Cả cơ quan ngân hàng Trung ương và cơ quan bảo vệ người tiêu dùng cùng cảnh báo toàn bộ các sàn kêu gọi đầu tư tài chính (Forex) đều đang hoạt động không đảm bảo đúng quy định của pháp luật và người dân tham gia đầu tư vào đây đang tiếp tay cho các hoạt động vi phạm pháp luật.
Toàn bộ sàn Forex đều chưa được cấp phép
Báo Lao Động thời gian gần đây liên tiếp phản ánh thông tin xung quanh tình trạng bùng nổ các quảng cáo, kêu gọi đầu tư tài chính thông qua các sàn đầu tư tài chính, đặc biệt là hình thức đầu tư thị trường ngoại hối (Foreign Exchange hay Forex) và đầu tư quyền chọn nhị phân (Binary Options hay BO).
Một trong những sàn đầu tư gây nhiều chú ý trong thời gian gần đây là Liber Forex khi giới thiệu đến nhà đầu tư một đồng tiền điện tử do chính sàn forex này phát hành với tên gọi LIBFX và kêu gọi họ tham gia đầu tư tiền vào đồng coin này với các gói đầu tư khác nhau.
Có tất cả 6 gói, ứng với số tiền đầu tư từ 500USD đến 50.000USD, quy đổi 50USD mua được 1 LIBFX và lãi suất tương ứng từ 8% đến 16% một tháng.
Như vậy với gói đầu tư thấp nhất của LIBFX, lãi suất được quảng cáo sẽ lên tới 96%/năm, gấp 16 lần so với lãi suất ngân hàng hiện nay (trung bình 6%/năm) và lên tới 192%/năm với gói đầu tư cao nhất, gấp 32 lần lãi suất ngân hàng.
Mức lợi nhuận cao đến không tưởng kèm theo không ít chính sách trả hoa hồng theo mô hình đa cấp hưởng 6% khi giới thiệu 3 người đầu tiên (F1) và 5% hoa hồng cho 3 người giới thiệu tiếp theo (F2) khiến không ít cá nhân bị thuyết phục, đổ tiền tham gia vào sàn đầu tư này. Trên các mạng xã hội cũng xuất hiện rất nhiều các hội nhóm đầu tư vào các sàn Forex với các hoạt động mời gọi đầu tư, trao đổi mua bán tài khoản rất nhộn nhịp.
Tuy nhiên trước câu hỏi về tính hợp pháp của các sàn đầu tư nay, ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khẳng định, cho đến thời điểm hiện nay, theo quy định của pháp luật hiện hành, chỉ các tổ chức tín dụng kinh doanh ngoại hối mới được phép mua bán và cung ứng các dịch vụ mua bán ngoại tệ, thực hiện những dịch vụ phái sinh trên thị trường trong nước và quốc tế. Cơ quan ngân hàng Trung ương đến nay cũng chưa cấp phép bất kỳ sàn đầu tư chứng khoán Forex nào và theo đó tất cả các sàn đang hoạt động không đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.
Những cá nhân nào tham gia đầu tư vào đây đang tiếp tay cho các hoạt động vi phạm pháp luật. “Người dân khi đầu tư các lĩnh vực này phải quan tâm đến những lời mời chào có phù hợp với thực tế hay không, phải quan tâm đến tính chất pháp lý của các tổ chức này” - Phó Thống đốc Đào Minh Tú khuyến cáo.
Nhà đầu tư có thể bị phạt tù 5 năm
Trong khi đó theo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (VCCA, Bộ Công Thương), qua rà soát trên các phương tiện Internet, cơ quan này đến nay cũng thu thập được nhiều thông tin quảng cáo, kêu gọi đầu tư tài chính thông qua các sàn đầu tư tài chính. Khi đánh giá về các nội dung quảng cáo này, VCCA nhận thấy mô hình hoạt động của một số sàn đầu tư tài chính này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người tham gia về mặt tài chính và về mặt pháp lý.
Cụ thể, mọi giao dịch của người tham gia đều thông qua tài khoản được mở trên hệ thống Internet mà không có cơ quan quản lý tại Việt Nam cấp phép, trong trường hợp nếu có các vấn đề rủi ro liên quan đến hệ thống, kết quả đầu tư của người tham gia đều không được đảm bảo.
“Ngoài ra, tiền người tham gia nộp vào hệ thống là tiền thật trong khi những lợi ích hay hoa hồng được ghi nhận trên hệ thống là các loại tiền ảo hay ví điện tử, những loại tiền ảo và ví điền tử này đều không được cơ quan quản lý nhà nước thừa nhận là công cụ thanh toán hợp pháp” - VCCA nhấn mạnh và cho biết, từng rất nhiều lần cảnh báo cho người dân liên quan đến những hình thức tương tự.
Mặt khác cũng theo VCCA, nhà đầu tư còn bị những rủi ro khác khi tham gia các sàn đầu tư tài chính kiểu này như lộ bí mật thông tin cá nhân, bị lừa đảo do một số sàn huy động tài chính lừa đảo bằng cách sửa lệnh hệ thống (nhà đầu tư nghĩ là mình đang đầu tư theo lệnh thị trường, song thực tế là đánh với sàn, luôn luôn bị sàn cho thua) hoặc thậm chí khi số người tham gia nộp tiền đủ nhiều, sàn cũng sẽ tự… biến mất.
Đáng chú ý, rất nhiều các sàn đầu tư tài chính này có dấu hiệu lôi kéo người tham gia bằng hình thức trả thưởng, hoa hồng cho việc mời thêm thành viên tham gia đầu tư theo nhiều cấp nhiều nhánh, có dấu hiệu của việc kinh doanh theo phương thức trái phép, ví dụ Forex Liber, AFGold hay Bitomo. Trong khi đó theo quy định của Nghị định 40/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, mọi hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm (trừ trường hợp pháp luật có quy định khác), theo đó các sàn đầu tư tài chính trên đều không được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định 40/2018.
“Các tổ chức cá nhân tham gia, vận động người tham gia đầu tư thông qua các sàn đầu tư tài chính này đều có thể bị xử lý hình sự, xử phạt tới 5 tỉ đồng hoặc 5 năm tù giam theo Điều 217a Bộ luật Hình sự về Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp” - VCCA khuyến cáo.