Trao đổi với Tuổi trẻ, ông Nguyễn Quang Hiệp, Vụ phó Vụ Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng cho biết việc ban hành quy chuẩn mới với vật liệu nội thất, sản phẩm gỗ công nghiệp sẽ giúp những loại vật liệu này an toàn, thân thiện hơn với người sử dụng.

Thông tư 04 năm 2023 về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hoá vật liệu xây dựng được Bộ Xây dựng ban hành vào tháng 6-2023 và sẽ có hiệu lực vào 1-1-2024. Thông tư 04 được ban hành kèm với Quy chuẩn kỹ thuật 16 năm 2023 dành 1 chương quy định những quy chuẩn đối với sản phẩm nội thất.

Trước đó, Quy chuẩn kỹ thuật 16 ban hành vào năm 2019 chỉ có 2 vật liệu liên quan đến nội thất là sơn tường dạng nhũ tương và tấm thạch cao. Nhưng đến phiên bản lần này (Quy chuẩn kỹ thuật 16 năm 2023) đã bổ sung thêm 2 loại vật liệu nội thất là vật liệu giấy dán tường và các sản phẩm gỗ công nghiệp.

Vật liệu liệu gỗ công nghiệp bao gồm: Gỗ ván sợi, gỗ ván dăm, ván ghép từ thanh dày và ván ghép từ thanh trung bình.

Thưa ông, vì sao Bộ Xây dựng lại ban hành Thông tư 04 vào thời điểm này, mục tiêu của việc bổ sung các quy chuẩn mới bắt buộc tuân thủ đối với các sản phẩm vật liệu nội thất, trong đó có gỗ công nghiệp là gì?

Việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật mới đối với các vật liệu nội thất nhằm bảo vệ sức khoẻ cho người sử dụng. Quy chuẩn 16 năm 2023 là bắt buộc áp dụng đối với các sản phẩm vật liệu nội thất, đưa ra các ngưỡng an toàn mà nhà sản xuất phải tuân thủ khi sản xuất các sản phẩm gỗ công nghiệp.

Để bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng, Thông tư 04 đã đưa ra các ngưỡng về phát thải kim loại nặng đối với giấy dán tường, phát tán hàm lượng formaldehyt đối với các loại ván gỗ công nghiệp gồm ván sợi, ván dăm và ván thanh. Và ngưỡng phát thải của các chất hữu cơ dễ bay hơi cho sơn tường dạng nhũ tương, còn một chỉ tiêu nữa là hàm lượng S02 dễ bay hơi đối với vật liệu thạch cao.

Ví dụ như đối với sản phẩm gỗ công nghiệp ván sợi thì hàm lượng formaldehyt phát tán đối với phân loại E1 không lớn hơn 0,124 mg/m3 hoặc không lớn hơn 9 mg/100g; còn đối với phân loại E2 thì hàm lượng formaldehyt lớn hơn 0,124 mg/m3 hoặc không lớn hơn 30 mg/100g.

Tương tự, với sản phẩm gỗ công nghiệp ván dăm hàm lượng formaldehyt phát tán không lớn hơn 0,124 mg/m3 hoặc 0,7 mg/l, hoặc 8 mg/100g.

Bên cạnh đó, quy chuẩn mới với vật liệu gỗ công nghiệp cũng quy định về độ bền uốn, độ bền kéo, độ trương nở chiều dày khi ngâm nước của gỗ công nghiệp.

Các ngưỡng này được ban hành đều hướng tới mục tiêu an toàn tối đa, bảo vệ sức khoẻ người tiếp xúc với các vật liệu. Các vật liệu nội thất thường được sử dụng bên trong nhà, trong không gian gần kín nên việc phát tán các chất độc hại sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ người sử dụng.

Thông tư 04 cũng đưa ra các ngưỡng tối thiểu về độ bền, độ uốn vật liệu xây dựng nhằm bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, giúp họ được sử dụng những sản phẩm có chất lượng tốt.

Ông có lưu ý gì với các doanh nghiệp sản xuất gỗ công nghiệp kể từ thời điểm 1-1-2024?

Thông tư 04 sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2024, đây là quy chuẩn bắt buộc mà các doanh nghiệp sản xuất vật liệu gỗ công nghiệp phải tuân thủ. Các tiêu chuẩn liên quan đến sức khoẻ người tiêu dùng là bắt buộc áp dụng.

Bên cạnh các sản phẩm vật liệu gỗ công nghiệp được sản xuất trong nước thì các sản phẩm gỗ công nghiệp nhập khẩu cũng phải tuân thủ quy chuẩn được ban hành kèm Thông tư 04.

Trước khi Bộ xây dựng ban hành Thông tư 04 thì trong hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam đã có các yêu cầu kỹ thuật về sản phẩm gỗ công nghiệp với các ngưỡng kỹ thuật về độ bền, phát thải formaldehyt nhưng không bắt buộc phải tuân thủ, áp dụng, nhưng Thông tư 04 đã nâng lên thành quy chuẩn, bắt buộc tuân thủ.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu gỗ công nghiệp cần rà soát lại sản phẩm của mình, tránh tình trạng doanh nghiệp nhập khẩu gỗ công nghiệp nhưng hàng đưa về cảng nhưng không đáp ứng quy chuẩn.

Đối với doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng phải lưu ý kiểm tra để đến 1-1-2024 khi quy chuẩn chính có hiệu lực thì chỉ những sản phẩm đạt chuẩn mới được tiêu thụ trên thị trường.

Vậy các nhà sản xuất gỗ công nghiệp có phải thay đổi nhiều trong quy trình sản xuất để đáp ứng quy chuẩn mới trong Thông tư 04?

Trước khi quy chuẩn 16 được ban hành thì các nhà sản xuất gỗ công nghiệp đã áp dụng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam trong quá trình sản xuất rồi. Nên khi ban hành Thông tư 04 quy chuẩn hoá một số tiêu chí, tiêu chuẩn, bắt buộc tuân thủ sẽ không ảnh hưởng nhiều.

Và khi đã đưa vào quy chuẩn thì các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý nhà nước có căn cứ để thanh tra, kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý còn trước đây phát hiện sai phạm cũng không có căn cứ xử lý.

Theo ông chúng ta có nên khuyến khích người dân sử dụng gỗ công nghiệp thay cho thói quen sử dụng gỗ tự nhiên lâu nay?

Hầu hết các nước trên thế giới đều hướng đến việc sử dụng gỗ công nghiệp được chế biến từ rừng trồng, có xuất xứ rõ ràng thay vì sử dụng gỗ từ rừng tự nhiên.

Trước đây người tiêu dùng thường quan niệm rằng tuổi thọ gỗ công nghiệp không cao, thấm nước, nhưng những năm gần đây công nghệ phát triển, các nhà sản xuất gỗ công nghiệp đã tạo ra các sản phẩm gỗ từ các sản phẩm sợi gỗ, có chất lượng tốt, tuổi thọ cao, chống thấm tốt và nhiều ưu điểm khác như có tính đồng nhất, dễ gia công, sử dụng.

Mặt khác việc sử dụng gỗ công nghiệp cũng phù hợp với xu hướng sống xanh,nên các nước đều khuyến khích sử dụng gỗ công nghiệp để hạn chế phá rừng tự nhiên đầu nguồn.