Sau bình luận của ông về khả năng sẽ sớm kết thúc chương trình mua tài sản, thị trường chứng khoán lao dốc, lợi suất trái phiếu ngắn hạn tăng và các thước đo sự biến động của thị trường tăng mạnh ở phiên 30/11. Một nguyên nhân khác khiến thị trường giao dịch trong sắc đỏ là mối lo ngại về biến chủng Omicron.

Đối với nhà đầu tư, một câu hỏi cấp thiết đặt ra là liệu phiên điều trần ở Quốc hội ngày hôm qua có phải là bước ngoặt đối với các chính sách tiền tệ vốn đã giúp S&P 500 tăng gấp đôi kể từ Giáng sinh năm 2018 hay không. Đó là thời điểm gần đây nhất ông Powell có động thái cứng rắn khi thực hiện đợt tăng lãi suất vào quý IV, khiến thị trường ghi nhận một trong những quý tồi tệ nhất từ trước đến nay.

Max Gokhman - CIO của AlphaTrAI, cho biết: "Ông Powell không chỉ có giọng điệu cứng rắn hơn, mà còn đưa ra hàm ý rằng sẽ thắt chặt chính sách mà không quan tâm đến thị trường sẽ bị ảnh hưởng ra sao."

Dù thị trường vẫn cần thêm thời gian để đánh giá sự thay đổi trong quan điểm của Fed, nhưng chuyển biến trong lập trường là điều rất rõ ràng. Nhà đầu tư giờ đây nhận thấy rằng họ không còn được "bảo vệ" trước những triển vọng kinh tế ảm đạm do lạm phát tăng mạnh.

Michael Kantrowitz - trưởng bộ phận chiến lược danh mục đầu tư tại Cornerstone Macro, cho hay: "Thị trường sẽ phản ứng rất mạnh với những số liệu kinh tế. Sương mù sẽ rất nhiều phía trước, họ cần phải vượt qua."

Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch Fed vào tháng 2/2018, ông Powell đã nỗ lực định hình lại cách NHTW đánh giá về mục tiêu việc làm và lạm phát. Fed nỗ lực để mức giá tăng cao hơn, thúc đẩy người lao động quay trở lại làm việc và lựa chọn những công việc được trả lương cao hơn. Hầu như ở mọi "ngóc ngách", thị trường đều rất hào hứng trước việc ông Powell vẫn giữ lập trường ôn hoà, theo đó trái phiếu Kho bạc cũng tăng giá và đầu tư cổ phiếu cũng sinh lời đáng kể.

Giờ đây, ông Powell cho rằng, mục tiêu lạm phát đã được đáp ứng. Theo Neil Dutta - trưởng bộ phận kinh tế Mỹ tại Renaissance Macro, nếu thị trường việc làm tiếp tục hồi phục, ông ấy sẽ sẵn sàng nâng lãi suất.

Dutta nói, Chủ tịch Fed đang "báo hiệu cho một đợt tăng lãi suất sớm hơn bằng cách nói đến việc giảm dần quy mô mua tài sản trong thời gian ngắn hơn." Ông nhận định: "Rủi ro đối với thị trường sẽ là Fed bắt đầu thắt chặt chính sách trước khi đạt được mục tiêu việc làm. Điều đó không xảy ra ngay lúc này, nhưng từ giờ đến khi quá trình taper hoàn tất, thị trường việc làm sẽ tiếp tục tiến triển nhanh."

Song, ông Powell vẫn chưa thực sự thể hiện quan điểm "diều hâu". Ngay cả khi Fed giảm quy mô mua tài sản, nền kinh tế vẫn nhận được sự hỗ trợ. Hơn nữa, Powell vẫn chưa đặt ra lịch trình nâng lãi suất, dù taper sớm hơn cũng có thể đẩy nhanh quá trình này.

Ngoài ra, lãi suất cao hơn không phải lúc nào cũng kéo tụt đà tăng của thị trường. Chỉ số S&P 500 tăng trung bình 5,3% trong 12 tháng sau lần nâng lãi suất đầu tiên sau 17 đợt thắt chặt chính sách kể từ năm 1946, theo nghiên cứu của Ned Davis Research. Tuy nhiên, tốc độ thắt chặt cũng tạo ra sự khác biệt rõ rệt: S&P 500 giảm trung bình 2,7% trong thời gian lãi suất tăng nhanh hơn, trong khi tăng 11% khi quá trình nâng lãi suất diễn ra chậm.

Đối với một số người, ông Powell chỉ đơn giản là đang ứng phó với thực tế rằng các biện pháp kích thích không còn cần thiết trong bối cảnh nền kinh tế đang tăng trưởng tích cực. Một số người bao gồm cả cựu Bộ trưởng Tài chính Larry Summers đã thúc giục Fed siết chặt chính sách sớm để tránh lạm phát rơi vào tình trạng không thể kiểm soát.

Nhà đầu tư cũng quen với những thông báo mang tính nhượng bộ của Fed. Tháng 10/2018, Powell cho biết dù đã nâng lãi suất vài lần nhưng còn một chặng đường dài để lãi suất hướng đến cân bằng. 3 tháng sau đó, chỉ số S&P 500 mất 20%, ông đã đảo ngược hướng đi, cho biết NHTW rất linh hoạt và giới chức đang "lắng nghe" thị trường. Động thái này được lặp lại vào mùa hè năm 2019.

Zhiwei Ren - giám đốc danh mục đầu tư tại Penn Mutual Asset Management, cho biết: "Thị trường đang hoang mang. Chỉ trong vài ngày, ông ấy có thể thay đổi điều đó. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu ông ấy có động thái tương tự khi thị trường biến động quá mạnh."

Tham khảo Bloomberg