Vào những ngày đầu của đại dịch COVID-19, khi cả Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh dịch Hoa Kỳ (CDC) cho biết họ chưa có bằng chứng nào về việc người khỏe mạnh nên đeo khẩu trang để phòng ngừa virus corona, việc một số người chưa tuân thủ quy định đeo khẩu trang là có thể hiểu được.

Nhưng đến thời điểm này, bằng chứng khoa học đã rõ ràng: Hàng loạt nghiên cứu mới chỉ ra khẩu trang – cả khẩu trang y tế và khẩu trang vải – đều có thể bảo vệ người đeo khỏi virus corona. Điều đó có nghĩa là không chỉ những người nhiễm virus mới nên đeo chúng, bất kỳ ai ở nơi công cộng đều nên đeo khẩu trang, bao gồm cả người khỏe mạnh.

Khẩu trang là một tuyến phòng thủ quan trọng giúp bản thân người đeo phòng tránh COVID-19. Vậy mà một khảo sát mới ở Mỹ cho thấy chỉ có 60% người dân nói rằng họ sẽ đeo khẩu trang ở nơi công cộng. Con số khiến một bộ não thiên tài như tỷ phú Bill Gates cũng không thể hiểu nổi.

"Tôi thấy những người không muốn tuân thủ quy định đeo khẩu trang thật kỳ quái", ông nói với người dẫn chương trình Rashida Jones trong seri podcast mới. "Họ giống như những người khỏa thân vậy. Khi chúng ta yêu cầu ai đó mặc quần ra đường, chẳng có người Mỹ nào, hoặc rất ít người Mỹ sẽ nói rằng đó là một quy định khủng khiếp".

Một nghiên cứu mới của Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME), Đại học Washington cho biết kể từ tháng 10 các ca nhiễm COVID-19 tại Mỹ đang tăng một cách chóng mặt, trung bình hơn 40%. Hiện Mỹ vẫn dẫn đầu thế giới với hơn 11,5 triệu ca nhiễm và hơn 252.000 ca tử vong.

Các nhà khoa học tại IHME dự đoán, nếu vẫn chỉ có 60% người Mỹ chịu đeo khẩu trang ở nơi công cộng, số ca tử vong do COVID-19 tại Mỹ tới tháng 2 năm 2021 sẽ chạm ngưỡng hơn nửa triệu người. Nhưng nếu có 95% người dân Mỹ tuân thủ quy định đeo khẩu trang, 130.000 mạng sống sẽ được cứu.

"Nếu bạn muốn trở lại cuộc sống bình thường sớm hơn chừng nào, hãy đeo khẩu trang, hoặc không đeo khẩu trang thì hãy ở nhà", Rashida Jones nói.

Bill Gates giải thích tại sao trong giai đoạn đầu của đại dịch vai trò khẩu trang bị xem nhẹ

Đó là thắc mắc mà Rashida Jones đã đặt ra cho vị tỷ phú Microsoft. Cô ấy hỏi tại sao các chuyên gia y tế ban đầu nghi ngờ khả năng ngăn chặn virus corona của khẩu trang?

Gates cho biết đó là thời điểm chúng ta chưa thực sự hiểu về virus corona mới và căn bệnh COVID-19 mà nó gây ra. Các chuyên gia chỉ dựa trên hiểu biết mà họ có về các chủng virus đường hô hấp khác như cảm lạnh hoặc cúm để đưa ra khuyến cáo.

Đối với cảm lạnh hoặc cúm mùa, virus lây lan chủ yếu qua các giọt bắn khi mọi người hắt hơi hoặc ho. Nhưng khả năng lây lan của COVID-19 thì lớn hơn hẳn, căn bệnh có thể lây khi hai người đang nói chuyện với nhau.

"Những tải lượng virus khó tin mà bạn thấy với virus corona lần này không xảy ra với hầu hết các virus đường hô hấp khác", Gates nói.

Ông lấy ví dụ, nếu trong phòng có một người bị cảm lạnh không đeo khẩu trang, sau một tiếng đồng hồ sau, hầu hết mọi người khác trong căn phòng ấy vẫn khỏe mạnh. Nhưng cũng căn phòng đó nếu có một bệnh nhân COVID-19 không đeo khẩu trang, trong vòng 1 tiếng đồng hồ, "một tỷ lệ phần trăm cao" những người khác sẽ bị ốm.

COVID-19 thực sự giống với bệnh sởi, Gates nói. Chúng ta đã sai lầm khi áp dụng các biện pháp phòng ngừa cảm cúm cho căn bệnh này.

Ngoài ra, Gates cho biết COVID-19 nguy hiểm hơn các căn bệnh khác ở chỗ ngay cả các bệnh nhân không có triệu chứng cũng có thể lây lan nó cho người khác. Đối với những người bị cảm lạnh hoặc cảm cúm, cửa sổ lây bệnh dường như chỉ mở khi họ có triệu chứng hắt hơi, ho và sổ mũi. Tuy nhiên, đây cũng là khoảng thời gian mà hầu hết mọi người đã nghỉ ngơi ở nhà, nên nguy cơ lây bệnh của họ rất thấp.

COVID-19 thì ngược lại, một người nào đó có thể vô tình nhiễm virus mà không có triệu chứng. Anh ta vẫn đi làm, tới siêu thị, công viên và tiềm ẩn nguy cơ cao lây virus cho những người khác.

Nhưng các chuyên gia cho biết bằng cách đeo khẩu trang, bạn có thể hạn chế được khả năng nhiễm bệnh. Ban đầu, các nhà khoa học cho rằng chỉ có khẩu trang N95 hoặc khẩu trang y tế mới có tác dụng phòng bệnh. Nhưng các nghiên cứu sau đó đã xác nhận ngay cả khẩu trang vải cũng có thể ngăn chặn virus corona mới.

"Mọi thứ đã rõ như ban ngày, đeo khẩu trang đem lại một lợi ích khổng lồ", Bill Gates nói.

Bác sĩ Anthony Fauci: Dịch bệnh rồi sẽ kết thúc

Loạt podcast mới của Gates và Jones có tên là " Bill Gates and Rashida JonesAsk Big Questions ". Đúng như tên gọi của nó, Jones hứa hẹn sẽ cùng vị tỷ phú đi tìm lời giải cho những "câu hỏi lớn nhất mà chúng ta phải đối mặt ngày nay".

Và để giải quyết những câu hỏi hóc búa về đại dịch COVID-19, họ đã mời Bác sĩ Anthony Fauci, cố vấn ý tế cao cấp của Nhà Trắng tham gia vào tập đầu tiên của mình. Jones tự cho mình là người bi quan còn Gates lại là một người lạc quan.

Họ đã cùng hỏi Bác sĩ Anthony Fauci về các quy định phòng dịch như bắt buộc đeo khẩu trang ở nơi công cộng cũng như kế hoạch triển khai tiêm chủng vắc-xin khi chúng được cấp phép.

Đáp lại, bác sĩ Fauci nói: "Một trong những điều chúng ta đang phải đối phó là mức độ mệt mỏi mà mọi người đang trải qua. Thật đáng kinh ngạc, nó gần giống như sự bóp méo của thời gian".

"Thế nhưng, tôi muốn nói với mọi người rằng: Đừng bỏ cuộc, dịch bệnh rồi sẽ kết thúc, khoa học sẽ giúp chúng ta có vắc-xin và liệu pháp điều trị. Bên cạnh đó nếu chúng ta chú ý đến các biện pháp y tế công cộng (như đeo khẩu trang), chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát nó", ông cho biết thêm.

Thanh Long