Trong lý thuyết thống kê, số trung vị (median) là một số chia nửa lớn hơn và nửa bé hơn của một tập dữ liệu thành hai phần bằng nhau.

Ngày 26-12, tạp chí chuyên về tài chính cá nhân Moneywise cho biết thu nhập trung vị của người dân Mỹ trong năm 2023 là 78.642 USD. Điều này có nghĩa số người Mỹ có thu nhập hằng năm cao hoặc thấp hơn mức tiền trên đang đúng bằng nhau.

Chi gần nửa thu nhập để mua nhà

Trong khi đó, theo Tập đoàn Redfin, giá nhà trung vị ở Mỹ đang là 408.806 USD. Như vậy, để sở hữu một căn nhà mới, những người có thu nhập ở mức 78.642 USD như trên sẽ phải chi đến 41,4% số tiền kiếm được.

Đây là tỉ lệ cao nhất trong lịch sử nước Mỹ, tăng đáng kể so với mức chỉ 31% hồi năm 2021. Con số này cũng vượt xa số tiền hầu hết chuyên gia tài chính cá nhân khuyên một người nên chi tối đa cho việc mua nhà là ở mức 30% thu nhập năm.

Thực tiễn trên cho thấy giá nhà ở Mỹ đang neo quá cao và trở thành gánh nặng lớn với các hộ gia đình. Tạp chí Business Insider dẫn dự đoán của tổ chức xếp hạng tài chính Fitch cho biết có đến 88% số căn nhà ở tại các đô thị đang được định giá cao hơn giá trị thực.

Tình hình sẽ còn tồi tệ hơn khi giá nhà có thể tăng lên đến 3% trong năm 2024 và khoảng 2-4% trong năm 2025. Mức tăng này đến từ việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng sẽ giảm lãi suất khoảng 0,75% trong năm 2024.

Người trẻ chật vật mua nhà

Giá nhà tăng cao ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến những người trẻ. Theo khảo sát của Cục Thống kê dân số Mỹ, tỉ lệ sở hữu nhà của những người dưới 35 tuổi trong quý 3-2023 là 38,3% - kém xa tỉ lệ có nhà của thế hệ sinh ngay sau Thế chiến 2 với 79,2%.

Vì dân số trẻ cũng là nhóm dân cư có ảnh hưởng mạnh mẽ đến kết quả bầu cử tổng thống năm 2024 nên chính quyền Tổng thống Joe Biden đang cố gắng tìm cách cải thiện tình hình. Trong năm 2023, Nhà Trắng đã ủng hộ nhiều dự luật quan trọng nhằm giải quyết vấn đề nhà ở.

Thứ nhất là dự luật cải thiện tín dụng nhà ở giá rẻ, đang được Hạ viện xem xét, đề xuất giới hạn giá thuê nhà thấp hơn 24% thu nhập trung vị của khu vực. Việc này có thể giúp 1,2 triệu hộ gia đình có thể thuê nhà giá rẻ trong 10 năm tới.

Thứ hai là dự luật đầu tư nhà ở khu phố, được đề ra trong ngân sách năm 2023 của ông Biden, hướng đến việc giúp người mua nhà lần đầu dễ dàng tiếp cận nhà ở giá rẻ.

Tổng thống Mỹ đề xuất chi 16 tỉ USD để xây mới hơn 400.000 căn cho các gia đình chưa có nhà, cũng như bỏ ra thêm 10 tỉ USD hỗ trợ những người mua nhà lần đầu mà cha mẹ họ cũng chưa có nhà.

Ngoài ra, hồi tháng 7 năm nay, Nhà Trắng còn triển khai bản kế hoạch hành động cung cấp nhà ở.

Kế hoạch này hướng đến việc giảm giá bán nhà nhờ loại bỏ một số quy định hạn chế quyền sử dụng đất, tăng cường chính sách hỗ trợ xây nhà giá rẻ và thúc đẩy việc chuyển đổi công năng các tòa nhà từ mục đích thương mại sang nhà ở.

Ngày 7-12, bà Lael Brainard - lãnh đạo Hội đồng Kinh tế quốc gia Mỹ - phát biểu tại hội nghị nhà ở quốc gia: "Ưu tiên lớn trước tiên của chúng tôi là tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ nhằm giảm giá nhà.

Chúng ta phải nỗ lực nhiều hơn, cả ở các cấp chính phủ và những đối tác trong thị trường nhà ở, nhằm giảm giá nhà và đảm bảo mọi người dân tiếp cận được nhà ở giá rẻ chất lượng cao".