Ngày 18-11, Thượng nghị sĩ Jim Risch, một đảng viên Cộng hòa đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã trình bày một tài liệu kêu gọi Washington hợp tác chặt chẽ với các đồng minh ở châu Âu để chống lại mối đe dọa từ Trung Quốc, kênh Channel News Asia đưa tin.
Tài liệu được công bố khi chỉ còn hai tháng nữa là Tổng thống Donald Trump sẽ kết thúc nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Trong gần bốn năm ở Nhà Trắng, ông Trump nổi tiếng với quan điểm cứng rắn với Trung Quốc. Tuy nhiên ông thường hành động đơn phương và làm mất lòng các đồng minh châu Âu và châu Á khi nhiều lần cho rằng họ "hưởng ké" lợi ích quốc phòng của Mỹ hoặc buộc họ phải theo chính sách Mỹ đề ra.
Nội dung tài liệu
Tập tài liệu dài 74 trang đã vạch ra các bước mà Washington nên thực hiện để đáp lại điều mà họ gọi là "ý định của Bắc Kinh nhằm thay đổi trật tự thế giới".
Cụ thể, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện đề xuất Mỹ nên duy trì quân đội mạnh nhất thế giới, củng cố trật tự quốc tế rộng mở dựa trên luật lệ, đánh giá lại và củng cố hệ thống liên minh của mình. Bên cạnh đó, Washington cũng cần tuyên truyền cho người dân về "thách thức Trung Quốc", đồng thời kiềm chế và răn đe các hành động đơn phương từ chính quyền Bắc Kinh.
Trong tài liệu, ông Risch cho biết Mỹ "phải chuẩn bị để làm việc với các đồng minh và đối tác đáng tin cậy của mình để chống lại một Trung Quốc ngày càng muốn đối đầu với Mỹ”.
"Tôi coi vấn đề chính sách đối ngoại này là quan trọng nhất trong thời đại của chúng ta" - ông nói thêm và cáo buộc Bắc Kinh đang cố gắng "phá hoại sự thịnh vượng, an ninh và sự quản trị hiệu quả ở mọi khu vực trên toàn cầu".
Tài liệu cho rằng các nước phương Tây cần phải làm nhiều hơn nữa để chống lại thông tin sai lệch, phát triển kiến thức chuyên môn về Trung Quốc và bảo vệ tính toàn vẹn của các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc trước sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc.
"Bức điện Dài"
Các nhà phân tích Trung Quốc ví tài liệu này giống như một phiên bản hiện đại của "Bức điện Dài" năm 1946 của nhà ngoại giao Mỹ George Kennan. "Bức điện Dài" là một văn bản dài 8.000 từ phác thảo một chiến lược mới cho quan hệ ngoại giao Mỹ - Liên Xô và sau đó được dùng làm nền tảng cho chính sách của Mỹ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, theo tờ South China Morning Post.
"Việc phát hành báo cáo này của Mỹ nhằm 'bắt chước' chiến lược chống lại Liên Xô để làm cơ sở cho kế hoạch ngăn chặn và kiềm chế các chính sách của Trung Quốc” - ông Wei Zongyou, một giáo sư chuyên về quan hệ Trung Quốc - Mỹ tại Đại học Fudan (Trung Quốc), cho biết.
Tuy nhiên, theo ông Liu Weidong, một chuyên gia nghiên cứu các vấn đề Mỹ từ Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho rằng tài liệu này không có khả năng gây sóng gió cho Trung Quốc vì không rõ chính quyền của ứng viên tổng thống Mỹ bên đảng Dân chủ - ông Joe Biden sẽ chuyển giao bao nhiêu phần trăm khuôn khổ.
"Nhiệm kỳ của ông Trump sắp kết thúc và điều này khó có thể thay đổi các chiến lược mà ông Biden đã vạch sẵn từ trước" - ông nói.
Ông Liang Xunxiang, một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học Bắc Kinh, cho biết quan điểm của lưỡng đảng ở Mỹ cho rằng Bắc Kinh là một đối thủ cạnh tranh của Washington sẽ không mất đi dưới thời một tổng thống mới.
"Ông Trump chủ yếu tập trung vào những lợi ích trước mắt, nhưng ông Biden có thể sẽ có tầm nhìn xa hơn. Vì vậy, mặc dù chúng tôi tạm thời kỳ vọng quan hệ Trung - Mỹ sẽ được xoa dịu, nhưng Trung Quốc vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều rắc rối phía trước" - ông nói.
