Với thời gian hơn 10 năm hoạt động trong lĩnh vực quản trị tài chính doanh nghiệp tại các tập đoàn quốc tế như Morgan Stanley, chị có lường trước được những khó khăn mình sẽ phải đối mặt trong vai trò một founder không?

Khi làm quản trị tài chính trong tập đoàn quốc tế như Morgan Stanley thì mọi thứ đều đã có quy trình và KPI rõ ràng. Tuy nhiên khi làm founder là 1 câu chuyện hoàn toàn khác, dường như mọi thứ đều đến tay tôi. Từ công việc trả lời khách hàng khi team đi ngủ, dọn dẹp kho, lên thực đơn bữa cơm cho nhân viên, thậm chí có những công việc mà trước đây chưa làm thì khi đó tôi cũng phải bắt tay vào làm. Lấy ví dụ rõ nhất là khi triển khai sự kiện cho Lixibox, dù đang mang bầu 7 tháng nhưng tôi vẫn đi bê vác & chăm chút cây xanh, muỗng nĩa, hình ảnh in ấn, hoa cắm... tại event.

Việc chênh lệch múi giờ giữa Mỹ và Việt Nam cũng khiến tôi nhiều lần rơi vào tình cảnh khá hài hước. Tôi còn nhớ có lần mình đang xúng xính váy áo ở giữa buổi tiệc lớn có sự tham gia của các CEO startup nổi tiếng và các tỷ phú tại Silicon Valley nhưng khi thấy tin nhắn khẩn cấp của team để giải quyết vấn đề về khách hàng thì tôi đã phải mở máy điện thoại gọi về Việt Nam để xin lỗi một khách hàng 18 tuổi và đảm bảo chắc chắn khách hàng ấy sẽ hài lòng với dịch vụ của Lixibox. Tuy nhiên tôi nghĩ những việc như vậy là trải nghiệm tích cực, mang lại những thay đổi tốt cho công ty.  

Để tạo nên một startup thành công, founder buộc phải bước qua những khoảng tối đầy tính rủi ro. Chị nghĩ sao về nhận định này?

Quả thực làm startup nào bạn cũng phải đối mặt với rủi ro, với những khoảng tối. Khi về Việt Nam làm startup tôi dựa trên niềm tin với những bạn đầu tiên, gắn kết lâu nhất. Chính vì vậy tôi đã không lường trước được sự cố khi 1 trong 2 co-founder đầu tiên của Lixibox đã lấy tiền của công ty và khai khống lên nhiều các chi phí khác. Sau này khi startup hoạt động tốt hơn thì bị đối thủ khác chơi xấu, tung tin đồn thất thiệt...

Tuy nhiên quan điểm của tôi cùng đội ngũ là là chỉ dành thời gian và năng lượng để làm khách hàng hài lòng thay vì phản hồi tin xấu, từ đó Lixibox hoàn toàn tập trung để  cải thiện chăm sóc khách hàng và chất lượng vận hành , tối ưu quy trình và công nghệ. Đây mới chính là những giá trị cốt lõi để Lixibox tăng trưởng bền vững. Ví một startup như một đứa con của mình cũng không sai (cười), vì mình vừa tốn thời gian nuôi nấng, vừa phải vị tha và chấp nhận những thất bại thì sau này mới gặt hái được "quả ngọt".

Được biết Lixibox không phải là dự án đầu tiên do chị khởi động, vậy lý do nào khiến chị quyết định "rẽ ngang" sang ngành mỹ phẩm làm đẹp?

Thực ra khi bước chân vào lĩnh vực này, hẳn ai cũng nghĩ tôi sẽ như cá gặp nước. Nhưng thực tế thì hoàn toàn trái ngược bởi tôi chưa có nhiều kiến thức, trải nghiệm về ngành làm đẹp. Tôi đã từng rất bất ngờ khi nhận thấy "gu" của phụ nữ Việt là làn da trắng sáng, son môi đỏ rực rỡ. Trong khi quan điểm vẻ đẹp của tôi là phụ nữ có làn da rám nắng khỏe mạnh, son môi màu nude hoặc màu trầm (cười).

