Ngày 8-12, Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học thuộc dự án Quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC) do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) cho biết đơn vị vừa công bố kết quả điều tra bằng bẫy ảnh lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam.
Trước đó, dự án đã thiết lập 1.176 điểm bẫy ảnh tại 21 khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ trên địa bàn 8 tỉnh thành và được hơn 120.000 ghi nhận động vật trong hàng triệu hình ảnh mà bẫy ảnh chụp được trong khoảng thời gian 2019 - 2023.
Đáng chú ý là việc không ghi nhận được hình ảnh của các loài động vật ăn thịt lớn và động vật ăn cỏ như hổ, báo gấm, sói lửa và sao la - một số ít loài thú lớn được phát hiện trong 50 năm qua.
Bẫy ảnh chỉ ghi nhận được quần thể voi châu Á tại Vườn quốc gia Vũ Quang và loài thú móng guốc lớn như bò tót tại Vườn quốc gia Cát Tiên.
Trong đó, phần lớn những loài được ghi nhận là những loài có khả năng chống chọi tốt nhất với áp lực săn bắt như các loài khỉ, chồn bạc má và lợn rừng.
Mặc dù kết quả khảo sát cho thấy động vật hoang dã đã suy giảm nghiêm trọng ở tất cả 21 khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ, nhưng mức độ phong phú loài và số lượng loài đặc hữu tương đối cao, với 9 loài đặc hữu và 21 loài đặc hữu của dãy Trường Sơn có nguy cơ bị đe dọa cao được ghi nhận.
Các loài quý hiếm như mang lớn, cầy vằn, lợn lửng, thỏ vằn (Vườn quốc gia Vũ Quang) và gấu chó (rừng phòng hộ Tây Giang)... cũng được phát hiện, góp phần cung cấp một vài ghi nhận về các loài này ở Việt Nam trong 20 năm qua.
Hiện đợt điều tra thứ hai đang được tiến hành tại 21 khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ và sẽ được so sánh với kết quả ban đầu khi dự án kết thúc vào năm 2025.
Kết quả khảo sát này sẽ cho phép dự án đánh giá xu hướng đa dạng sinh học ở 21 khu vực trong thời gian thực hiện dự án.
"Đây là lần đầu tiên chúng tôi có trong tay dữ liệu để xác nhận quần thể động vật hoang dã của Việt Nam đang bị đe dọa nghiêm trọng. Đồng thời, kết quả điều tra cũng cho thấy những tín hiệu tích cực nhờ có sự đầu tư đúng đắn từ phía Chính phủ Việt Nam chung tay cùng các tổ chức trong nước và quốc tế.
Bây giờ là thời điểm vàng để bắt đầu một chương trình nhân nuôi bảo tồn quốc gia nhằm tái hoang dã các khu bảo tồn, đồng thời duy trì và tăng cường các nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học, đặc biệt là giảm nạn bẫy bắt động vật", ông Nick Cox, giám đốc Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học, cho biết.
Ông Trần Quang Bảo, cục trưởng Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), chia sẻ ông mong đợi nhìn thấy kết quả điều tra đa dạng sinh học bằng bẫy ảnh của dự án phát huy hiệu quả hơn nữa, góp phần thiết lập một hệ thống hướng dẫn bằng văn bản cho phép cơ quan quản lý nhà nước đưa ra những kiến nghị chính sách phù hợp nhằm bảo vệ động vật hoang dã, bảo tồn đa dạng sinh học.
Sau khi xác định loài thực vật có hoa mọc thành chùm dày đặc gần biên giới với Việt Nam là loài mới, các nhà nghiên cứu đã đề xuất đưa nó vào Sách đỏ.