Đại diện viện kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa xử bà Nhàn AIC - Ảnh: GIANG LONG
Chiều 28-12, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án nhận hối lộ và vi phạm đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai và Công ty CP Tiến bộ quốc tế AIC tiếp tục phần tranh tụng.
Sau khi các bị cáo và luật sư thực hiện bào chữa, đại diện viện kiểm sát trình bày phần đối đáp và các căn cứ luận tội cựu chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn cùng 35 người khác.
Vì sao bắt buộc phải truy tố, xét xử Nguyễn Thị Thanh Nhàn?
Trong số 36 người bị đưa ra xét xử có bà Nhàn và bảy người khác bỏ trốn trước khi bị khởi tố, bị phát lệnh truy nã, kêu gọi đầu thú nhưng chưa trình diện. Tại tòa, luật sư bào chữa cho một số người đang bỏ trốn đề nghị cơ quan tố tụng phải ra quyết định tạm đình chỉ điều tra.
Viện kiểm sát đã viện dẫn một số điều luật, căn cứ pháp luật để bác kiến nghị trên. Cụ thể, Bộ luật tố tụng hình sự quy định việc tạm đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ truy tố, tạm đình chỉ xét xử khi chưa xác định được bị can, bị cáo hoặc không biết rõ họ đang ở đâu nhưng đã hết thời hạn điều tra, truy tố hoặc chuẩn bị xét xử.
Tuy nhiên, quy định pháp luật cũng nêu rõ trong trường hợp nếu việc tạm đình chỉ những người đang bỏ trốn mà ảnh hưởng đến nhiều hoặc tất cả bị can khác thì có thể không tạm đình chỉ.
"Đối chiếu với vụ án này, việc tạm đình chỉ đối với tám bị cáo là có thể và có căn cứ. Tuy nhiên, như đã dẫn chứng ở trên, việc tạm đình chỉ đối với tám bị cáo nếu được thực hiện sẽ ảnh hưởng đến vụ án, nên không thể tạm đình chỉ", đại diện viện kiểm sát đưa ra quan điểm đối đáp.
Cựu chủ tịch tỉnh, cựu giám đốc sở, cựu bí thư và cựu phó tổng AIC tại tòa (hàng trên cùng từ trái qua) - Ảnh: GIANG LONG
Theo đại diện cơ quan giữ quyền công tố tại tòa, chủ tịch Công ty AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn là người "có vai trò chủ mưu trong hành vi vi phạm quy định đấu thầu, đồng thời là người trực tiếp thực hiện hành vi đưa hối lộ". Số tiền hối lộ cựu bí thư, cựu chủ tịch tỉnh và cựu giám đốc Sở Y tế là hơn 43 tỉ đồng.
"Không chỉ bà Nhàn, bảy bị cáo bỏ trốn đều có hành vi phạm tội liên quan đến các bị cáo khác trong vụ án. Vì thế, việc cơ quan tố tụng không ra quyết định tạm đình chỉ mà tiếp tục đề nghị truy tố, truy tố và xét xử là hoàn toàn đúng quy định pháp luật", viện kiểm sát phân tích.
Một số luật sư cho rằng thân chủ của mình xuất cảnh khỏi Việt Nam trước thời điểm bị khởi tố, nên yêu cầu bãi bỏ tình tiết bỏ trốn, gỡ lệnh truy nã…
Phản bác quan điểm trên, đại diện viện kiểm sát cho rằng khi bị can bỏ trốn hoặc không biết rõ đang ở đâu thì cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã. Tuy nhiên, luật không quy định thời điểm bỏ trốn, do đó việc trốn trước hay sau khi bị khởi tố đều là hành vi bỏ trốn.
"Vụ án này, sau khi cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố, cả tám bị cáo đều không có mặt tại nơi cư trú, không có mặt theo triệu tập… Vì thế, các bị cáo xuất cảnh trước thời điểm khởi tố hay không có thông tin xuất cảnh đều bị truy nã theo quy định", viện kiểm sát lập luận.
Đối với đề nghị gỡ bỏ lệnh truy nã, theo viện kiểm sát, việc này chỉ thực hiện khi bắt được bị can bị truy nã. Do bà Nhàn và bảy người khác đều chưa bị bắt hoặc ra đầu thú nên "kiến nghị gỡ bỏ lệnh truy nã là không có căn cứ, trái quy định pháp luật".
"Đây là vụ án được tổ chức tinh vi, phân vai đầy đủ dưới sự chủ mưu, cầm đầu và đạo diễn của chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn. Mỗi người đều được bà Nhàn phân công trách nhiệm cụ thể với các quyền lợi, nghĩa vụ rõ ràng. Giúp sức tích cực ở vị trí quan trọng cho bà Nhàn là phó tổng giám đốc Trần Mạnh Hà, tiếp đến là phó tổng Hoàng Thị Thúy Nga", viện kiểm sát nhận định trong phần đối đáp.
Cựu chủ tịch tỉnh được giảm mức án đề nghị
Một trong những nội dung đáng chú ý của phần đối đáp là viện kiểm sát quyết định giảm mức án đề nghị đối với ông Đinh Quốc Thái, cựu chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, từ 9 - 10 năm tù xuống còn 8 - 9 năm tù về tội nhận hối lộ.
