Mở đầu số đầu tiên của chương trình Bí mật đồng tiền với chủ đề "Noel – No End", 2 chuyên gia kỳ cựu trong lĩnh vực chứng khoán ông Phạm Lưu Hưng – Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư SSI (SSI Research) và nhà đầu tư độc lập Trần Tiến Dũng chia sẻ nhiều kinh nghiệm quý báu cho những nhà đầu tư mới tham gia thị trường. Ông Dũng cũng là một trong những nhà đầu tư đời đầu khi TTCK Việt Nam chỉ mới có 2 mã cổ phiếu REE, SAM.

Thị trường diễn biến ra sao vào cuối năm?

Theo ông Hưng, tại Mỹ có một khái niệm là "Santa Claus Rally" (tạm dịch là một đợt tăng giá vào cuối năm), nó thường diễn ra vào 5 ngày giao dịch cuối của năm đó và 2 ngày đầu năm sau. Trong khoảng thời gian này thị trường thường tăng khá là tốt, như ở thị trường Mỹ xác suất tăng khoảng 3/4.

"Mọi người thường coi đây là món quà Noel của thị trường. Nếu ai nhìn thị trường Mỹ ngày hôm qua sẽ thấy Santa Claus Rally đã bắt đầu với mức tăng hơn 500 điểm", chuyên gia đến từ SSI cho biết.

Còn ở thị trường Việt Nam, mọi chuyện lại khác hơn một chút. Chuyên gia này cho biết mọi người thường kỳ vọng việc các quỹ đầu tư lớn sẽ có động thái chốt NAV vào cuối năm. Theo đó các quỹ sẽ đẩy giá vào ngày 31/12. Đây là món quà từ quỹ.

Chọn lọc thông tin trong các room ra sao để không trở thành gà?

Dưới góc độ chuyên gia từ công ty chứng khoán, ông Phạm Quang Hưng cho rằng thực tế nhà đầu tư nhỏ lẻ thường có ít khả năng tiếp cận thông tin. Vì vậy việc họ tham gia vào các group, room để tiếp cận thông tin là nhu cầu bình thường tuy nhiên cần lưu ý không nên chỉ nghe xuôi chiều theo những thông tin đó. Trong các hội nhóm này không chỉ đưa ra thông tin về mua bán mã cổ phiếu nào mà còn đưa thông tin giải thích.

 Tuy nhiên nhà đầu tư cần đọc kỹ những thông tin này có chính thống không, có đến từ báo lớn hay không. Thậm chí nếu bài báo không có tên tác giả thì cũng không tin tưởng được. Nếu không cẩn thận với những luồng thông tin này thì kết quả đầu tư khó khả quan, rủi ro lớn.

Đầu tư hay đầu cơ?

Thực tế hiện nay không ít nhà đầu tư hoang mang khi đầu tư theo khuyến nghị của các công ty chứng khoán thì danh mục liên tiếp giảm điểm còn nếu theo các group phím hàng thì tài khoản tăng 3-4 lần. Nên theo trường phái nào là câu hỏi đau đầu với các nhà đầu tư mới trên thị trường.

Theo quan điểm của chuyên gia đến từ SSI khi đầu tư mà mong muốn có lợi nhuận ngay, với tâm thế không tốt như vậy họ sẽ đưa ra quyết định đầu tư không hợp lý. Từ đó kết quả đầu tư sẽ không tốt.

“Vấn đề của các nhà đầu tư là việc chiến thắng chính bản thân mình mới là khó và quan trọng nhất. Bây giờ đi đầu tư cứ nhìn tài khoản người khác, sau đó cố để đạt mức lợi nhuận như nhà ông hàng xóm thì rất khó. Tranh cãi giữa trường phái đầu tư cơ bản hay đầu cơ sẽ có khi có những giai đoạn đầu tư cơ bản kém hơn. Tuy nhiên mỗi người nên tự xây dựng chiến lược đầu cho mình.

Ví dụ lớp trẻ hay có câu “Nếu không tử tế xin đừng đẹp trai”.

Khi bạn mua một cổ phiếu không "tử tế" mà đồ thị của nó không "đẹp trai", thì rất dễ để mình có thể ra quyết định đầu tư. Thế nhưng nếu đồ thị của nó rất "đẹp trai" theo xu hướng tăng giá thì lúc đấy việc ra quyết định sẽ phụ thuộc vào chiến lược đầu tư và quan điểm đầu tư của bạn.

