Để tăng cường hợp tác, đầu tư, Australia và Việt Nam đặt mục tiêu chiến lược đưa hai nước trở thành những đối tác thương mại tốp 10 của nhau.

Đầu tư của Australia vào Việt Nam còn nhiều dư địa

Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), từ khi ban hành Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 và đặc biệt là sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007, các dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đã gia tăng mạnh mẽ, giúp Việt Nam trở thành một trong những nước thu hút FDI lớn nhất trong khu vực Đông Nam Á (ASEAN).

Đặc biệt năm 2020, Việt Nam đã xếp thứ 19, nằm trong tốp 20 quốc gia thu hút nhiều đầu tư FDI nhất trên thế giới, tăng 5 bậc so với năm 2019. Trong khi đó, Australia là một trong những quốc gia có đầu tư trực tiếp ra nước ngoài lớn, đứng thứ 15 thế giới năm 2020.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, đầu tư FDI của Australia vào Việt Nam còn khá khiêm tốn. Số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết: Lũy kế đến tháng 11.2021, Australia có 545 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn là 1,94 tỉ USD. Hiện FDI của Australia chỉ chiếm 0,5% tổng giá trị FDI tại Việt Nam và đứng thứ 19 trong danh sách các nền kinh tế có đầu tư FDI lớn nhất vào nước ta.

Tiến sĩ Uwe Kaufmann - giảng viên cao cấp của Viện Kinh doanh Australia - cho rằng: Để có thể giải quyết được các vấn đề trên, Việt Nam cần cải cách toàn diện khu vực công, thường xuyên rà soát quy định pháp luật trong nước, thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế về đầu tư, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch cho các nhà đầu tư nước ngoài bao gồm nhà đầu tư Australia… 

Còn theo ông Nguyễn Anh Dương - Trưởng Ban Nghiên cứu tổng hợp - Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), Việt Nam nên học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong các chính sách thu hút và hoạt động xúc tiến đầu tư nước ngoài. Chẳng hạn trong bối cảnh dịch bệnh toàn cầu, Việt Nam có thể tăng cường thu hút đầu tư trong lĩnh vực y tế và công nghệ số, đẩy mạnh chuyển đổi số trong xúc tiến đầu tư, đồng thời nghiên cứu cách tiếp cận mở phù hợp với nhà đầu tư nước ngoài...

Tạo "hấp lực" để thu hút đầu tư của Australia

Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, đầu tư trực tiếp từ Australia vào Việt Nam dự báo sẽ có nhiều cơ hội tăng trưởng trong thời gian tới. Hiện tại giữa Việt Nam và Australia đang có 3 Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) chung trong đó có hai FTA thế hệ mới là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Đối tác Toàn diện Khu vực (RCEP) với nhiều cam kết đáng kể của Việt Nam dành cho các nhà đầu tư Australia.

"Với tác động cộng hưởng từ 3 FTA này và 12 FTA khác của Việt Nam sẽ mở ra những cơ hội đáng kể thu hút các doanh nghiệp FDI Australia đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam" - bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập của VCCI, nhấn mạnh.

Ông Charles Thursby-Pelham - Bí thư thứ nhất - Đại sứ quán Australia tại Việt Nam cũng cho biết Việt Nam và Australia vừa chính thức công bố Chiến lược tăng cường gắn kết kinh tế Australia-Việt Nam với mục tiêu đưa hai nước trở thành những đối tác thương mại tốp 10 của nhau và tăng gấp đôi đầu tư song phương trong thời gian tới. Tuy nhiên, để có thể hiện thực hóa được những cơ hội trên, trước tiên Việt Nam cần tìm hiểu và giải quyết triệt để những vấn đề đang cản trở các doanh nghiệp Australia đầu tư tại Việt Nam.

Bà Phùng Thị Lan Phương - Trung tâm WTO và Hội nhập VCCI cũng đề xuất các sáng kiến tăng cường kết nối giữa các doanh nghiệp FDI Australia với các đối tác nội địa Việt Nam. Thực tế cho thấy nhiều dự án đầu tư của Australia tại Việt Nam trong thời gian vừa qua đã tạo ra những hiệu ứng kết nối tích cực với các đối tác trong nước. Đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, nhiều mô hình sản xuất của các doanh nghiệp FDI Australia đã trở thành kiểu mẫu cho các doanh nghiệp trong nước học hỏi, đồng thời cũng giúp nâng cao trình độ sản xuất nông nghiệp của người dân và người lao động địa phương.

Vì vậy, Chính phủ và các địa phương của Việt Nam cần tăng cường các hoạt động hỗ trợ thúc đẩy và gia tăng hiệu quả của những kết nối này.