Mặc dù vậy, rất may mắn là với những công việc đã từng trải qua trước đây đã giúp tôi có nguồn kiến thức vững chắc về quản trị doanh nghiệp, kiến thức đầu tư vào những công ty đã lên sàn chứng khoán tại Mỹ và cả những startup nhỏ. Vào thời điểm đó tôi có nhiều sự kết nối cá nhân với các nhà đầu tư nổi bật trong mảng startup tại Mỹ, các ban ngành nhà nước và giới startup công nghệ tại Việt Nam. Tôi đã từng tổ chức những buổi nói chuyện và hackathon những năm 2013 - 2015 ở cả Hà Nội và TP. HCM. Ngoài mối quan hệ gia đình với chồng tôi là anh Jeff Lonsdale và anh chồng Joe Lonsdale là người đồng sáng lập công ty Palantir Technologies (PV: Công ty công nghệ vừa lên sàn chứng khoán  Mỹ năm 2020 với trị giá 46 tỷ đô), tôi còn kết nối với 2 anh em nhà Winklevoss nổi tiếng là hai nhà đầu tư lớn của Bitcoin... Tất cả những kiến thức sẵn có và các mối quan hệ đó giúp tôi tự tin khởi động dự án Lixibox. 

Đứng ở góc độ của một nhà đầu tư chuyên nghiệp, chị đánh giá như thế nào về thị trường Việt Nam?

Vào thời điểm năm 2015 khi tìm hiểu sâu hơn về thị trường Việt Nam, tôi nhận thấy có khá nhiều yếu tố thuận lợi cho việc phát triển của mảng tiêu dùng online. Khi đó, ngành logistic đã xuất hiện những doanh nghiệp mới, áp dụng công nghệ hiện đại như GHN, GHTK, Ninja Van... Thanh toán điện tử cũng bắt đầu được doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đa dạng hóa, mang đến nhiều sự lựa chọn cho khách hàng. Một số thương hiệu quốc tế trong lĩnh vực thương mại điện tử đã tham gia vào thị trường Việt Nam và đã tạo dựng được thói quen đặt hàng online cho người tiêu dùng. Đi cùng với đó là sự xuất hiện của hàng loạt các startup nhỏ và các chuỗi phục vụ nhu cầu tiêu dùng hàng ngày, có thể kể đến như Concung, Shopstyle, Yes24...

Tất cả những sự chuyển động này đều chứng tỏ Việt Nam đang trở thành một thị trường tiềm năng trong mắt các nhà đầu tư. Đặc biệt trong ngành mỹ phẩm, làm đẹp mình nhận thấy thị trường trong nước vẫn chưa có nhiều nhà cung cấp, người tiêu dùng chủ yếu vẫn mua hàng qua các shop xách tay cá nhân thì lại càng là mảnh đất đầu tư hấp dẫn. Bởi vậy sau khi học thêm những bài học khi đầu tư ở Mỹ về e-commerce và cách thức marketing mới nhất - cụ thể là influencer marketing (marketing thông qua các người nổi tiếng, có ảnh hưởng) và ad optimization (tối ưu hóa quảng cáo), Lixibox ra đời và là nơi tiên phong làm việc với các KOL qua các kênh youtube, Facebook.

Cũng nhờ những kỹ năng đã được rèn luyện trong 20 năm làm việc tại môi trường cạnh tranh khắc nghiệt nhất nên tôi học rất nhanh và trở thành chuyên gia trong ngành làm đẹp này. Từ chỗ bỡ ngỡ ban đầu, tôi đã thực sự đam mê ngành tiêu dùng ngách (niche consumer), tôi luôn cảm thấy hứng thú khi tìm được sản phẩm chất lượng từ những chuyến đi tìm thương hiệu hoặc được đối tác gửi tặng. Có lần chồng tôi đã phải nhắc: "don't get high on your supplies", ý là đừng u mê sản phẩm của chính mình mà không quan tâm đến khía cạnh kinh doanh (cười).  

Thay bằng việc tiếp tục hoạt động tại Mỹ, điều gì thúc đẩy chị quay về phát triển dự án Lixibox tại Việt Nam? 

Chồng tôi trước khi cưới đã là một nhà đầu tư quỹ phòng hộ (hedge fund) và đầu tư mạo hiểm (venture capital) chính hiệu và khá kín tiếng. Chính vì vậy tôi đã học được rất nhiều kiến thức về mảng startup, phân tích sự sống còn của startup tại Mỹ. Anh ấy là người gốc Do Thái nên trước khi cưới tôi đã học về đạo Judaism ở một synagogue (ngôi đền Do Thái) nổi tiếng tại  San Francisco. Có 3 điểm khiến tôi quyết định vẫn phải là một người phụ nữ độc lập, có sự nghiệp riêng.