Căn cứ để giảm mức án đề nghị với ông Thái, theo viện kiểm sát là cựu chủ tịch Đồng Nai "có thái độ rất thành khẩn, trung thực, nổi trội nhất trong vụ án", đồng thời thể hiện sự công tâm, ghi nhận đối với tinh thần ăn năn của ông trong quá trình xét xử.
Cựu chủ tịch Đinh Quốc Thái được giảm mức án đề nghị do ăn năn, thành khẩn - Ảnh: GIANG LONG
Tại tòa, đại diện AIC đề nghị cơ quan chức năng hủy bỏ lệnh kê biên 4.000m2 đất tại Hà Nội thuộc Công ty CP bất động sản AIC. Lý do, trước đây bà Nhàn là một trong 12 cổ đông nhưng từ tháng 4-2021, bà này đã cùng toàn bộ 11 cổ đông còn lại ký hợp đồng chuyển nhượng 100% cổ phần cho ba doanh nghiệp.
Từ thời điểm trên, bà Nhàn không còn là cổ đông của Công ty bất động sản AIC, không còn bất kỳ quyền lợi, nghĩa vụ gì liên quan đến thửa đất 4.000m2, lời của vị đại diện tại tòa.
Viện kiểm sát đề nghị tiếp tục kê biên sáu căn hộ chung cư tại phố Lý Thường Kiệt đứng tên Nguyễn Thị Thanh Nhàn; một căn biệt thự trên phố Nguyễn Huy Tự đứng tên bà Nhàn.
Đáng chú ý, viện kiểm sát đề nghị chuyển lại để cơ quan điều tra tiếp tục xác minh tình trạng sở hữu đối với tổng số tiền 107 tỉ đồng tại bốn tài khoản của Công ty AIC; một căn biệt thự trên phố Trần Hưng Đạo do bà Nhàn nhờ cha đẻ đứng tên và hai thửa đất diện tích hơn 4.000m2 tại phường Xuân Đỉnh do Công ty CP bất động sản AIC đứng tên.
Cựu bí thư tỉnh "quan tâm đặc biệt đến dự án"
Trong phần tranh luận, luật sư của cựu bí thư Trần Đình Thành đề nghị cho ông được hưởng tình tiết giảm nhẹ là "người phạm tội đã tự thú". Tuy nhiên theo viện kiểm sát, để ông Thành khai đủ số tiền nhận hối lộ thì "phải qua bốn lời khai, bốn bản tường trình trong hồ sơ vụ án". "Đây là kết quả đấu tranh của cơ quan điều tra chứ không phải tình tiết tự thú", lời của đại diện viện kiểm sát.
Viện kiểm sát cũng phản bác quan điểm bào chữa cho rằng ông Thành không có quyền quyết định cho AIC trúng thầu nên xét xử tội nhận hối lộ là không thỏa đáng.
Viện kiểm sát nhận định ông Thành có vai trò đứng đầu Tỉnh ủy, chịu trách nhiệm về sự lãnh đạo của Đảng trên mọi lĩnh vực, nên không thể nói "không có quyền hạn gì để cho AIC trúng thầu".
Viện kiểm sát nhắc lại nhiều lời khai của ông Thành và giám đốc bệnh viện Đồng Nai và nhận định cựu bí thư "quan tâm đặc biệt đến dự án" bệnh viện có sự tham gia thầu của AIC.
"Ông Thành quen biết bà Nhàn từ AIC và còn nhiều lần nhắc nhở giám đốc bệnh viện khi thực hiện dự án. Bởi thế xác định ông Thành lợi dụng chức vụ để nhận hối lộ 14,5 tỉ đồng của AIC là có căn cứ", viện kiểm sát đưa ra quan điểm đối đáp.
Viện kiểm sát cũng phản bác đề nghị của luật sư cho ông Phan Huy Anh Vũ, cựu giám đốc bệnh viện, chỉ bị xét xử một tội. Lý do, cựu giám đốc đã nhiều lần gọi điện cho bà Nhàn để bàn bạc về các gói thầu. Ông Vũ đã đồng ý với chỉ đạo của bí thư tỉnh để giúp đỡ, tạo điều kiện cho AIC trúng thầu.
Ông Vũ đã 6 lần nhận 14,8 tỉ đồng từ AIC và sau nhiều lần nhận tiền đều nhắn tin cảm ơn bà Nhàn. "Việc hứa hẹn của ông Vũ với bà Nhàn là mặc định, ở đây được hiểu là cơ chế ngầm, nên truy tố với ông này về hai tội là có căn cứ", viện kiểm sát đánh giá.
7 căn cứ viện kiểm sát luận tội bà Nhàn AIC để ‘trốn cũng không trốn được’ Tinh thần chỉ đạo của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng “có trốn cũng không trốn được” được cơ quan công tố dùng trong bản luận tội, để đánh giá về trách nhiệm của cựu chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn đang bỏ trốn vẫn bị đưa ra xét xử.