Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 11/2023 đạt 20.240 tấn, thu về 77,7 triệu USD, tăng 4,3% về lượng và tăng 6,2% về giá trị so với tháng trước đó.

So với tháng 11/2022, xuất khẩu loại hạt được ví như “vàng đen” này trong tháng 11 năm nay tăng mạnh 23,7% về lượng và tăng 28,4% về giá trị. Theo VietNamNet, điều này cho thấy, xuất khẩu hạt tiêu của nước ta đang phục hồi mạnh sau một thời gian dài trầm lắng.

Tính chung 11 tháng năm 2023, xuất khẩu hạt tiêu đạt 245,66 nghìn tấn, giá trị 833,2 triệu USD, tăng 18% về lượng nhưng giảm 7,1% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 11 vừa qua, giá xuất khẩu bình quân hạt tiêu của Việt Nam đạt mức 3.839 USD/tấn, tăng 3,8% so với tháng 11/2022. Song, giá xuất khẩu bình quân hạt tiêu 11 tháng năm nay chỉ đạt mức 3.392 USD/tấn, giảm 21,3% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo Công Thương, về thị trường, Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu số 1 của hạt tiêu Việt Nam trong 11 tháng đầu năm. Bên cạnh đó, nhiều thị trường tiếp tục tăng từ 2 đến 3 con số so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, một quốc gia từ châu Phi đang tích cực nhập khẩu mặt hàng này của Việt Nam. Cụ thể, xuất khẩu hạt tiêu sang Senegal tháng 11 đạt 366 tấn, trị giá gần 1,2 triệu USD, tăng mạnh 210% về lượng và tăng 255% về kim ngạch so với tháng 11/2022. Tính đến hết tháng 11, Senegal chi gần 7 triệu USD nhập khẩu 2.246 tấn hạt tiêu, tăng 39% về lượng và tăng 14% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Sang tháng 12, giá “vàng đen” xuất khẩu của nước ta tiếp đà tăng mạnh. Tại cảng khu vực Tp.HCM, ngày 8/12, giá hạt tiêu đen loại 500g/l và 550g/l xuất khẩu cùng tăng 100 USD/tấn so với ngày 30/11, lên mức 3.700 USD/tấn và 3.800 USD/tấn. Giá hạt tiêu trắng xuất khẩu cũng tăng 100 USD/tấn, lên mức 5.300 USD/tấn.

Theo Hiệp hội Hạt tiêu Việt Nam, giá hạt tiêu đen tại thị trường nội địa những ngày đầu tháng 12/2023 liên tục tăng. Mặc dù nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc suy yếu, nhưng nhu cầu của châu Âu và Mỹ tăng trở lại khiến giá hạt tiêu tăng mạnh.

Hôm 13/12, giá hạt tiêu đen tại thị trường nội địa tăng 5.500-6.500 đồng/kg so với cuối tháng 11/2023. Cụ thể, tại Bình Phước, giá hạt tiêu đen tăng 5.500 đồng/kg, lên sát mốc 80.000 đồng/kg; tại tỉnh Đồng Nai, Đắk Lắk, Đắk Nông, giá tiêu tăng thêm 6.000 đồng/kg, lên 76.500-78.000 đồng/kg.

Giá hạt tiêu tại Bà Rịa - Vũng Tàu tăng 5.500 đồng/kg, lên 78.500 đồng/kg; tại Gia Lai, giá mặt hàng này cũng tăng 6.500 đồng/kg, lên 77.000 đồng/kg.

Giá hạt tiêu trắng ở mức 106.000 đồng/kg, tăng 2.000 đồng/kg so với cuối tháng 11/2023, nhưng ổn định so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguyên nhân giá hạt tiêu liên tục tăng một phần đến từ mối lo nguồn cung trong tương lai không đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu.

Thực tế cho thấy, trước sự cạnh tranh của nhiều loại cây trồng khác có giá trị thương phẩm cao như cà phê, sầu riêng,... khiến diện tích và sản lượng hồ tiêu trong nước ngày càng giảm. Từ hơn 130.000 ha năm 2020 xuống chỉ còn 120.000 ha vào năm 2023.

Lợi nhuận bình quân từ cây sầu riêng đang cao hơn 20 lần so với hồ tiêu nên dự báo, diện tích hồ tiêu còn tiếp tục giảm trong thời gian tới.

Trao đổi với VietNamNet, ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai), thừa nhận, do giá hạt tiêu “nằm đáy” trong một thời gian dài nên người nông dân ở nhiều vùng trồng có xu hướng chặt bỏ hồ tiêu để chuyển sang các cây ăn quả cho thu nhập cao hơn, đặc biệt là cây sầu riêng.

“Nhiều nhà vườn trồng xen canh hồ tiêu và sầu riêng. Từ năm ngoái đến nay, sầu riêng trúng giá, cho lợi nhuận cao. Thế nên, họ phá bỏ tiêu để tập trung cho cây sầu riêng”, ông Bính nói. Đây cũng là lý do nguồn cung hạt tiêu sụt giảm.

Theo ông Bính, hồ tiêu trồng đến năm thứ 4 mới cho thu hoạch. Trong khi, dự báo nguồn cung trên toàn cầu năm 2024 sẽ thiếu hụt, nhu cầu lại tăng. Khi đó, loại hạt này sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mới.

Giá hạt tiêu trên 80.000 đồng/kg nông dân đã có lời. Nếu đạt trên 100.000 đồng/kg thì thu nhập của người trồng hồ tiêu ổn định. Giá hạt tiêu đang vào đà tăng, ông Bính khuyến cáo nhà vườn không vội vàng phá bỏ cây trồng này. Bởi, khi giá tăng mới bắt đầu trồng lại thì sẽ lỡ mất chu kỳ tăng giá của mặt hàng này.

Lãnh đạo Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam lo ngại, nếu diện tích hồ tiêu vẫn tiếp tục giảm, khả năng các doanh nghiệp phải tăng nhập hàng từ Campuchia, Brazil. Việc tăng nhập khẩu sẽ khiến ngành hồ tiêu của nước ta bấp bênh, rủi ro bởi không chủ động được sản xuất, khó kiểm soát chất lượng, từ đó ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu.

Minh Hoa (t/h)