Thông tin Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) công bố liên quan đến bộ kit xét nghiệm Covid-19 (còn gọi là kit test) do Học viện Quân y phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á nghiên cứu sản xuất là nội dung làm "nóng" cuộc họp báo chiều 28/12/2021 của Bộ Công an. Theo thông tin này, việc sản xuất bộ kit test là đề tài nghiên cứu cấp quốc gia, tên đầy đủ là "Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng vi rút corona mới 2019 (2019-nCoV)", có kinh phí được cấp từ ngân sách nhà nước, lên tới gần 19 tỷ đồng.
Vấn đề dư luận đặt ra là vì sao một đề tài, "nhiệm vụ quốc gia", sử dụng tiền ngân sách nhà nước lại trở thành sản phẩm ứng dụng chuyển giao cho doanh nghiệp tư nhân? Việc này tạo tiền đề cho Công ty Việt Á "thổi giá" bộ kit test, thu tiền? Cơ quan Công an nhận định thế nào về việc này?
Trả lời các câu hỏi đặt ra, đại diện C03 cho biết, liên quan đến vụ án trên, ngày 17/12, đơn vị này đã khởi tố vụ án, khởi tố 7 bị can và đã đăng tải công khai thông tin này trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an.
"Nhiệm vụ của cơ quan điều tra là điều tra triệt để, xử lý nghiêm hành vi sai phạm, nếu có. Còn nội dung cụ thể đến đâu, chúng tôi sẽ làm rõ đến đó. Chúng tôi sẽ điều tra, xử lý nghiêm các sai phạm, không có vùng cấm", đại diện C03 nhấn mạnh.
Cũng theo đại diện C03, sản phẩm kit test nhanh Covid của Công ty Việt Á được bán cho 62 tỉnh, thành phố. Nhận định ban đầu, có thể Công ty Việt Á trực tiếp bán kit test cho các địa phương hoặc bán cho các đơn vị khác mua tài trợ cho các tỉnh thành...
Trung tướng Trần Quốc Tỏ, Thứ trưởng Bộ Công an chủ trì cuộc họp báo.
Trước đó, ngày 24/12, Cổng thông tin Bộ KH&CN đã đăng tải báo cáo chi tiết liên quan đến bộ kit xét nghiệm Covid-19 (còn gọi là kit test) do Học viện Quân y phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á nghiên cứu sản xuất.
Đề tài nghiên cứu cấp quốc gia này có gian thực hiện theo hợp đồng đã ký kết từ tháng 2/2020 đến tháng 7/2021; thời gian thực tế thực hiện từ tháng 2/2020 đến tháng 10/2021 (sau khi được gia hạn).
Báo cáo cũng ghi rõ, tổ chức chủ trì nhiệm vụ này là Học viện Quân y, do PGS.TS Hồ Anh Sơn làm Chủ nhiệm nhiệm vụ. Ngoài ra, tham gia thực hiện nhiệm vụ còn có 16 thành viên khác thuộc nhóm nghiên cứu, trong đó có 4 thành viên thuộc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á. Trong đó, ông Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Việt Á - người vừa bị khởi tố hình sự về hành vi vi phạm các quy định đấu thầu, là thành viên nghiên cứu chính trong nhiệm vụ này.
Dựa theo báo cáo, Bộ KH&CN sẽ tổ chức đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ nói trên trong tháng 12/2021. Tổng kinh phí chi từ ngân sách cho nhiệm vụ này là 18,98 tỉ đồng.
Theo Bộ KH&CN, bộ kit xét nghiệm có hàm lượng khoa học, cũng như tính ứng dụng thực tiễn cao, thể hiện bằng những chứng nhận, bao gồm Quyết định cấp phép lưu hành của Bộ Y tế Việt Nam (số 774/QĐ-BYT ngày 04/3/2020; số 5071/QĐ-BYT ngày 04/12/2020); Giấy chứng nhận kiểm nghiệm trang thiết bị y tế chẩn đoán in-vitro số 1160/VSDTTƯ -NCYS ngày 18/8/2020.
Ngoài ra, kit test của Việt Á cũng được Bộ Y tế và Bộ Chăm sóc xã hội Anh cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn Châu Âu (CE) và cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) cho bộ sinh phẩm (20/4/2020).
Tuy nhiên, báo cáo trên không đề cập tới chứng nhận của tổ chức WHO, mà trước đó từng được đăng tải trên cổng thông tin của Bộ KH&CN với tiêu đề "Bộ KIT xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận". Hiện vbài viết này không còn trên trang thông tin của Bộ.
Vào ngày 20/10/2020, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng công bố báo cáo công khai về đánh giá sử dụng khẩn cấp của tổ chức này khi thẩm định bộ xét nghiệm Covid-19 của Việt Á. Trong báo cáo này, WHO ghi rõ kết quả sau khi kiểm định bộ kit này là "không được chấp thuận" vì chưa đạt được một số tiêu chuẩn.
Một đại diện của Bộ KH&CN cũng thừa nhận rằng Bộ có thể đã chưa xem xét kỹ lưỡng thông tin phản hồi của WHO về bộ kit test của Công ty Việt Á. "WHO mới chỉ "chấp thuận đưa kit test này vào quy trình đánh giá xem xét sử dụng" không phải "chấp thuận sử dụng". "Đây là sơ suất của Bộ KH&CN", vị đại diện Bộ xác nhận.
Trước đó, ngày 17/12, cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty Việt Á, CDC Hải Dương và các đơn vị, địa phương liên quan. Đồng thời, ra các quyết định khởi tố bị can đối với 7 đối tượng.
Các bị can gồm: Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á; Vũ Đình Hiệp - Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á; Hồ Thị Thanh Thảo- Thủ quỹ Công ty Việt Á, Cửa hàng Trường Cửa hàng Âu Lạc; Phan Tôn Noel Thảo - Trợ lý Tài chính Công ty Việt Á; Trần Thị Hồng - nhân viên Kinh doanh Công ty Việt Á; Phạm Duy Tuyến - Giám đốc CDC Hải Dương; Nguyễn Mạnh Cường - nguyên Kế toán trưởng CDC Hải Dương.
Nguyễn Dương