn là đổi mới chương trình, đặc biệt là SGK phải có lộ trình. Theo Nghị quyết 51, việc thực hiện đổi mới SGK trong lộ trình năm năm, năm nay là năm đầu tiên thực hiện, khối lượng nhiều (46 cuốn).
“Cả ngành giáo dục đã cố gắng nhưng khó tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi tiếp tục lắng nghe để hoàn thiện tốt hơn”- Bộ trưởng GD&ĐT nói thêm.
Giơ biển tranh luận, ĐB Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng việc biên soạn SGK là vấn đề rất lớn.
ĐB Bùi Văn Phương cho rằng SGK lớp 1 cả ngành giáo dục đã hết sức cố gắng nhưng có một số thiếu sót không tránh khỏi và sai sót là không nghiêm trọng. Ảnh: QH
“Ngành giáo dục đã hết sức cố gắng nhưng có một số thiếu sót không tránh khỏi. Tuy nhiên đó không phải sai sót quá nghiêm trọng mà chỉ là một số ngữ liệu ở dạng học âm, học vần chưa thật phù hợp. Không phải sai sót đến mức như đại biểu nói phải chuyển cơ quan điều tra hoặc hình sự hoá việc sai sót này”- ông Phương nói và cho rằng những sai sót này có thể điều chỉnh và sửa được ở lần tái bản tiếp theo.
ĐBQH tỉnh Ninh Bình cũng đề nghị “phải hết sức cẩn trọng”, nếu không sẽ gây tâm lý hoài nghi, hoang mang trong nhân dân, cử tri.
| Không ép học sinh mua sách tham khảo Liên quan đến ý kiến cho rằng có việc ép học sinh mua sách, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho hay theo quy định của Bộ, SGK là tài liệu được sử dụng chính thức và bắt buộc. Còn sách tham khảo không phải bắt buộc trong nhà trường. Sách tham khảo là do các nhà xuất bản xuất bản và giám đốc nhà xuất bản phải chịu trách nhiệm trước các cơ quan và quản lý ấn phẩm xuất xuất bản này. Ông Nhạ cho biết thêm vừa qua, Bộ trưởng các Bộ: GD&ĐT, VH-TT&DL, Công Thương, TT&TT đã ngồi lại với nhau để tăng cường quản lý sách lậu, sách không đảm bảo chất lượng để đảm bảo thị trường sách tham khảo tốt hơn. Bộ GD&ĐT cũng ban hành Thông tư 21 trong đó nói rõ không được ép học sinh mua sách tham khảo dưới bất kỳ hình thức nào. “Rất tiếc là thời gian qua, cá biệt có một số nhà trường chưa thực hiện tốt quy định này. Bộ đã chỉ đạo các địa phương và trực tiếp thanh tra, chấn chỉnh. Tới đây, chúng tôi sửa Thông tư 21 theo hướng tăng chế tài để quản lý chặt sách tham khảo…” - ông Nhạ cho biết. Về ý kiến ĐBQH cho rằng giá SGK lớp 1 mới cao hơn khoảng 2 lần. Lý do là sách SGK biên soạn theo cách tiếp cận bản chất và năng lực. Số trang dài hơn, chất liệu, màu tốt hơn nên khối lượng, giá thành cao hơn. SGK thực hiện chủ trương xã hội hóa nên không được trợ cấp về biên soạn như sách cũ. Bộ đã đề nghị giảm chi phí giá thành, nhà xuất bản cũng đã giảm 2-3 lần. Trình bày phương án giảm giá, Bộ Tài chính cũng đã đồng ý. Bộ cũng đã phối hợp Bộ Tài chính tham mưu cho Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đưa SGK vào vào mặt hàng nhà nước định giá. Quốc hội đã chỉ đạo phải sửa luật Giá, Chính phủ giao bộ Tài chính sửa luật Giá để đưa mặt hàng SGK vào danh mục mặt hàng nhà nước định giá. |
