Giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài chưa đạt 50%

Vân Phong

(TBKTSG Online) - Các Bộ, ngành đã giải ngân 6.312 tỉ đồng sau 11 tháng của năm 2020, bằng 34,65% vốn kế hoạch giao đầu năm 2020 và bằng 45,51% vốn kế hoạch đã được cắt giảm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Đức Minh).

Chia sẻ tại hội nghị với các bộ, ngành về giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài của Chính phủ 11 tháng của năm nay và các biện pháp tăng cường giải ngân cuối năm 2020, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, các Bộ, ngành đã giải ngân 6.312 tỉ đồng sau 11 tháng của năm 2020, bằng 34,65% vốn kế hoạch giao đầu năm 2020 và bằng 45,51% vốn kế hoạch đã được cắt giảm.

Ông Hoàng Hải – Phó cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại thuộc Bộ Tài chính – chia sẻ, một số bộ ngành có tỷ lệ giải ngân thấp, như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Viện Hàn lâm Khoa học, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Tương tự, ông Vũ Thanh Liêm – đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – cho biết, 18 dự án có sử dụng vốn vay nước ngoài của Bộ này đã giải ngân 763 tỉ đồng tính tới 30-11, đạt 41,7% kế hoạch.

Về nguyên nhân giải ngân vốn chậm trễ, theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là do thiếu vốn đối ứng và lũ lụt vào cuối tháng 10, tháng 11 đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Ngoài ra, một số dự án đã triển khai nhưng chưa hoàn thành hồ sơ khối lượng.

Còn ông Hoàng Hải cũng cho rằng, việc không có khối lượng xây dựng cơ bản hoàn thành dẫn tới không có hồ sơ thanh toán, không thể giải ngân là vấn đề lớn nhất khiến tỉ lệ giải ngân vốn vay ODA, vay ưu đãi còn thấp.

Một phần nguyên nhân tới từ tác động của dịch Covid-19, thiên tai. Nhưng đáng chú ý, tiến độ triển khai và gửi đơn rút vốn ở các khu vực ít chịu ảnh hưởng bởi thiên tai lũ lụt cũng còn chậm, theo Bộ Tài chính. Vì vậy, Bộ này đã đề nghị các Bộ khác tiếp tục làm rõ vấn đề và trách nhiệm cụ thể của từng khâu. 

Ngoài ra, một số dự án đã được bố trí kế hoạch vốn nhưng phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh dự án, gồm gia hạn thời gian thực hiện dự án, gia hạn thời gian giải ngân, điều chỉnh phân bổ các hạng mục sử dụng vốn, điều chỉnh hiệp định vay nên không đủ cơ sở để giải ngân.

“Việc chuẩn bị hồ sơ rút vốn của các chủ dự án còn chưa kỹ như hồ sơ chưa đầy đủ, thiếu chính xác, kế hoạch chi tiêu chưa phù hợp”, đại diện Bộ Tài chính đánh giá.

Bộ này còn cho biết, phía nhà tài trợ cũng gây ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân khi thời gian chờ cho ý kiến với hoạt động mua sắm bị, tuyển tư vấn của một số dự án kéo dài.

Thậm chí, một số nhà tài trợ yêu cầu sử dụng tư vấn của nước tài trợ khi thực hiện dự án, nhưng chất lượng của tư vấn còn hạn chế, không đảm bảo tiến độ dự án. Còn vai trò, quan điểm của nhà tài trợ đối với hoạt động của tư vấn là không rõ ràng.

Đề xuất giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, Bộ Tài chính cho rằng cần thúc đẩy triển khai thực hiện dự án để có khối lượng hoàn thành cho giải ngân, đặc biệt với các dự án kết thúc năm 2020 và 2021. Nhưng để thực hiện được việc này, các Bộ, ngành chủ phải khẩn trương hoàn tất các thủ tục về đầu tư, xây dựng, di dân, tái định cư, giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện dự án.
Ngoài ra, phải xử lý dứt điểm các tồn tại, vướng mắc của các dự án đầu tư lớn, tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có tiềm năng giải ngân, các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, triển khai ngay việc ký kết đối với các gói thầu đã có ý kiến “không phản đối” của nhà tài trợ.

Với các dự án không sử dụng hết kế hoạch vốn được giao, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành xác định cụ thể là số vốn cắt giảm của mỗi dự án.

Với chương trình, dự án cần điều chỉnh chủ trương đầu tư, cơ quan này đề nghị các Bộ, ngành báo cáo Bộ KHĐT để trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương điều chỉnh đầu tư. Sau quyết định điều chỉnh của Thủ tướng, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các Bộ, ngành báo cáo Thủ tướng việc điều chỉnh thời hạn giải ngân, phân bổ vốn theo các hiệp định vay đã ký và các điều chỉnh khác của hiệp định vay (nếu phát sinh) theo quy định.