Thứ nhất là "To be Jewish is always to ask question" (trở thành người Do Thái tức là luôn phải đặt câu hỏi), mình chỉ có thể thực sự có câu hỏi tốt và có ý nghĩa khi mình liên tục trau dồi về kiến thức và hiểu biết riêng.

Thứ hai tôi là người Việt Nam qua Mỹ học, tôi luôn biết mình phải phấn đấu rất nhiều khi so với người bản xứ bởi họ có một nền tảng vững chãi và đầy đủ hơn từ đầu. Tôi không thấy thích hợp với lối sống chỉ hưởng thụ những thành quả có sẵn được cho lại từ cha mẹ hoặc từ chồng.

Thứ ba là dù hoà mình vào trong văn hoá Mỹ nhanh chóng nhưng tôi vẫn có những trăn trở về quê hương và mong muốn cống hiến một chút gì đó cho mảng startup tại Việt Nam. 

Công nghệ được xem là nền tảng tạo nên trải nghiệm khách hàng tại Lixibox. Tại sao chị lại quyết định đưa yếu tố công nghệ vào trong ngành hàng này?

Sống tại Silicon Valley từ năm 2003, tôi đã thấy được sự thay đổi chóng mặt của các ngành công nghiệp được xem là khổng lồ và chậm chạp khi có thêm sự xuất hiện của công nghệ để tối ưu hóa quy trình vận hành. Vì vậy ngay từ ngày đầu, công nghệ là lý do duy nhất để tôi xác định đường dài cho Lixibox. Lixibox có thể vẫn có những lỗi lầm về mặt vận hành và chăm sóc khách hàng nhưng hàng ngày các lỗi đó đều được chúng tôi tìm cách ngăn chặn, tối ưu hoá thông qua công nghệ.

Ngoài yếu tố công nghệ, điều gì khiến Lixibox trở nên khác biệt với các startup cùng ngành?

Bạn cứ thử tải ứng dụng của Lixibox hay vào Lixibox.com thì sẽ tìm thấy những điểm khác biệt trong trải nghiệm tiêu dùng. Trước hết đó là việc Lixibox luôn mang lại những thông tin về sản phẩm mới nhất từ đánh giá của khách hàng. Hơn nữa, để bắt kịp các xu hướng mới nhất về làm đẹp và phong cách trên thế giới, các bạn trẻ hoặc muốn trẻ lại có thể tìm đọc Lixibox Magazine.

Khi tìm kiếm trên mạng xã hội qua hashtag #lixibox, bạn cũng có thể thấy khách hàng của Lixibox rất chăm chỉ đập hộp và ghi lại những trải nghiệm dùng sản phẩm của họ, nhờ vào hộp gói hàng của Lixibox luôn được thiết kế đẹp mắt và thay đổi qua mỗi mùa, khiến khách hàng luôn có cảm giác được nhận quà thay vì đơn hàng thông thường. Nếu cần tìm một nơi để mua quà tặng cho bạn bè, người thân và sản phẩm chăm sóc bản thân, Lixibox sẽ trở thành một điểm hẹn lý tưởng với nhiều lựa chọn về sản phẩm, giá cả, dịch vụ gói quà chỉ qua 1 click chuột. Bên mình cũng đã có những trải nghiệm rất thú vị khi gặp trường hợp có khách hàng tự đặt mua hàng cho bản thân nhân dịp nhận được trợ cấp xã hội, có bạn tự đặt hàng tặng quà sinh nhật cho mình, hay tự tặng quà nhân ngày single day...  

Phải chăng chính những điều đó đã thôi thúc chị đặt tâm huyết vào Lixibox?

Nếu nói tâm huyết với Lixibox là vì tiền thì cũng không phải, vì thực sự đến thời điểm này tôi chưa thấy tiền đâu, nhưng tôi hiểu rằng giá trị của startup này rất tiềm năng. Điều này có thể thấy rõ nhất khi Lixibox nhận được hơn 95.000 reviews cho hơn 500 sản phẩm thuộc thương hiệu mỹ phẩm, mẹ và bé, thực phẩm chức năng trên website/app lixibox.com

Tâm huyết ở đây còn là khi tôi xây dựng được đội ngũ nhân sự Lixibox rất trẻ, tham vọng (9x & GenZ). Các bạn ấy có nhiều ý tưởng, tự do phát triển trong môi trường công việc, tự do thể hiện cá tính và sở trường của mình. Chính vì vậy team Lixibox đã hợp tác thành công với nhiều KOLs, influencer năng động.

