Đồng thời, chủ động xây dựng các kịch bản, phương án ứng phó với biến động của giá vàng thế giới và trong nước để sẵn sàng các biện pháp xử lý.

Đặc biệt, Thủ tướng chỉ đạo không được để tình trạng "vàng hóa" nền kinh tế, không để tác động tiêu cực đến tỉ giá, lãi suất, thị trường tiền tệ, ngoại hối và an toàn, an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia.

Có giải pháp hiệu quả để quản lý, điều hành giá vàng miếng trong nước theo nguyên tắc thị trường, không để tình trạng chênh lệch giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế ở mức cao như thời gian qua.

Các cơ quan chức năng cũng được yêu cầu cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng.

Kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là các hành vi buôn lậu, trục lợi, đầu cơ, thao túng, lợi dụng chính sách đẩy giá của các tổ chức, cá nhân... gây mất ổn định, an toàn thị trường vàng.

Nếu phát hiện hoạt động kinh doanh vàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kịp thời chuyển tài liệu, hồ sơ cho cơ quan chức năng để xử lý nghiêm, công khai, minh bạch theo quy định. Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước cần đánh giá tổng thể thị trường vàng, bao gồm sản xuất và kinh doanh vàng miếng, vàng thương hiệu SJC, vàng trang sức... để có giải pháp quản lý, đảm bảo khả thi... nhằm phát triển thị trường minh bạch, lành mạnh, hiệu quả và bền vững.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Thế Hùng, phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cho rằng công điện của Thủ tướng chỉ đạo việc chấn chỉnh và bình ổn thị trường vàng là rất cần thiết và kịp thời trước diễn biến giá vàng thời gian qua, nhất là hiện tượng giá vàng SJC có mức chênh lệch quá lớn với giá thế giới. 

"Nếu tiếp tục để diễn biến giá như vậy, người dân có nhu cầu mua bán vàng sẽ bị thiệt", ông Hùng nói.

Cũng theo ông Hùng, những vấn đề được Thủ tướng yêu cầu chấn chỉnh cho thấy những bất cập của nghị định 24 quản lý hoạt động kinh doanh vàng đang bộc lộ rõ nét. Đây cũng là những vấn đề mà Hiệp hội Kinh doanh vàng đã nhiều lần kiến nghị sửa đổi, điều chỉnh.

Trong đó, để không còn độc quyền, đẩy giá thương hiệu vàng SJC, cần cho phép các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức nhập khẩu nguyên liệu, xem vàng nữ trang là mặt hàng kinh doanh bình thường, thay vì là mặt hàng kinh doanh có điều kiện như hiện nay.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cũng cho rằng cần sớm sửa đổi nghị định 24, với các nội dung toàn diện hơn trong quản lý sản phẩm, dịch vụ tài chính liên quan tới vàng, chứ không chỉ đơn thuần là quản lý vàng miếng và vàng trang sức. Cũng không nên để ngân hàng thương mại trực tiếp kinh doanh vàng, vì có thể gây hệ lụy như đầu cơ, làm giá.

Đặc biệt, cần xem xét các loại hình vàng kỳ hạn để đa dạng hóa thị trường, huy động vốn thông qua phát hành chứng chỉ chứng nhận vàng do Ngân hàng Nhà nước phát hành.