Mới đây tại địa bàn thị trấn Bình Mỹ (huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam) xảy ra vụ án mạng nghiêm trọng khi Trần Minh Đ. (16 tuổi, trú huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định - học sinh lớp 11 trường giáo dục thường xuyên huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam) dùng dao bấm để trong cốp xe đâm N.Q.H. (16 tuổi, trú tại huyện Bình Lục) tử vong.

Sau khi vụ án trên xảy ra, rất nhiều người đã đặt câu hỏi về việc Trần Minh Đ. gây án khi mới 16 tuổi sẽ đối mặt với những hình phạt nào của pháp luật?

Để giải đáp những thắc mắc trên, PV đã có cuộc trao đổi với TS. Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp (đoàn Luật sư TP Hà Nội).

Theo TS. LS Cường đây là vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng và rất đau lòng khi người gây án và nạn nhân đều ở độ tuổi còn rất nhỏ.

Trong vụ án trên, cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ diễn biến hành vi của nam thiếu niên gây án, xác định hậu quả do hành vi trái pháp luật gây ra để làm căn cứ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và tiến hành hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật.

Theo quy định tại điều 12 Bộ luật hình sự (BLHS) năm 2015 thì người từ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự đối với mọi loại tội phạm.

Bởi vậy hành vi sử dụng dao nhọn đâm tử vong nạn nhân là hành vi giết người, hậu quả nạn nhân đã thiệt mạng, đây là hành vi nguy hiểm, thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng nên nam sinh gây án trong trường hợp này sẽ bị khởi tố về tội "Giết người" theo quy định tại Điều 123 BLHS năm 2015.

Tại thời điểm thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, nam học sinh này đã đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi nên sẽ áp dụng chính sách về người dưới 18 tuổi phạm tội.

Điều 91 BLHS quy định nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. 

Việc truy cứu trách nhiệm hình sự người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào những đặc điểm về nhân thân của họ, tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội và yêu cầu của việc phòng ngừa tội phạm.

Khi xét xử, Tòa án không xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.

Tòa án chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người dưới 18 tuổi phạm tội khi xét thấy các hình phạt và biện pháp giáo dục khác không có tác dụng răn đe, phòng ngừa.

Khi xử phạt tù có thời hạn, Tòa án cho người dưới 18 tuổi phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người đủ 18 tuổi trở lên phạm tội tương ứng và với thời hạn thích hợp ngắn nhất.

Không áp dụng hình phạt bổ sung đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. Án đã tuyên đối với người chưa đủ 16 tuổi phạm tội, thì không tính để xác định tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm.

"Cơ quan điều tra sẽ làm rõ độ tuổi của nam sinh gây án và độ tuổi của nạn nhân để xác định trách nhiệm hình sự.

Trong trường hợp người gây án từ đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi thì mức hình phạt không quá 18 năm tù..." TS. LS Cường nói.

Luật sư Cường cho biết thêm, vụ án là một bài học kinh nghiệm cho nhà trường và các bậc phụ huynh trong việc trông nom, giáo dục, quản lý con cái mình.

Trong trường hợp phát hiện ra những mâu thuẫn, tâm lý bất thường thì cần phải có những biện pháp can thiệp, giáo dục kịp thời. Kịp thời ngăn chặn trường hợp các em sử dụng dao kiếm, hung khí nguy hiểm để có thể gây thương tích phải thiệt mạng cho người khác.