Đại biểu quốc hội truy trách nhiệm về sai phạm tại dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn

Vân Ly

(TBKTSG Online) – Đại biểu Quốc hội chất vấn về việc sao chưa xử lý trách nhiệm gây thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng vì ký cam kết bảo lãnh GGU (Chính phủ bảo lãnh và cam kết) đối với dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn tại phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội ngày 5-11.

Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn. Ảnh: TTXVN

Phát biểu tại hội trường Quốc hội, ông Trần Quang Chiểu, đoàn đại biểu Quốc hội Nam Định cho biết, tại kỳ họp Quốc hội thứ 2 tháng 10-2016, ông đã phát biểu về những thiệt hại kinh tế của quốc gia do Chính phủ tiền nhiệm ký cam kết bảo lãnh GGU đối với nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn - cơ chế mà GGU gọi là ưu đãi thuế nhập khẩu 3 năm 7% cho dự án.

Theo tính toán của vị đại biểu Quốc hội này, sau khi bù trừ đi số tiền thuế, tiền phí, tiền thuê đất... thu được từ dự án thì số tiền mà quốc gia phải bỏ ra trả thêm cho nhà đầu tư trong 10 năm bắt đầu từ ngày nhà máy vận hành thương mại là 36,73 ngàn tỉ đồng, nếu giá dầu là 50 đô la Mỹ/thùng. Con số này sẽ là 47,87 ngàn tỉ đồng nếu giá dầu là 60 đô la Mỹ/thùng, và sẽ là 64,58 ngàn tỉ đồng nếu giá dầu là 75 đô la Mỹ/thùng, 88,1 ngàn tỉ đồng nếu giá dầu là 100 đô la Mỹ/thùng.

Ngoài khoản thiệt hại ngân sách to lớn nêu trên, đại biểu Trần Quang Chiểu cho biết qua nghiên cứu GGU, ông nhận thấy còn 3 nội dung ưu đãi trái quy định của pháp luật tại thời điểm ký kết như sau: áp dụng thuế suất 10% thuế thu nhập doanh nghiệp cho toàn bộ vòng đời của dự án; cán bộ, công nhân viên làm việc trong khu kinh tế Nghi Sơn sẽ được giảm 50% nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân; trong bất cứ tình hình thị trường quan hệ cung cầu ra sao thì Việt Nam vẫn phải chịu trách nhiệm tiêu thụ 100% lượng xăng, dầu do nhà máy sản xuất ra tại cổng nhà máy.

“Với 3 cam kết như trên, đến nay chưa có cơ quan nào tính toán cụ thể số tiền thiệt hại thêm cho ngân sách quốc gia là bao nhiêu, nhưng chắc chắn không phải là nhỏ, nó phải là hàng nghìn tỷ đồng, thậm chí là hàng chục nghìn tỷ đồng. Cộng với số tiền phải thực hiện cam kết ưu đãi thuế nhập khẩu 3 năm 7% như nêu trên thì số tiền thiệt hại cho ngân sách quốc gia sẽ rất lớn. Có phải chăng đây là vụ việc gây thiệt hại kinh tế cho quốc gia lớn nhất từ trước đến nay hay không,” ông Chiểu nói.

Vị đại biểu Quốc hội đoàn Nam Định trong phần phát biểu của mình ghi nhận việc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đương nhiệm hành động tích cực, bằng nhiều biện pháp khác nhau. Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các bộ, ngành chức năng nhiều lần thảo luận, đàm phán với nhà đầu tư để giảm thiệt hại thấp nhất cho ngân sách quốc gia.

Song nhà đầu tư vẫn không nhượng bộ với lý do các ưu đãi của GGU đã được nhà đầu tư tính vào chi phí hiệu quả kinh doanh của dự án. Duy chỉ có một nội dung là, nhà đầu tư đồng ý hỗ trợ một phần chi phí vận chuyển, bao tiêu sản phẩm từ cổng nhà máy đến kho nhà phân phối, khoảng 20 triệu đôla.

“Do nhà đầu tư không nhượng bộ nên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang tích cực họp bàn phương án nguồn tiền để thực hiện gọi là ưu đãi cho nhà đầu tư để trình các cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến, nhưng đến nay vẫn chưa đưa ra được phương án và giải pháp tối ưu nhất,” ông Chiểu nói.

Ông Chiểu cho rằng, GGU là thỏa thuận quốc tế nên chúng ta không thể nói là không thực hiện. Số tiền gọi là ưu đãi cho nhà đầu tư này sẽ được cấp trực tiếp từ ngân sách nhà nước hay gián tiếp thông qua Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam đều là gánh nặng đối với ngân sách quốc gia, tức là thuế của 100 triệu người dân hôm nay và con cháu chúng ta mai sau.

“Số tiền rất lớn, làm thiệt hại cho quốc gia do một số người trong Chính phủ tiền nhiệm gây ra chắc chắn không phải riêng tôi băn khoăn. Tại sao các cá nhân và tập thể sai phạm đến nay chưa xử lý?