Ngày 25/11, Diễn đàn Quỹ đầu tư Khởi nghiệp Sáng tạo Việt Nam 2020 đã diễn ra tại Hà Nội. Chỉ trong buổi lễ, 33 quỹ đã cam kết đầu tư 815 triệu USD vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam trong vòng 5 năm tới.

Trong bối cảnh khó khăn của kinh tế trong nước và thế giới như năm nay, việc các quỹ đầu tư vẫn quan tâm đến thị trường Việt Nam là điều rất tích cực. Tuy nhiên ngay cả khi tiếp tục đầu tư vào Việt Nam, các quỹ đầu tư vẫn đang có những vướng mắc cản trở hoạt động của họ.

Hiện nay, số quỹ đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam là khoảng 57, với phân loại theo hình thức đầu tư như: đầu tư chủ yếu vào cổ phần tư nhân (3 quỹ); đầu tư công nghệ cao và đầu tư mạo hiểm (4 quỹ); đầu tư vào bất động sản (7 quỹ); đầu tư vào cổ phiếu niêm yết, các công ty cổ phần và các khoản đầu tư cơ hội (43 quỹ). Như vậy, mặc dù có khá nhiều quỹ đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam, nhưng các quỹ mang tính chất đầu tư vốn mạo hiểm chiếm tỷ trọng rất thấp (4/57 quỹ).

(Ảnh minh họa: Báo Đầu tư)

"Thực tế cho thấy từ năm 2005 đến nay, số lượng các quỹ đã nở rộ rất nhiều. Nếu năm 2005, tổng số lượng quỹ trên thị trường là khoảng trên dưới 10 quỹ thì hiện số quỹ đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam là khoảng 57 quỹ. Có thể thấy đó là tín hiệu tốt và cá nhân những người làm quỹ như chúng tôi nhận thấy đây là thời điểm thị trường chín muồi để các nhà đầu tư đặt chân vào thị trường Việt Nam", chị Lê Hàn Tuệ Lâm, Giám đốc đại diện quỹ Nextrans tại Việt Nam, nhận định.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm, nhân tố quan trọng trong việc nâng đỡ các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, rất ít tại Việt Nam. Trong khi đó, một số nước trên thế giới như Israel lại thành công khi phát triển mô hình quỹ đầu tư này. Đây cũng là kinh nghiệm hay cho Việt Nam.

Thu hút vốn đầu tư mạo hiểm - Kinh nghiệm từ Israel

Đúng với tên gọi "thiên thần", các nhà đầu tư thiên thần hay các quỹ đầu tư mạo hiểm sẵn sàng bỏ tiền chỉ để tìm kiếm một ý tưởng thành công trong 10 dự án đầu tư. Tuy nhiên tại Việt Nam, số quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài chỉ bằng 1% số lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp. Lý do khiến các quỹ đầu tư nước ngoài không mặn mà với thị trường Việt Nam là do họ chưa thấy được sự an toàn và cơ hội bền vững để đầu tư.

Tại Israel, ngay từ năm 1993, một quỹ đầu tư mạo hiểm có nguồn vốn 100 triệu USD do nhà nước sở hữu đã được thành lập để đầu tư trực tiếp cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Chương trình này đã lôi kéo nhiều nhà đầu tư mạo hiểm nước ngoài thành lập quỹ tại Israel, là bệ phóng cho hàng trăm doanh nghiệp khởi nghiệp mỗi năm. Chỉ sau 5 năm, khi thị trường đầu tư mạo hiểm đi vào ổn định, Chính phủ Israel đã cho tư nhân hóa quỹ của mình.

Tại Israel, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm có thể đến từ những nhà đầu tư thiên thần. (Ảnh minh họa)

" Tại Israel, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm có thể đến từ những nhà đầu tư thiên thần, quỹ từ cộng đồng hay ngân hàng. Các quỹ này nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ phía chính phủ như cam kết nguồn vốn đối ứng và ưu đãi thuế. Ngoài ra sự hoạt động hiệu quả của các vườn ươm công nghệ cũng tạo thêm niềm tin cho các nhà đầu tư đầu tư vào các dự án Khởi nghiệp", bà Esther Barak Landes, chuyên gia về đầu tư, cho biết.

Một thị trường thuận lợi và đầy đủ cho doanh nghiệp phát triển không thể thiếu sự có mặt của các quỹ đầu tư từ các quỹ đầu tư thường, tới các quỹ đầu tư mạo hiểm. Tuy nhiên đến nay, ngay chính các quỹ đầu tư cũng chật vật với những quy định chưa hợp lý. Khi các quỹ chưa phát triển thì một phần rất quan trọng của thị trường đầu tư cũng bị hạn chế và điều thiệt thòi không chỉ thuộc về họ mà chính các doanh nghiệp khởi nghiệp và chính kinh tế Việt Nam sẽ gánh chịu thiệt thòi đó.

Vậy sự phát triển của các quỹ đầu tư khởi nghiệp tại Việt Nam hiện như thế nào? Đã thực sự có thị trường đầu tư khởi nghiệp tại Việt Nam hay chưa? Cần thay đổi điều gì để các quỹ đầu tư khởi nghiệp phát triển mạnh hơn và hiệu quả hơn trong thời gian tới?

Câu trả lời phần nào sẽ được giải đáp trong chương trình Vấn đề hôm nay phát sóng ngày 25/11 với sự tham gia của chị Lê Hàn Tuệ Lâm, Giám đốc đại diện quỹ Nextrans tại Việt Nam.

Quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tư thế nào giữa thời khủng hoảng?

VTV.vn - Nhiều người cho rằng với tình hình kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi bệnh dịch, đây sẽ không phải là thời điểm tốt để bắt đầu khởi nghiệp hay đầu tư vào startup.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!