Thanh tra Bộ Tư pháp chỉ ra dấu hiệu thông đồng đấu giá nhà (là tài sản thi hành án) của bà L.T.K.C. giữa Công ty đấu giá hợp danh VAMC và khách hàng.
Đồng thời thanh tra cũng chỉ ra chấp hành viên đã thiếu trách nhiệm, có hạn chế, vi phạm trong việc tổ chức thi hành án, bán đấu giá căn nhà. Đáng nói, Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị Cục Thi hành án dân sự TP.HCM nghiêm túc rút kinh nghiệm trong quá trình thụ lý, giải quyết đơn tố cáo của người dân.
Dân tố chấp hành viên
Theo yêu cầu của Agribank là bên được thi hành án, ngày 16-12-2020, cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM ban hành quyết định thi hành án, phân công chấp hành viên Nguyễn Hữu Kỳ giải quyết tài sản thi hành án là căn nhà của bà L.T.K.C. tại phường Tân Kiểng (quận 7, TP.HCM).
Dù theo quy định Luật Thi hành án dân sự, trong 3 ngày, chấp hành viên phải thông báo quyết định thi hành án đến cho bà C., nhưng đến 35 ngày sau (21-1-2021) chấp hành viên mới thực hiện việc thông báo. Do dịch COVID-19 nên việc thi hành án bị gián đoạn.
Đến ngày 8-12-2021, chấp hành viên ra quyết định kê biên căn nhà của bà C.. Sau khi có chứng thư thẩm định giá căn nhà là 16,2 tỉ đồng, chấp hành viên đã thông báo cho bà C. biết. Thấy giá thẩm định thấp nên bà C. chủ động đi thẩm định thì cho ra giá nhà là gần 31 tỉ đồng.
Ngày 16-3-2022, chấp hành viên ký hợp đồng với Công ty đấu giá hợp danh VAMC để bán đấu giá nhà, với giá khởi điểm bằng giá thẩm định. Hai ngày sau (18-3-2022), chấp hành viên ban hành 2 thông báo về việc ký hợp đồng bán đấu giá với Công ty đấu giá hợp danh VAMC và thời gian đấu giá vào sáng 15-4-2022.
Trước ngày đấu giá (13-4-2022), bà C. làm việc với chấp hành viên yêu cầu cung cấp thông tin về số tiền bà phải thi hành án là bao nhiêu và cách thức nộp tiền để bà được thực hiện quyền ưu tiên mua lại tài sản theo quy định, nhưng chấp hành viên không hướng dẫn mà yêu cầu bà liên hệ Agribank.
Dẫu vậy, trong ngày 14-4-2022, bà C. cũng chủ động nộp tiền mua nhà vào tài khoản Cục Thi hành án dân sự số tiền là 10 tỉ đồng. Nhưng đến 15-4, cuộc đấu giá vẫn diễn ra và người mua trúng đấu giá với số tiền cao hơn giá khởi điểm là 150 triệu đồng.
Cục: "Tố cáo sai", Thanh tra: "Có vi phạm"
Bức xúc vì mất nhà, ngày 10-5-2022, bà C. đã làm đơn tố cáo chấp hành viên với 3 nội dung:
Thứ nhất, tống đạt thông báo về việc bán tài sản thi hành án (căn nhà bà C.) vào ngày thứ bảy và quá gần ngày đấu giá, khiến bà C. không chuẩn bị kịp tiền để chuộc lại tài sản.
Thứ hai, trước ngày đấu giá, bà C. yêu cầu cung cấp thông tin về số tiền bà phải thi hành án là bao nhiêu và cách thức nộp tiền để bà được thực hiện quyền ưu tiên mua lại nhà nhưng không được hướng dẫn, khiến bà không chuộc lại nhà được.
Thứ ba, chấp hành viên thuê đơn vị thẩm định giá căn nhà của bà C. có giá chỉ hơn 16,2 tỉ đồng, trong khi bà C. nhờ đơn vị khác thẩm định thì căn nhà có giá đến gần 31 tỉ đồng. Theo bà C., chấp hành viên thấy giá thẩm định thấp so với giá thị trường nhưng không có ý kiến gì.
Các hành vi thiếu trách nhiệm của chấp hành viên khiến bà C. không chuộc lại được nhà và căn nhà bị bán với giá thấp, gây thiệt hại rất nghiêm trọng đến quyền lợi của bà.
Dù quy định thời gian thụ lý tố cáo là 7 ngày nhưng đến 31-8-2022, cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM mới ra quyết định thụ lý tố cáo. Và đến ngày 28-9-2022, Phó cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM Phạm Huy Hoàng ký ban hành kết luận (công bố công khai trên cổng thông tin Tổng cục Thi hành án dân sự) khẳng định 3 nội dung tố cáo của bà C. đều là tố cáo sai.
Tại phần kiến nghị, kết luận nêu "Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM yêu cầu bà L.T.K.C. chấm dứt việc tố cáo".
Tuy vậy, tại kết luận của Thanh tra Bộ Tư pháp đã chỉ ra chấp hành viên đã thiếu trách nhiệm trong quá trình tổ chức thi hành án, không thực hiện việc tính các khoản nghĩa vụ và chi phí hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền tính các khoản nghĩa vụ, dẫn đến bà C. không biết cụ thể khoản nghĩa vụ phải thi hành. Việc làm nêu trên của chấp hành viên đã vi phạm quy định Luật Thi hành án dân sự.
Kết luận thanh tra chỉ ra chấp hành viên còn một số hạn chế vi phạm như chậm thông báo quyết định thi hành án, đăng tải thông báo lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản vi phạm quy trình, chậm ký hợp đồng định giá tài sản và chậm ký hợp đồng đấu giá.
Còn về trách nhiệm giải quyết tố cáo, kết luận thanh tra chỉ rõ cục trưởng Cục Thi hành án dân sư TP.HCM chậm ra thụ lý tố cáo của bà C. (chậm hơn 3 tháng) theo quy định Luật Tố cáo.
Từ đơn tố cáo chấp hành viên, Thanh tra Bộ Tư pháp vào cuộc kết luận có dấu hiệu thông đồng đấu giá nhà là tài sản thi hành án và kiến nghị chuyển cơ quan điều tra.