Khi giá cổ phiếu của Sea Ltd, công ty kỹ thuật số lớn nhất Đông Nam Á, liên tục tăng trên Sàn giao dịch New York, nhiều nhà đầu tư vào các doanh nghiệp như Grab và Gojek đã không khỏi "thèm thuồng".

Cổ phiếu của Sea đã tăng gấp 5 lần trong năm nay, có thời điểm giúp công ty này đạt định giá 100 tỷ USD. Trong khi đó, tổng giá trị của Gojek và Grab, hai công ty công nghệ lớn nhất tiếp theo trong khu vực, chỉ ở mức 24 tỷ USD.

Gojek và Grab, những nhà cung cấp dịch vụ trong mảng đặt xe, giao đồ ăn và thanh toán kỹ thuật số, đã tham gia vào một cuộc đàm phán sáp nhập trong gần một năm trở lại đây. Họ đã nhiều lần định từ bỏ kế hoạch này, song cuối cùng vẫn quay trở lại bàn đàm phán theo yêu cầu mạnh mẽ từ phía các nhà đầu tư.

Giờ đây, cổ phiếu của Sea đang bùng nổ trên sàn chứng khoán, qua đó tạo ra một áp lực mới đè nặng lên Gojek và Grab.

Thị phần của Sea đã tăng mạnh kể từ đầu năm, khi các mảng kinh doanh cốt lõi của công ty (trò chơi, thương mại điện tử và thanh toán kỹ thuật số) đều được hưởng lợi từ những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng do đại dịch COVID-19.

Doanh thu của công ty trong quý III đã tăng 99% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 1,21 tỷ USD, nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của mảng thương mại điện tử Shopee.

Những kỳ tích của Sea Ltd đã thể hiện sự quan tâm ngày càng tăng từ giới đầu tư đối với thị trường kỹ thuật số còn non trẻ nhưng đang phát triển nhanh chóng của Đông Nam Á.

Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company, Sea sẽ đạt giá trị 309 tỷ USD vào năm 2025, tăng gần gấp ba lần quy mô của năm 2020. Cổ phiếu Sea đóng vai trò như một cánh cổng để các nhà đầu tư gặt hái những lợi ích từ sự tăng trưởng đó, vì đây là một trong số ít cổ phiếu công nghệ Đông Nam Á được giao dịch công khai tại Mỹ.

Các nhà đầu tư vào Grab và Gojek kì vọng pháp nhân hợp nhất sẽ đủ sức thu hút sự quan tâm tương tự như những gì Sea đang có khi thực hiện IPO. Bên cạnh đó, việc Gojek và Grab hợp nhất cũng giúp 2 công ty có lãi nhanh hơn khi chi phí vận hành và cạnh tranh giảm xuống đáng kể.

"Tôi nghĩ tất cả các nhà đầu tư đều cho rằng Grab có định giá 14 tỷ USD, Gojek có định giá 10 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu kết hợp chúng lại và thực hiện IPO, chúng ta có thể đạt mức vốn hóa 50 tỷ USD", một nhà đầu tư vào Grab cho biết.

Điểm mấu chốt của thương vụ sáp nhập chính là quyền kiểm soát thị trường Indonesia, thị trường lớn nhất của hai công ty. Nhiều cấu trúc bộ máy khác nhau đã được đề xuất, bao gồm cả phương án ông Kevin Aluwi và Andre Soelistyo, hai người đồng CEO của Gojek, sẽ quản lý vận hành ở Indonesia và báo cáo cho CEO Grab Anthony Tan.

Tuy nhiên, Grab và Gojek vẫn chưa thể tìm được tiếng nói chung. Khả năng sáp nhập giữa 2 công ty, nếu có, sẽ phải cần thêm nhiều tháng đàm phán nữa. Trong khi đó, kế hoạch IPO tiếp tục là một câu chuyện của tương lai xa.

Đầu tháng 12, ông Kevin Aluwi và Andre Soelistyo đã nói viết trong một email nội bộ rằng không có bất kỳ "lý do cấp thiết nào" để Gojek đồng thuận thương vụ với Grab. "Chúng ta có đủ nguồn lực để vận hành và phát triển trong nhiều năm nữa", hai người đồng CEO Gojek nói.

"Ban lãnh đạo Gojek và Grab đều đã từ bỏ việc sáp nhập song quay lại đàm phán nhiều lần. Đến một thời điểm nào đó, áp lực từ các nhà đầu tư sẽ khiến họ chốt hạ thương vụ này", một nhà đầu tư Grab cho biết.

Ngoài việc được thúc đẩy bởi thành tích của Sea trên thị trường chứng khoán, một lý do khác khiến các nhà đầu tư đều kì vọng vào thương vụ sáp nhập, chính là do Grab phải thanh toán khoảng 2 tỷ USD cho Uber (hãng gọi xe công nghệ Mỹ) nếu như không thực hiện IPO được trước thời điểm tháng 3/2023.

Đây là một phần của thỏa thuận khi Grab mua lại mảng kinh doanh của Uber tại Đông Nam Á vào năm 2018.

Các nhà đầu tư đã đổ xô vào các cổ phiếu công nghệ ở Mỹ trong năm nay - công ty giao đồ ăn DoorDash và nền tảng cho thuê nhà ngắn hạn AirBnB, và đều gặt hái được những thành công nhất định. Điều này cũng có thể đã ảnh hưởng đến suy nghĩ của các nhà đầu tư Gojek và Grab.

Thành tích của Sea Ltd trên thị trường chứng khoán đã làm các nhà đầu tư lo lắng, tuy nhiên việc công ty này ngày càng mở rộng tầm ảnh hưởng ở Indonesia cũng khiến việc hợp nhất trở thành phương án tốt nhất cho Gojek và Grab, qua đó có thể cạnh tranh ở thị trường quan trọng này.

Thanh Trần