Thành nhà Hồ và cánh đồng Sâm Báo

Sâm Báo là sản vật năm xưa dùng để dâng vua, tiến chúa và được mệnh danh là "Đại Việt đệ nhất danh sâm". Trải qua nhiều biến cố lịch sử, nay cây Sâm Báo lại được người người nhắc đến, săn tìm vì những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người.

Công dụng thần kỳ của cây Sâm Báo đối với sức khỏe con người

Sách "Thanh Hóa Vĩnh Lộc huyện chí" của Lưu Công Đạo soạn năm Gia Long thứ 15 (1816) từng viết: "Nước Nam có nhiều sâm, chỉ có sâm ở đất Biện công hiệu hơn hẳn các nơi khác. Dùng nhân sâm có nhiều hiệu nghiệm kỳ lạ".

Sách "Đồng Khánh địa dư chí" do Quốc sử quán Triều Nguyễn soạn năm 1886 viết: "Sâm Báo chất nhỏ mà trắng, vị đắng, có tính mát, có thể giải nhiệt". Sau này, qua nghiên cứu cho thấy sâm Báo có tác dụng bổ khí huyết, tăng cường sinh lực, giúp ăn ngon ngủ tốt, chữa suy nhược thần kinh.

Bà con xã Vĩnh Hùng thu hoạch sâm báo

Cây Sâm Báo có tên khoa học Abelmoschus Sagittifolius (Kurz) Merr, họ Bông Malvaceae. Rễ sâm báo có chứa hợp chất coumarin, flavonoid, đường khử, chất nhầy, acidamin, acid hữu cơ, phytosterol và sesquiterpen.

Hàm lượng chất nhầy 26,7%. Các axid amin gồm 11 chất, gồm alann, prilin, tyrosin, phenylalamin, leucin… và các khoáng tốt cho cơ thể như canxi, natri, magie, sắt, đồng, kẽm photpho.

Theo Đông y, Sâm Báo có vị ngọt nhạt, tính bình, vào kinh phế tỳ, có tác dụng:

- Nhuận phế, dưỡng tâm, sinh tân dịch; trị ho, sốt nóng, phổi yếu;

- Chữa kinh nguyệt không đều; hỗ trợ điều trị mất ngủ, kém ăn và đau lưng;

- Điều trị bệnh táo bón, ho kèm theo sốt nóng, người mệt mỏi khó chịu;

- Bồi bổ sức khỏe cho những người bị suy nhược cơ thể, sức khỏe gầy yếu, những bệnh nhân mới ốm dậy; bổ dương, chữa yếu sinh lý;

- Dùng làm loại nước giải khát rất tốt, giúp điều kinh, chữa bệnh phổi, thông tiểu tiện… Ngoài củ sâm, còn có thể dùng lá và hoa chữa ghẻ ngứa; sao với gạo thì tính ấm bổ tỳ vị, giúp tiêu hoá tốt.

Mới đây, ngày 22/10/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định phê duyệt Dự án phát triển cây Sâm Báo ở xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc giao cho Công ty Cổ phần Dược liệu Triệu Sơn (thuộc Tập đoàn Triso).

Dự án này có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và du lịch tại địa phương cũng như toàn tỉnh Thanh Hóa.

Cánh đồng sâm báo tại xã Vình Hùng - Vĩnh Lộc - Thanh Hóa

Triso Group định hướng phát triển các dòng sản phẩm từ Sâm Báo như: Đồ uống (nước tăng lực Sâm Báo, nước uống bổ dưỡng, trà, cafe Sâm Báo); Thực phẩm bảo vệ sức khỏe (viên nang), Sản phẩm Ancan Fucoidan, Mỹ phẩm (dưỡng thể, mặt nạ, kem bôi, dưỡng da, sữa tắm, nước hoa)... Hiện, sản phẩm hỗ trợ chữa bệnh dạ dày từ cây Sâm Báo cũng được Triso Group nghiên cứu và phát triển.

Sâm Báo được kỳ vọng là thức quà mang đậm hồn cốt của xứ Thanh và đất Việt, bên cạnh đặc sản nem chua, bánh gai, chè lam… Theo định hướng phát triển, Sâm Báo được định vị là sản vật quốc gia được du khách trong nước và quốc tế tin dùng.