Một điều cũng vui nhưng cũng là điểm Lixibox cần khắc phục là sản phẩm luôn cháy hàng vì chất lượng tốt, giá phải chăng, bảo hành thuận tiện. Tuy nhiên điều này làm khách hàng khó chịu về thời gian giao hàng lâu.   

Trong thời gian qua, chúng ta không thể phủ nhận những tác động tiêu cực của Covid-19 lên nền kinh tế toàn cầu. Vậy điều gì khiến Lixibox vẫn duy trì được kinh doanh trong mùa dịch cho dù phải đóng cửa hàng?

Việc đầu tư công nghệ vào quá trình vận hành khiến Lixibox tốn nhiều chi phí hơn so với đầu tư vào một mô hình kinh doanh truyền thống. Công nghệ đã hình thành nên một hệ sinh thái Lixibox online, do đó khi mọi nhu cầu của người tiêu dùng đều "online hóa" trong mùa dịch thì chúng tôi đã có mức tăng trưởng đột phá với doanh thu năm 2021 tăng 250% so với năm 2020. Việc nắm bắt đúng thị hiếu khách hàng trong mùa dịch cũng là lợi thế lớn giúp Lixibox đạt được kết quả như vậy. Điều này thấy rõ nhất trong khoảng tháng 7, tháng 8 là thời điểm giãn cách xã hội, khi các hoạt động dịch vụ trực tiếp đóng cửa thì chúng tôi đã kịp thời ra mắt sản phẩm máy triệt lông Halio IPL. Kết quả là sau 1,5 tháng sản phẩm này đã cháy hàng với 2 lần restock, giúp doanh thu của các kênh bán hàng luôn ở mức ổn định.

Về mảng kinh doanh là vậy, còn đối với việc vận hành của nội bộ Lixibox thì ngay từ những ngày đầu team đã làm việc cùng nhau qua Slack, trao đổi giải quyết công việc qua hoạt động online, nên cũng không hề gặp khó khi phải làm việc tại nhà. Ngoài ra, trong từng cách trao đổi với các bộ phận mình đã tập cho các bạn từ những ngày đầu: nói ngắn gọn, có đầu đũa, nếu nêu vấn đề thì phải có một vài cách giải quyết sẵn, có con số hoặc ví dụ minh hoạ, gạch đầu dòng hoặc số 1, 2, 3; không dạ thưa, văn vẻ nên khi làm việc các bạn cũng có thể đưa ra quyết định nhanh chóng và trả lời hiệu quả.

Do đó, Lixibox luôn đảm bảo quá trình vận hành trơn tru của cả bộ máy Lixibox ngay cả trong thời điểm dịch diễn biến phức tạp như thời gian qua.  

Mục tiêu chị muốn hướng tới cho Lixibox trong thời gian tới là gì?

Hoàn thiện bộ máy nhân sự là ưu tiên của tôi trong thời gian tới. Tôi mong muốn thu hút được những tài năng xuất chúng để cùng nhau tiếp tục xây dựng nên một Unicorn tại Việt Nam trên một nền tảng bền vững có sẵn. Tiếp theo là mục tiêu mở rộng thị trường và mở rộng ngành hàng. Dự kiến trong năm 2022 Lixibox sẽ đầu tư thêm 20 cửa hàng và tham gia vào thị trường Mẹ và Bé, lifestyle tầm trung đang phát triển tại Việt Nam. Lixibox cũng sẽ đại diện chính thức của hơn 20+ thương hiệu làm đẹp quốc tế tại Việt Nam trong năm 2022. Đó là những mục tiêu trong thời gian ngắn hạn, còn về dài hạn tôi vẫn hướng tới những trải nghiệm tiêu dùng đẹp nhất, chất lượng nhất và hợp thời nhất đến thế hệ Millennials, Gen Z và cả Gen Alpha tại Việt Nam. 

Xin cảm ơn chị!  

Ánh Dương