Cụ Ríah Nhóot, già làng Cơ Tu xã Gary, thu hái cam từ những gốc cây quanh vườn nhà

Từ trên các cánh rừng quanh năm sương phủ hay dưới triền đồi, bên thửa ruộng bậc thang mới gặt, cây cam trĩu quả chín vàng rực rỡ nổi bật giữa nền xanh núi rừng. Ở độ cao 1.200m, cây cam mọc tập trung nhiều tại xã Gary, huyện Tây Giang (Quảng Nam). 

Những gốc cam lâu năm và có chất lượng quả tốt phân bố tập trung tại các thôn Ating, Arooi và một phần thôn Glao. Quả cam núi Gary khi chín có màu vàng đậm, vỏ dày có mùi thơm rất mạnh và thịt quả mọng nước. 

Vị cam ngọt thanh xen lẫn chút chua nhẹ và hơi tê nơi đầu lưỡi bởi chứa nhiều tinh dầu. Người Cơ Tu vùng này không ai biết cây cam núi đã mọc tại đây từ bao giờ. Chỉ biết là lúc những người đầu tiên đến định cư nơi núi rừng heo hút này đã thấy cây cam dưới tán rừng. 

Ngày thường, chúng lặng lẽ hòa mình vào màu xanh của rừng để đến cuối năm vươn mình cho trái ngọt nuôi sống bao thế hệ người Cơ Tu.

Dù là loại đặc sản quý nhưng cây cam núi Gary hầu như sống khép mình lặng lẽ như đời sống đồng bào dưới chân dãy Trường Sơn mấy chục năm qua. Từ giữa tháng 11 đến đầu tháng 12 hằng năm, hàng ngàn gốc cam bắt đầu vào vụ chín, trở thành thức quà ăn chơi của bà con nơi này. 

Từ mùa cam 2021, số phận cây cam núi Gary Tây Giang đã bước sang trang mới. Nhiều chuyến xe tải nhẹ mang theo hàng chục tấn cam tỏa về Đà Nẵng, Tam Kỳ và các thị tứ miền xuôi được người tiêu dùng nhiệt tình đón nhận. 

Trở thành thức quà săn đón của người tiêu dùng theo trường phái thực phẩm sạch, hữu cơ, cây cam không còn là loại quả ăn chơi mà trở thành loại quả ăn thiệt, mang lại thu nhập đáng kể cho bà con dưới chân dãy Trường Sơn.

Bà con xã Gary đưa cam tới điểm tập kết để chờ cân cho thương lái

Chị Plong Thị Một (44 tuổi), thôn Arooi, vui vẻ gùi sọt cam vàng đến điểm thu gom

Từng sọt cam được thương lái đưa xe lên mua tại chỗ nhờ sự kết nối của Ríah Dung, bí thư Đoàn xã Gary

Đời sống của bà con Gary ngày càng cải thiện nhờ nguồn thu từ cây cam núi

Hàng trăm hộ dân xã Gary tham gia mô hình hợp tác cung ứng cam để đảm bảo đầu ra và không bị ép giá

Mai Phương (7 tuổi, bìa phải) và em thích thú vui đùa với những quả cam đẹp mẹ vừa mới hái. Mùa cam này mẹ sẽ mua cho em bộ quần áo học sinh và tập sách mới để tới trường với chúng bạn

Cam canh, bưởi Diễn... hàng chục triệu đồng 'Nam tiến'

TTO - Hàng trăm cây bưởi Diễn, cam canh... đặc trưng miền Bắc có giá từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng/cây đã đổ bộ về Sài Gòn "ăn tết". Tuy lượng và giá bán giảm so với năm ngoái, nhưng nhiều người bán sợ "ế" do dịch COVID-19.