Bác sĩ Nguyễn Mạnh Hùng đang nói về ca mổ thập tử nhất sinh của bé trai người Đài Loan - Ảnh: BVCC
Mọi thao tác, kỹ thuật của ca phẫu thuật đều phải thực hiện chuẩn xác. Chỉ cần để xảy ra một chút sai sót là không còn hi vọng cứu sống bệnh nhân.
Bác sĩ Nguyễn Mạnh Hùng
Không phẫu thuật, em C.Y.F. (13 tuổi, người Đài Loan) gần như sẽ tử vong, còn nếu phẫu thuật thì tỉ lệ sống cũng không đáng kể. Quyết định phẫu thuật cho em là thách thức lớn đối với đội ngũ bác sĩ.
Những mạch máu sắp... nổ tung
Theo cha mẹ đến công tác dài hạn tại tỉnh Long An, một ngày nọ, em C.Y.F. bất ngờ đau đầu, nôn ói, rồi hôn mê sâu. Nhận thấy sức khỏe con trai nguy kịch, gia đình quyết định đưa em F. đến bệnh viện.
Kết quả chụp CT sọ não cho thấy não em F. bị phù, có máu tụ lớn trong não, não thất do bị vỡ túi phình mạch não và một khối dị dạng do phình mạch não, tỉ lệ tử vong gần như 100%.
"Với trường hợp em F., phẫu thuật hay không phẫu thuật thì tỉ lệ tử vong đều gần 100%. Những túi phình mạch máu và khối dị dạng phình mạch não của bệnh nhân như sắp nổ tung. Nếu vỡ, bệnh nhân sẽ tử vong ngay trên bàn mổ" - bác sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, trưởng khoa ngoại thần kinh và can thiệp thần kinh nội mạch - Bệnh viện FV, người phẫu thuật cho em F., cho biết.
Trước giải thích của bác sĩ, cha mẹ em F. bàng hoàng tột độ, vì các thế hệ gia đình chưa từng có ai mắc bệnh này. Chia sẻ với chúng tôi qua điện thoại vào ngày 26-10 (có hỗ trợ của thông dịch viên), chị Amy, mẹ em F., nhớ lại: "Bác sĩ nói nếu con tôi không mổ thì chắc chắn sẽ tử vong, còn mổ thì cơ hội sống vẫn rất thấp. Không còn lựa chọn nào khác, chồng tôi quyết định đồng ý để bác sĩ thực hiện ca mổ với hi vọng còn nước còn tát".
Ngay sau đó, một cuộc hội chẩn liên chuyên khoa và lãnh đạo bệnh viện diễn ra trong 5 phút. Các bác sĩ khẩn trương bước vào phòng mổ với quyết tâm mãnh liệt sẽ cứu sống được bệnh nhân. "Quyết định phẫu thuật là thách thức lớn đối với êkip, nhưng chúng tôi không còn cách nào khác để cứu sống bệnh nhân" - bác sĩ Hùng nói.
1 phút "vàng" và 3 ca mổ thần tốc
Khi em F. vừa được chuyển đến phòng mổ, bác sĩ Hùng cho biết các dấu hiệu sinh tồn đều ở mức thấp nhất: hôn mê sâu, mất tri giác, đồng tử giãn...
Với trực giác và kinh nghiệm 15 năm làm việc, bác sĩ Hùng khoan một lỗ nhỏ ở sọ rồi đặt một ống dẫn lưu để dẫn lưu dịch não tủy và máu tụ trong não thất ra ngoài.
Tất cả quy trình này diễn ra chỉ trong 1 phút, giúp lấy một phần máu tụ ra ngoài. Em F. đã tạm qua cơn "thập tử nhất sinh". Bác sĩ Hùng cho biết nếu cấp cứu chậm trễ hơn vài phút thì bệnh nhân có nguy cơ cao tử vong.
Tuy nhiên dịch não vẫn chưa diễn tiến hoàn toàn theo mong muốn, nên hai ngày sau đó bác sĩ Hùng đã làm thêm một lần thủ thuật dẫn lưu dịch não tủy. Và đợi đến khi ổn định, em F. bước vào ca phẫu thuật thứ ba để điều trị phình mạch não.
Lần phẫu thuật này không khẩn cấp như hai lần trước, nhưng đòi hỏi sự tỉ mẩn, chuẩn xác trong từng thao tác. Bác sĩ Hùng thực hiện mở hộp sọ để tiếp cận não và các mạch máu để bộc lộ trước động mạch cảnh trong, dự phòng trường hợp xuất huyết trong lúc mổ.
Sau đó, khối dị dạng và túi phình được nhận diện, bác sĩ đã phân tách, kẹp, đốt và cắt bỏ hoàn toàn các nhánh mạch máu nuôi khối dị dạng và bóc tách một cách cẩn thận khỏi mô não xung quanh. Sau cùng, bác sĩ tái tạo mạch não và đặt lại sọ. Sau 4 giờ đồng hồ, ca phẫu thuật hoàn thành.
Tỉnh dậy sau phẫu thuật, em F. bắt đầu nhận thức được trở lại. Trong vòng 20 ngày nằm viện, kết hợp với tập vật lý trị liệu, em F. đã dần hồi phục, cử động được tay chân, giao tiếp tốt với mọi người. Đến nay, dù đã xuất viện, trở về Đài Loan nhưng em vẫn thường xuyên chủ động liên lạc với bác sĩ Hùng.
Hiện em khỏe mạnh như bạn bè trang lứa, trí nhớ dần hồi phục.
Thời gian quyết định mức độ sống còn
Một bác sĩ chuyên khoa ngoại thần kinh tại TP.HCM cho biết xuất huyết não thường gặp ở người lớn tuổi, tuy nhiên vẫn ghi nhận ở bệnh nhân trẻ tuổi, thường không có tiền căn bệnh lý trước đó. Bệnh nhân rơi vào tình trạng này cần được nhận biết sớm và can thiệp kịp thời, thời gian là yếu tố quyết định mức độ biến chứng và cả mạng sống của bệnh nhân.
‘Mỗi ca mổ mới vẫn là một cuộc chiến mới’ TS.BS Đỗ Minh Hùng - Trưởng khoa Ngoại Tổng quát Bệnh viện AIH luôn tự nhận là mình ‘hên’ qua cả nghìn ca mổ, đặc biệt là hàng loạt những ca phẫu thuật ‘xương xẩu’.