Ông Olaf Scholz đã giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu kín hôm 8-12 tại Hạ viện Đức với 395/707 phiếu bầu. Sau cuộc bỏ phiếu, ông Scholz được Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier chính thức bổ nhiệm làm thủ tướng và tuyên thệ nhậm chức cùng với nội các mới trong cùng ngày.

Theo tờ Guardian (Anh), sự kiện kể trên mở ra một kỷ nguyên mới cho chính trường Đức và châu Âu, khép lại kỷ nguyên của Thủ tướng Angela Merkel.

Ông Scholz, người từng là phó thủ tướng kiêm bộ trưởng tài chính dưới thời chính quyền bà Merkel, sẽ lãnh đạo chính phủ liên minh gồm Đảng Dân chủ Xã hội (SPD), Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do (FDP). Liên minh 3 đảng của ông Scholz, một liên minh chưa từng có trước đây, nắm giữ 416 trong số 736 ghế tại quốc hội Đức.

Theo hãng tin DW (Đức), nội các mới sẽ gồm 16 bộ trưởng, trong đó 7 vị trí thuộc SPD, 5 bộ trưởng đến từ Đảng Xanh và 4 người thuộc FDP. Các bộ trưởng dưới thời chính quyền cựu Thủ tướng Merkel đã chính thức bàn giao công việc cho những người kế nhiệm.

Chính phủ mới của ông Scholz cho biết sẽ đặt việc đối phó với đại dịch Covid-19 và giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu làm trọng tâm của chương trình nghị sự. Trước đó, liên minh 3 đảng của ông Scholz đã đạt được thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh, mở đường cho ông kế nhiệm bà Merkel.

Tân Thủ tướng Đức Olaf Scholz tuyên thệ nhậm chức tại thủ đô Berlin - Đức hôm 8-12 Ảnh: Reuters

Cũng theo thỏa thuận thành lập chính phủ, SPD sẽ phụ trách 6 bộ, gồm Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động, Bộ Nội vụ, Bộ Y tế, Bộ Xây dựng và Bộ Hợp tác kinh tế và Phát triển. Đảng Xanh sẽ quản lý 5 bộ, gồm Bộ Ngoại giao, Bộ Gia đình, người cao tuổi, phụ nữ và thanh niên, Bộ Môi trường và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Lương thực và Nông nghiệp, cùng Bộ Kinh tế và Bảo vệ khí hậu. Trong khi đó, FDP sẽ điều hành 4 bộ, gồm Bộ Tài chính, Tư pháp, Giao thông và Kỹ thuật số, Giáo dục và Nghiên cứu.

Ông Scholz cho biết việc củng cố Liên minh châu Âu (EU) trên phạm vi toàn cầu và bảo đảm Đức là một phần của quá trình đó là ưu tiên hàng đầu. Thủ tướng 63 tuổi cho hay chuyến công du đầu tiên của ông sẽ là thủ đô Paris - Pháp và thủ đô Brussels - Bỉ nhằm duy trì truyền thống của những người tiền nhiệm. Sau Liên minh châu Âu (EU), ưu tiên chính sách đối ngoại thứ hai của chính phủ mới là tăng cường quan hệ và hợp tác xuyên Đại Tây Dương với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Bày tỏ quan ngại về tình hình ở biên giới Nga - Ukraine, ông Scholz cho biết cần phải nói rõ với Nga rằng các mối đe dọa nhằm vào Ukraine là không thể chấp nhận được, đồng thời kêu gọi xuống thang căng thẳng. Khi được hỏi về chính sách của chính quyền mới đối với Trung Quốc, ông Scholz cho biết làm việc với EU và Mỹ sẽ là những ưu tiên trước mắt.

Theo tờ The New York Times, hiếm thấy một nhà lãnh đạo nào ở Đức lên nắm quyền trong bối cảnh tồn tại nhiều cuộc khủng hoảng như hiện nay. Ngay sau khi nhậm chức, ông Scholz sẽ phải đối phó với tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp tại Đức, căng thẳng biên giới giữa Ba Lan và Belarus, một Trung Quốc cứng rắn hơn và một đồng minh Mỹ ngày càng xa cách.

Bà Jana Puglierin, Giám đốc Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu, nhận định: "Áp lực hiện rất lớn. Chính phủ mới nhậm chức trong bối cảnh sức nóng đang gia tăng trên nhiều mặt trận. Khi nói đến chính sách đối ngoại, ông Olaf Scholz vẫn là một ẩn số". Giống với người tiền nhiệm Merkel, ông Scholz nổi tiếng là một người đáng tin cậy và nhã nhặn, có khả năng hòa giải những bất đồng đảng phái. Giới quan sát lập luận với những đặc điểm "rất giống bà Merkel" đã góp phần giúp ông Scholz đắc cử thủ tướng.

Xuân Mai