Nguyên nhân khiến cá chết

Sau khi nghiên cứu, các nhà sinh học biển kết luận rằng cá ở Hakodate, tỉnh Hokkaido, chết vì thiếu oxy trong nước theo một trong hai tình huống dưới đây.

Giả thuyết đầu tiên cho rằng loài cá này đang bị săn đuổi bởi những loài cá săn mồi lớn và bị dồn vào vịnh cạn. Tại đây, số lượng cá khổng lồ nhanh chóng tiêu thụ hết lượng oxy có sẵn trong nước khiến cả đàn cá cùng bị thiếu oxy.

Giả thuyết thứ hai là loài cá bất ngờ bị suy yếu khi gặp phải một dòng hải lưu lạnh trên đường di cư. Đàn cá bắt đầu dạt vào bờ biển vào ngày 7/12, các cảnh quay trên truyền hình cho thấy bờ biển dài 1,5km tràn ngập đàn cá bạc ở cả những nơi nước chỉ đến mắt cá chân. Các quan chức địa phương ước tính khoảng 1.000 tấn cá đã dạt vào bờ nhưng cho rằng con số thực tế có thể cao hơn.

Kevin Short, một nhà tự nhiên học và giáo sư nhân chủng học tại Tokyo, cho biết: “Vào thời điểm này trong năm, những đàn cá mòi và cá thu lớn di cư về phía nam ngoài khơi Hokkaido và chúng thường bị săn bởi những động vật săn mồi lớn hơn như cá heo và cá ngừ”.

Ông cho biết: “Có vẻ như một số lượng lớn những con cá này đã bị dồn vào vùng vịnh nông, hình bán nguyệt này. Chúng hoảng sợ và nhanh chóng dùng hết oxy vì không còn nơi nào để đi”.

Ông Short cho biết đã có những trường hợp tương tự trước đây, mặc dù ông thừa nhận rằng những trường hợp số lượng cá lớn như vậy chết là “rất bất thường và không hề phổ biến”.

Các trường hợp trước đây đã được ghi nhận ở các vùng của Vịnh Tokyo và biển nội địa Nhật Bản, giữa đảo chính Honshu và Shikoku, khi hiện tượng “tảo nở hoa” (hay còn gọi là “thủy triều đỏ”) được cho là nguyên nhân chính khiến cá chết hàng loạt. Trong những trường hợp đó, các vi sinh vật đã trôi dạt xuống đáy biển và tiêu thụ nhiều oxy trong nước, khiến cá khó sống sót – ông Short nói.

Những việc tương tự

Daisuke Imura, một quan chức của Bộ Môi trường Nhật Bản hiện làm việc tại Trung tâm Di sản Thế giới Shiretoko ở phía bắc Hokkaido, cho biết đã có những sự cố tương tự khác xảy ra ở tỉnh này trong những năm gần đây, mặc dù chưa bao giờ ở quy mô lớn như vậy.

“Tôi nghĩ có thể lí giải là cá chết vì thiếu oxy trong nước, và chúng tôi đã gặp phải vấn đề như thế này vào năm ngoái ở Shiretoko”, ông nói.

Ông Imura cho biết không rõ liệu biến đổi khí hậu nói chung có ảnh hưởng đến số lượng cá hay không, nhưng ông nói thêm rằng nhiệt độ tăng đang có tác động rõ ràng trên đất liền. Ông cho biết, lượng tuyết rơi thấp hơn thường lệ trong năm nay, tiếp tục xu hướng trong khoảng 5 năm qua, khiến một công ty địa phương buộc phải tìm kiếm các tuyến đường mới cho các chuyến leo núi bằng giày trượt tuyết của mình.

Các quan chức địa phương đã yêu cầu người dân địa phương không ăn cá dạt vào bãi biển vì không rõ nguyên nhân khiến cá chết, trong khi nỗ lực dọn sạch cá trên bãi biển đã bắt đầu vào cuối tuần qua. Tuy nhiên, người dân địa phương vẫn lội qua đống cá và chọn ra một ít để cất vào tủ đông - như được ghi nhận trong các bản tin.

“Các quan chức địa phương lo lắng rằng cá đã trúng độc bằng cách nào đó nên họ rất thận trọng, nhưng bây giờ có vẻ như không phải vậy”, Short nói. “Người dân đã nhanh chóng đến đó và lấy một ít đem về để sử dụng trong vài tháng tới, nhưng họ cần phải nhanh tay. Bất kỳ thứ gì để ngoài nắng hơn vài giờ sẽ bắt đầu phân hủy khá nhanh và tôi tưởng tượng mùi hôi tanh đang bốc lên khá mạnh”.

Trong khi đó, chính quyền thành phố đưa ra khuyến cáo và nhấn mạnh người dân không nên ăn số cá này. Ngoài ra, cá chết bị vùi trong cát nên cũng khó để sử dụng làm thức ăn hoặc phân bón.

Các chuyên gia đang tính tới phương án thiêu hủy, tuy nhiên thu gom số cá chết khổng lồ này cũng đặt ra một thách thức không nhỏ.

Tham khảo SCMP