Bộ Công an vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định liên quan đến việc nộp, xuất trình sổ hộ khẩu (SHK), sổ tạm trú (STT) giấy khi thực hiện thủ tục hành chính (TTHC), cung cấp dịch vụ công (Nghị định), dự kiến có hiệu lực từ 1.1.2023.

Không yêu cầu nộp thông tin cư trú

Trong dự thảo tờ trình dự thảo nghị định, Bộ Công an cho rằng hiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGVDC) đã đi vào vận hành thống nhất, người dân có thể khai thác thông tin cư trú trong CSDLQGVDC để thực hiện TTHC. Do đó, việc yêu cầu người dân xuất trình các giấy tờ như: SHK, STT hoặc yêu cầu trong hồ sơ phải chứng thực các giấy tờ chứng minh thông tin cá nhân, thông tin nơi cư trú theo quy định của các nghị định nêu trên trong khi thông tin cá nhân, thông tin nơi cư trú đã có trong CSDL chuyên ngành được kết nối, chia sẻ với CSDLQGVDC là gây lãng phí, phiền hà cho người dân khi thực hiện các TTHC.

Đây là lý do Bộ Công an cho rằng rất cần thiết phải ban hành Nghị định sửa đổi các quy định hiện hành liên quan tới nộp, xuất trình SHK, STT khi làm TTHC, cung cấp dịch vụ công.

Dự thảo quy định khi giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công, các cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ phải khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong CSDLQGVDC để giải quyết thủ tục, cung cấp dịch vụ. “Không được yêu cầu công dân phải nộp, xuất trình giấy tờ để chứng minh thông tin về cư trú”, dự thảo Nghị định quy định rõ tại điều 1 về nguyên tắc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân để giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công.

Từ 1.1.2023, người dân khi thực hiện các thủ tục hành chính, dịch vụ công sẽ không còn phải xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, mà chỉ cần thẻ CCCD gắn chíp, số định danh cá nhân... NGỌC DƯƠNG

Cơ quan có thẩm quyền, cá nhân được giao trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công chỉ được phép yêu cầu công dân nộp, xuất trình giấy tờ chứng minh thông tin về cư trú khi không khai thác được thông tin về cư trú hoặc thông tin đó chưa được cập nhật trong CSDLQGVDC.

Bỏ sổ hộ khẩu trong loạt thủ tục

Qua rà soát và đề xuất của các bộ, ngành, dự thảo Nghị định dự kiến bỏ các quy định về nộp, xuất trình SHK, STT hiện được quy định tại 20 nghị định thuộc các lĩnh vực giáo dục, y tế, đất đai, thuế, điện lực, TT-TT, và an sinh xã hội… (bao gồm 2 nghị định cùng về chính sách hỗ trợ tạo việc làm và Quỹ quốc gia về việc làm).

Thay vào đó, khi thực hiện các thủ tục quy định tại các nghị định nói trên, người dân chỉ cần xuất trình một trong các loại giấy tờ: thẻ CCCD gắn chíp, giấy xác nhận thông tin về cư trú, giấy thông báo số định danh cá nhân (SĐDCN) và thông tin trong CSDLQGVDC.

Cụ thể, đối với hồ sơ hưởng chính sách hỗ trợ đối với học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn thực hiện theo Nghị định 116 năm 2016, người dân sẽ không cần SHK như quy định hiện hành mà chỉ cần đơn đề nghị và các giấy tờ xác nhận thuộc đối tượng hỗ trợ.

Khi làm hồ sơ hưởng chính sách hỗ trợ ăn trưa với trẻ mầm non tại Nghị định 105 năm 2016, người dân sẽ chỉ cần cung cấp bản sao của một trong các loại giấy tờ: CCCD, CMND, giấy xác nhận thông tin về cư trú, thông báo SĐDCN và thông tin công dân trong CSDLQGVDC của trẻ em hoặc của cha hoặc mẹ hoặc người chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em.

Tương tự, với hồ sơ miễn, giảm học phí quy định tại Nghị định 81 năm 2021, người dân sẽ không cần nộp giấy khai sinh, SHK hoặc giấy tờ xác nhận của cơ quan công an về đăng ký thường trú khi mà chỉ cần nộp một trong các loại giấy tờ: giấy khai sinh, CCCD, CMND, giấy xác nhận thông tin về cư trú, thông báo SĐDCN và thông tin công dân trong CSDLQGVDC.

Đối với thủ tục hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng, hỗ trợ kinh phí chăm sóc hằng tháng của các đối tượng bảo trợ xã hội quy định tại Nghị định 20 năm 2021, thay vì phải xuất trình SHK, người dân chỉ cần xuất trình giấy xác nhận thông tin về cư trú hoặc thông báo SĐDCN và thông tin công dân trong CSDLQGVDC.

Đối với giấy tờ mà người đến nhận thay tiền giải quyết chế độ BHYT quy định tại Nghị định 146 năm 2018, người dân sẽ không phải mang theo SHK mà chỉ cần mang một trong các loại giấy tờ thay thế có thông tin cư trú như: CCCD, giấy xác nhận thông tin về cư trú…

Với trường hợp hồ sơ đề nghị đăng ký mua điện phục vụ mục đích sinh hoạt quy định tại Nghị định 137 năm 2013, người dân cũng sẽ không cần SHK, thay vào đó là CCCD, CMND, giấy xác nhận thông tin về cư trú, thông báo SĐDCN và thông tin công dân trong CSDLQGVDC của cá nhân đại diện bên mua điện…

Dự thảo Nghị định cũng nêu rõ các quy định TTHC có yêu cầu nộp, xuất trình SHK, STT giấy được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ hết hiệu lực và được thực hiện bằng việc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú theo quy định tại điều 1 của Nghị định.

Khẩn trương kết nối toàn diện

Việc ban hành nghị định nói trên được coi là giải pháp quan trọng để thực hiện việc bỏ hoàn toàn SHK, STT giấy theo luật Cư trú mới.

Hiện nay, dù quy định tại luật Cư trú yêu cầu quản lý thông tin cư dân dựa trên CSDLQGVDC do Bộ Công an chủ trì xây dựng, bỏ việc quản lý thông qua SHK giấy, song nhiều TTHC, dịch vụ công thực tế vẫn yêu cầu phải nộp, xuất trình giấy tờ này do chưa thể kết nối, khai thác thông tin từ CSDLQGVDC. Điều này dẫn đến rất nhiều phiền hà cho người dân khi SHK giấy bị thu (khi thực hiện các thủ tục thay đổi thông tin) và không còn được sử dụng sau ngày 31.12.2022, trong khi rất nhiều thủ tục vẫn bắt nộp và xuất trình loại giấy tờ này.

Trả lời chất vấn tại Quốc hội hồi đầu tháng 11 vừa qua liên quan vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết CSDLQGVDC mới kết nối, chia sẻ thông tin với CSDL chuyên ngành của 12 bộ, ngành, 4 doanh nghiệp nhà nước và 15 địa phương; đồng thời cho biết việc kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia dân cư với các bộ, ngành, địa phương còn gặp khó khăn. Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm khi đó cũng cho biết việc sửa đổi các nghị định quy định việc nộp, xuất trình SHK, STT là giải pháp giải quyết các vướng mắc khi đến ngày 31.12.2022 SHK giấy sẽ không còn giá trị.