Nếu bạn chọn một người “không tử tế nhưng đẹp trai” thì đó là lựa chọn của bạn nhưng bạn phải chấp nhận những rủi ro đi kèm với sự không tử tế đó.

Dĩ nhiên tôi không chọn ‘không tử tế và đẹp trai’, vừa tử tế vừa đẹp trai thì vẫn tốt hơn”, ông Hưng chia sẻ.

Điều quan trọng là nhà đầu tư cần biết mình đang làm gì, đầu cơ hay đầu tư? Điều cần nhớ là bạn mua vì lý do gì thì bán vì lý do đó.

"Cần tránh trường hợp không biết làm gì để đến lúc đầu cơ bị kẹt lại quay sang đầu tư. Việc lẫn lộn giữa đầu cơ và đầu tư khiến xác suất thua lỗ là rất cao, nếu có lãi từ hoạt động đấy chủ yếu do may mắn", ông Hưng cho biết.

Muốn đầu cơ phải chuẩn bị điều gì?

“Khi đầu cơ, bạn không khác gì ngồi trên ghế điện. Chỉ có những nhà đầu cơ mới có cảm nhận được điều này", nhà đầu tư độc lập Trần Tiến Dũng cho biết.

Ông Dũng nhấn mạnh, để đầu cơ phải rất giỏi về phân tích kỹ thuật, chứ nếu dựa vào môi giới thì sẽ "trắng tiền" ngay. Nhà đầu tư cần phải tự tin vào khả năng kinh nghiệm cũng như độ nhanh nhạy của bản thân.

"Đầu cơ là một lĩnh vực tuyệt đỉnh của thị trường chứng khoán. Nếu thị trường không có yếu tố đầu cơ thì không gọi gì là thị trường chứng khoán. Điều quan trọng là chúng ta dùng bao nhiêu tiền để đầu cơ. Tôi đi theo thị trường 21 năm, thì 80% là đầu tư còn 20% là đầu cơ. Nhưng có những thời điểm đầu cơ nhiều hơn”, ông Dũng chia sẻ.

Chọn danh mục đầu tư như thế nào?

Đi vào chi tiết hơn cho việc quyết định mua mã chứng khoán nào đó, ông Trần Tiến Dũng cho rằng điều quan trọng là cần tìm hiểu doanh nghiệp đó hoạt động về lĩnh vực gì, kết quả hoạt động kinh doanh trong quá khứ, hiện tại, kế hoạch tương lai thế nào? Ngoài ra cũng cần xem xét doanh nghiệp đó có lợi thế cạnh tranh không, có ban lãnh đạo tốt không…

"Với nhà đầu tư cá nhân chúng ta nên chỉ mua khoảng 5 mã là cao nhất. Bạn có thể đầu cơ ngay chính trong 5 mã này. Bên cạnh đó chúng ta bám sát môi giới, tìm những mã doanh nghiệp tốt.

Đã tham gia thị trường thì phải chấp nhận lên xuống, điều quan trọng là bám sát nó. Cái quan trọng là mỗi thời điểm chúng ta phân bổ tài sản của mình như thế nào ở trên thị trường", ông Dũng cho biết.

Thị trường năm 2022 sẽ ra sao?

Đánh giá về triển vọng của thị trường trong năm 2022, Phó Giám đốc SSI Research cho rằng nhìn ở góc độ vĩ mô, năm như 2020 và 2021 thì chính sách tiền tệ nới lỏng, hiểm nôm na là "tiền rẻ" rất nhiều, do đó mua cái gì cũng lên. Điều này không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà là xu hướng trên cả thế giới.

Tuy nhiên năm 2022, xu hướng sẽ là thắt chặt tiền tệ, do đó việc các cổ phiếu "nắm tay nhau đi lên" sẽ không còn xảy ra và sẽ chọn lọc hơn. Ví dụ như trong ngành công nghệ, các nhà đầu tư sẽ chỉ lựa chọn cổ phiếu có doanh thu thật, lợi nhuận thật. Do đó, việc đầu tư sẽ cần chọn lọc hơn.

Thảo Nguyên