Theo Nikkei, mới đây, chính phủ Trung Quốc đã sử dụng một trong những bức tranh của họa sĩ bậc thầy người Nhật Bản - Kaii Higashiyama để gửi lời cảnh báo nghiêm khắc tới tỷ phú giàu nhất nước này, Jack Ma.

Cụ thể, tối ngày 2/11, ngay sau khi Jack Ma Yun, nhà đồng sáng lập tập đoàn thương mại điện tử Alibaba bị chính quyền Trung Quốc triệu tập về vấn đề liên quan đến thương vụ IPO của Ant Group, một bài viết khó hiểu đã được đăng trên tài khoản WeChat chính thức của Tân Hoa xã.

Tiêu đề bài viết là "Đừng phát ngôn thiếu suy nghĩ, đừng làm theo ý mình, mọi người không thể hành động theo ý muốn của bản thân. Cái gì cũng có giá của nó". Tuy không nhắc đến Jack Ma nhưng nó lại đi kèm bức tranh năm 1972 có tựa đề "Fleecy Clouds" của Higashiyama vẽ một đám mây trắng hình con ngựa trên bầu trời.

Trong tiếng Trung Quốc, "Ma" (Mã) có nghĩa là ngựa và "Yun" (Vân) có nghĩa là mây. Không cần nói thẳng ra thì mọi người cũng ngầm hiểu bài viết đang nhắc đến ai. Nhiều người cho rằng bài viết của Tân Hoa xã ám chỉ rằng "con ngựa" có thể bị thổi bay như một đám mây.

Là một Đảng viên, tất nhiên Jack Ma cần thể hiện lòng trung thành tuyệt đối của mình. Tuy vậy, doanh nhân 56 tuổi đã đưa ra những nhận xét được cho là thách thức chính quyền.

Phát biểu tại một hội nghị thượng đỉnh về tài chính ở Thượng Hải ngày 24/10, vị tỷ phú thẳng thắn chỉ trích các cơ quan quản lý Trung Quốc và nói rằng những quy định tài chính lỗi thời của nước này là lực cản đổi với sự đổi mới công nghệ. Theo Ma, các ngân hàng Trung Quốc hoạt động như "tiệm cầm đồ".

Những lời chỉ trích của Ma cũng nhắm vào ông Liu He, Phó Thủ tướng Trung Quốc – người giám sát chính sách kinh tế vĩ mô của đất nước tỷ dân. Quan điểm của Ma, tất nhiên, đã được báo cáo cho các lãnh đạo cấp cao nhất.

Ma là người tiên phong trong thương mại điện tử và tiêu dùng không sử dụng tiền mặt ở Trung Quốc. Dù vậy, những phát ngôn có phần nhạy cảm của ông có lẽ giống như việc "giẫm phải đuôi hổ".

Một ngày sau khi Tân Hoa xã đăng bức tranh của Higashiyama, thương vụ IPO của Ant Group đã bị hoãn tại cả Thượng Hải và Hong Kong.

Ant Group thực sự là một đế chế khổng lồ với hơn 1 tỷ người dùng Alipay, dịch vụ thanh toán qua điện thoại thông minh. Nó cũng cung cấp một loạt các dịch vụ khác, bao gồm cho vay, ứng trước tiền mặt và đánh giá tín dụng.

Trong khi đó, một số nhà phân tích cho rằng Ant là một mối đe dọa với trật tự tài chính hiện tại của Trung Quốc.

Về phần mình, tuy là Đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc nhưng Ma không giống những nhà sáng lập của Tencent hay Baidu. Ông không phải thành viên của cuộc họp thường niên của cơ quan lập pháp quốc gia và cơ quan cố vấn chính trị hàng đầu.

Ngay cả khi như vậy, sự phát triển nhanh chóng của đế chế kinh doanh của Ma, ở một mức độ nhất định, vẫn được bảo hộ bởi các mối quan hệ chính trị của vị tỷ phú. Ma có mối quan hệ tương đối thân thiết với cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân nhưng lại không thực sự thân thiết với Chủ tịch Tập Cận Bình và những người thân cận có lẽ vì hai lý do: Ông nhận thức được rủi ro liên quan đến việc tiến quá gần đến chính trị và ông tự tin về khả năng của mình nên cảm thấy không cần thiết.

Ông chủ Alibaba từng nói: "Tiền bạc và quyền lực chính trị không thể tồn tại cùng nhau. Một bên là thùng thuốc nổ, một bên là que diêm. Nếu cùng tồn tại, một vụ nổ lớn sẽ xảy ra".

Mộc Tiên