Ngày 7-12, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan và Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ (dự án USAID TFP) đã tổ chức hội nghị thương mại cải cách hải quan và triển vọng thương mại Việt Nam.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết với sự hỗ trợ của USAID TFP thời gian qua, Việt Nam đã cắt giảm khoảng 15% (12.600) số hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành.

Từ năm 2018, Dự án USAID TFP đã phối hợp chặt với Tổng Cục Hải quan, tập trung vào việc hợp lý hóa các hoạt động kiểm tra chuyên ngành thủ tục xuất nhập khẩu thiết yếu nhằm bảo đảm hàng hóa đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng. Với hơn 830.000 doanh nghiệp tư nhân, chiếm hơn 43% GDP của Việt Nam, các nền tảng tăng cường đối thoại giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp ngày càng trở nên quan trọng.

Tại đối thoại, ông Nguyễn Hoàng Hà, Phó Trưởng phòng Thuận lợi hóa thương mại, Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, cho biết thời gian qua, các giải pháp liên quan đến quản lý rủi ro và kiểm tra chuyên ngành đã được tăng cường và làm khá tốt thông qua việc cắt giảm thủ tục tối đa để giảm phiền hà cho doanh nghiệp.

Về lĩnh vực thực phẩm, nếu năm 2019 có tới 1.446 mã HS (mã số phân loại hàng hóa được quy chuẩn theo quy định của Hệ thống Phân loại hàng hóa do Tổ chức Hải quan thế giới WCO phát hành) thì đến năm 2021 giảm chỉ còn 1.015 mã và tiếp tục cắt giảm còn 445 mã vào năm 2022. Bộ Công Thương cũng đang tiếp tục rà soát, ban hành, chỉnh sửa bổ sung một số văn bản nhằm giảm thủ tục kiểm tra chuyên ngành, nhất là loại bỏ các quy định chồng chéo giữa các bộ, đồng thời tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho chính cơ quan quản lý giám sát.

Ông Trần Việt Huy - Giám đốc Công ty Trasas, Trưởng ban Hải quan và Tạo thuận thương mại thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistic (VLA) - đề nghị các cơ quan hải quan xem xét linh động trong việc hỗ trợ doanh nghiệp làm thủ tục hải quan, cái nào còn vướng chưa chỉnh sửa kịp thì nên xử lý theo hướng có lợi cho doanh nghiệp. Ví dụ, trị giá hải quan là vấn đề phức tạp mà khi chưa có hướng dẫn cụ thể, doanh nghiệp rất dễ bị phạt.

Ông Huy kiến nghị Bộ Tài chính có hướng hỗ trợ các tập đoàn lớn nước ngoài, vì họ đầu tư hàng tỉ USD tại Việt Nam, làm rất tốt nhưng bị truy thu hàng trăm tỉ đồng chỉ vì báo cáo tài chính sai lệch không đáng. Theo ông, nên ưu tiên có cơ chế riêng kiểm toán 6 tháng/lần chứ không cần 2 năm để họ không bị vướng.

Đối với các hoạt động kiểm tra chuyên ngành, theo ông Huy, là hoạt động phức tạp, khó khăn nhưng cơ quan quản lý chuyên ngành không hề có tổng đài, kết nối với doanh nghiệp để tiếp thu phản hồi trong khi ngành hải quan thì có đầy đủ. Để bớt phiền hà cho doanh nghiệp, các cơ quan chức năng nên mạnh tay cắt giảm thêm thủ tục này vì tốn nhiều thời gian cho doanh nghiệp.