Khi con vấp ngã, nên cho trẻ tự đứng lên để khi trưởng thành chúng sẽ cứng cáp hơn trên đường đời - Ảnh minh họa: T.T.D.

Khi con còn nhỏ, không ít cha mẹ thường dạy con bằng cách đổ thừa. Chẳng hạn khi con bị té do vấp vật gì đó thì cha mẹ "đánh" vào vật đó vì... làm con té. Cách nghĩ của cha mẹ đơn giản làm vậy cho con vui, nín khóc nhưng lại vô tình gieo điều xấu vào đầu óc non nớt của trẻ. 

Làm như thế cha mẹ đã vô tình tạo cho trẻ tính đổ thừa. Khi lớn lên có thể người con khó chấp nhận mình sai mà luôn viện dẫn vì thế này vì thế khác...

Tôi cũng đã chứng kiến rất nhiều cha mẹ làm thay mọi việc trong nhà cho con bởi họ cho rằng đó là vì... thương con. Bởi nhiều người nghĩ làm thay con mọi việc để con dành toàn thời gian cho việc học, để có thành tích này, giải thưởng nọ. Hoặc cũng có gia đình khá giả nên cha mẹ nuông chiều con, không cho con làm bất cứ việc gì bởi đã có người giúp việc làm thay tất tần tật.

Và theo tôi, việc thể hiện tình thương như thế là một sai lầm. Kết quả của "tình thương" ấy có thể dẫn đến việc nhiều người con lớn tướng, học giỏi, rành công nghệ nhưng không biết làm những việc đơn giản trong gia đình như nấu một bữa cơm, ủi quần áo... 

Những thanh niên không biết làm việc nhà sẽ thật sự là một bi kịch khi bước vào đời sống hôn nhân. Bởi cả anh chồng lẫn cô vợ đều không thể nấu một bữa ăn ngon cho gia đình thì sẽ khó mà có được những bữa cơm đầm ấm, quây quần bên nhau trong ngôi nhà.

Ngoài việc yêu chiều, làm mọi việc thay con thì hiện nay không ít bậc cha mẹ bảo bọc, nâng con như nâng trứng. Từ đó tạo cho con tính ỷ lại, thậm chí có nhiều học sinh, sinh viên bước vào tuổi 18, 20 mà vẫn chưa thể trưởng thành.

Khi cha mẹ quá cẩn thận, chu đáo, lo cho con hầu như mọi thứ theo kiểu lập trình sẵn khiến cho con thiếu đi tính tự lập, có thái độ thờ ơ với mọi việc, thiếu đam mê, hoài bão... Để rồi những người con không xác định được mình thích gì, làm nghề gì. Lúc này cha mẹ lại thường lấy ngay chính đam mê, ước vọng của bản thân mình để hướng con đi học, thực hiện. Thành ra cha mẹ đăng ký đâu con học ngành, trường ấy.

Tôi nghĩ chúng ta không nên nuôi dạy con theo kiểu "gà công nghiệp". Thay vào đó, các bậc cha mẹ trẻ hãy tạo cho con có cơ hội làm những công việc vặt trong gia đình ngay từ nhỏ. Hãy dạy con sống tử tế trước lúc dạy con học giỏi, kiếm nhiều tiền. Hãy để con là chính mình khi chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và đam mê....

Dạy con không dùng hình phạt, phần thưởng

TTO - Mô phỏng hành vi, áp đặt, đe dọa hay phần thưởng là những công cụ phổ biến để cha mẹ kiểm soát hay thay đổi hành vi của trẻ. Tuy nhiên, đây lại không phải là những cách tốt nhất hay trọn vẹn nhất để hình thành hành vi tích cực ở trẻ.