Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới tư nhân 6203D đang bị đình chỉ 3 tháng do nhân viên trung tâm đã có hành vi vi phạm quy định, quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và các hướng dẫn có liên quan đến công tác kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới.
Đây là một trong những thông tin rất đáng chú ý trong báo cáo mới đây của Cục Đăng kiểm Việt Nam về hành vi vi phạm tại một số đơn vị đăng kiểm xe cơ giới và giải pháp tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực kiểm định xe cơ giới.
Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện cả nước có 280 đơn vị đăng kiểm xe cơ giới, trong đó có 196 đơn vị trực thuộc các doanh nghiệp; 64 đơn vị thuộc các Sở GTVT và 20 đơn vị thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Cơ quan Nhà nước chuyên ngành nhận định, hoạt động kiểm định xe cơ giới lưu hành là lĩnh vực có tính xã hội cao, hoạt động rộng trên cả nước, ảnh hưởng đến nhiều người dân và doanh nghiệp do đó vẫn tồn tại những bất cập, kẽ hở mà các tổ chức, cá nhân đã lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, không chấp hành quy trình, quy định.
Bên cạnh đó, việc bỏ quy định về việc các đơn vị đăng kiểm xây dựng và thành lập mới phải tuân thủ quy hoạch mạng lưới các đơn vị đăng kiểm sau khi Nghị định số 139/2018/NĐ-CP ngày 8/10/2018 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới ra đời đã dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới, từ đó xuất hiện cạnh tranh gay gắt, không lành mạnh giữa các đơn vị để thu hút khách hàng; thậm chí một số đơn vị đã có những hành vi thực hiện sai tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định, bỏ nội dung, hạng mục kiểm tra, thực hiện các hành vi giả mạo trong việc kiểm định xe cơ giới, vi phạm pháp luật hình sự.
Cục Đăng kiểm Việt Nam nhận định, các doanh nghiệp, chủ đầu tư đều có nhu cầu nhanh chóng thu hồi vốn và có lợi nhuận nên chỉ quan tâm đầu tư thành lập đơn vị đăng kiểm xe cơ giới tại những khu vực đô thị các tỉnh, thành phố lớn, nơi có nhiều phương tiện hoạt động.
Do đó mật độ xây dựng các đơn vị đăng kiểm tại các khu vực đô thị rất cao, trong khi tại các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo có ít xe hơn thì không có, hoặc rất ít đơn vị đăng kiểm được thành lập, việc kiểm định phương tiện của người dân, doanh nghiệp vẫn phải đi xa, tốn thời gian, chi phí.
Trong đó, địa phương có số lượng trung tâm đăng kiểm lớn nhất là Hà Nội với 31 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới với khoảng 60 dây chuyền kiểm định, trong đó hơn 2/3 trung tâm do các doanh nghiệp đầu tư, vận hành.
Qua quá trình kiểm tra, giám sát, Cục Đăng kiểm Việt Nam ghi nhận có đơn vị đăng kiểm khi hoạt động không có hiệu quả, doanh nghiệp, chủ đầu tư tự quyết định ngừng hoạt động đã gây khó khăn cho lái xe, chủ xe tìm lại hồ sơ, người lao động không được bố trí việc làm và cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn trong việc theo dõi, quản lý các hồ sơ phương tiện.
Có một số trường hợp, một chủ đầu tư hoặc một doanh nghiệp đứng ra thành lập nhiều đơn vị đăng kiểm xe cơ giới, sau đó thực hiện luân chuyển nhân sự thường xuyên; có trường hợp đăng kiểm viên của đơn vị này lại tham gia đầu tư thành lập đơn vị đăng kiểm khác với vai trò chủ đầu tư. Dẫn đến việc khó kiểm soát các điều kiện hoạt động, không rõ vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo, đăng kiểm viên và nhân viên nghiệp vụ. Thậm chí, có trường hợp đăng kiểm viên không làm việc tại đơn vị nhưng chủ đầu tư vẫn khai báo và giả mạo chữ ký của đăng kiểm viên để ký xác nhận vào các bảng phân công nhiệm vụ, xác nhận kết quả kiểm tra.
Một điều đáng lo ngại là đăng kiểm viên là người làm thuê tại các đơn vị đăng kiểm tư nhân, do đó chịu ảnh hưởng, tác động của chủ đầu tư, không còn tính độc lập trong kiểm tra, đánh giá, xác nhận kết quả kiểm định.
“Ngoài ra, để giảm chi phí, các chủ đầu tư thường chỉ thuê các đăng kiểm viên mới, thiếu kinh nghiệm trong công tác kiểm định xe cơ giới dẫn đến chất lượng nguồn nhân lực tại các đơn vị đăng kiểm xã hội hóa còn có nhiều hạn chế”, Cục Đăng kiểm Việt Nam nhận định.
Trước đó, vào ngày 9/12/2022, Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM đã phê chuẩn Quyết định của Công an TP.HCM về việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 18 người về các hành vi đưa hối lộ, môi giới hối lộ, nhận hối lộ và giả mạo trong công tác (cấp giấy chứng nhận kiểm định cho phương tiện không phù hợp với thông số kỹ thuật, tài liệu kỹ thuật, hồ sơ gốc của phương tiện) xảy ra tại các doanh nghiệp tư nhân đăng kiểm xe cơ giới 6203D (Công ty M.O - huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) và doanh nghiệp tư nhân đăng kiểm xe cơ giới 5015D (Công ty TNHH Lâm Hà Trúc - số 36 Hoàng Hữu Nam, TP Thủ Đức, TP.HCM). Cả 2 doanh nghiệp tư nhân đăng kiểm xe cơ giới 6602D và 6203D đều có liên quan đến cá nhân ông Trần Lập Nghĩa.
Ngoài ra, còn có 2 doanh nghiệp tư nhân đăng kiểm xe cơ giới khác cũng liên quan đến ông Trần Lập Nghĩa là 8302D (Công ty CP An Định - tỉnh Sóc Trăng) và 7102D (Công ty TNHH đăng kiểm xe cơ giới 7102D - tỉnh Bến Tre) hiện nay đều đã tạm dừng hoạt động.
Được biết, để hoàn thiện đồng bộ, quy trình, quy chế, cơ chế, chính sách, pháp luật về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết là sẽ đánh giá, tổng kết, nghiên cứu để báo cáo Bộ GTVT xem xét trình Chính phủ bổ sung, sửa đổi Nghị định 139/2018/NĐ-CP ngày 08/10/2018 về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới; bổ sung, sửa đổi các thông tư của Bộ GTVT: Thông tư số 18/2019/TT-BGTVT ngày 20/05/2019 về việc hướng dẫn thực hiện Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT ngày 12/08/2021 về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới.
Bên cạnh đó, Cục cũng sẽ tổ chức rà soát, đánh giá mô hình tổ chức của Cục Đăng kiểm Việt Nam và các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới cả nước, đặc biệt là công tác xã hội hóa các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới; nghiên cứu xây dựng đề án tách bạch giữa chức năng quản lý nhà nước và tổ chức thực hiện hoạt động đăng kiểm, theo hướng cơ quan Cục Đăng kiểm Việt Nam chỉ thực hiện công tác quản lý nhà nước về đăng kiểm.