Trong 2 tháng qua, bãi đỗ xe phi thuế quan chờ xuất tại cửa khẩu Tân Thanh qua chưa khi nào bãi này có dưới 1.000 xe container. Ông Lê Tuấn Kiệt (lái xe tỉnh Tiền Giang) chở hàng mít từ Tiền Giang ra ăn ngủ tại xe từ hơn 1 tuần nay nhưng vẫn chưa thể xuất đi được.

“Một tuần rồi đó, nếu đi qua được cũng mừng, mà qua đó rồi xuống hàng cũng hồi hộp không biết khi nào đem xe về”, ông Kiệt cho biết.

Theo Trung tâm quản lý cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn, nguyên nhân ùn tắc đầu tiên do phía Trung Quốc đã tạm dừng nhập khẩu một số mặt hàng nông sản nhưng các địa phương vẫn đổ về nên chưa thể xuất đi. Thứ hai do tỷ lệ tiêm vaccine của lái xe đường dài còn thấp, chủ yếu là tiêm một mũi nên vẫn có ca dương tính với COVID-19 trên địa bàn tỉnh. 

Để đảm bảo an toàn dịch, từ ngày 26/9 tất cả các lái xe Việt Nam đều phải bàn giao xe cho lái xe nước bạn, trong khi lượng lái xe chuyên trách phía Trung Quốc bị thiếu hụt nên đây cũng là nguyên nhân chính khiến việc ùn tắc kéo dài.

Theo thống kê trong ngày 29/11 tại 3 cửa khẩu chính trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn là Hữu Nghị, Tân Thanh và Chi Ma hiện nay vẫn đang tồn hơn 3.000 xe hàng. Trong đó, chủ yếu là các loại mặt hàng nông sản như thanh long, dưa hấu, xoài, mít, chôm chôm của các tỉnh khu vực Đồng Bằng sông Cửu Long. 

Hiện nay chính quyền địa phương cũng như các cơ quan chức năng cũng đang có nhiều biện pháp để hỗ trợ một cách tốt nhất cho các lái xe đang phải chờ đợi, cùng với đó là đàm phán với phía bạn để tìm giải pháp tháo gỡ.

Năm 2020, xuất khẩu nhóm hàng nông lâm sản, thủy sản của Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu trên 41 tỷ USD, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm 27%. Còn 9 tháng đầu năm, Trung Quốc là thị trường lớn thứ 2 của nông lâm, thủy sản Việt Nam, đạt gần 6,8 tỷ USD, chiếm 19% thị phần. 

Những con số này cho thấy bất kể những thay đổi nào trong chính sách nhập khẩu của Trung Quốc đều tác động không nhỏ tới thị trường của Việt Nam. Lúc này cần những giải pháp kịp thời để đẩy mạnh lưu thông, hài hòa lợi ích của các bên. Còn về lâu dài, nông sản của Việt Nam cần chủ động đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng của các nhà nhập khẩu để khai thác thị trường đầy tiềm năng này, nhất là khi những quy định mới khắt khe hơn chỉ còn một tháng nữa là có hiệu lực. 

Những nguyên nhân khiến nông sản ùn ứ tại cửa khẩu thời gian gần đây? Tại sao nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa chủ động chuyển hướng tập trung vào cửa khẩu chính? Giải pháp nào để điều tiết việc chở hàng lên cửa khẩu một cách hợp lý, tránh thiệt hại cả về thời gian, công sức, tiền bạc? Những vấn đề này sẽ được làm rõ trong chương trình Vấn đề hôm nay ngày 30/11.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!