Hơn 725 tỉ đồng thu phí cao tốc TPHCM - Trung Lương bị chiếm đoạt ra sao?

Lê Anh

(TBKTSG Online) - Bằng thủ đoạn mua phần mềm, sau đó xâm nhập vào hệ thống thu phí để sửa số liệu làm giảm doanh thu, Công ty Yên Khánh đã chiếm đoạt hơn 725 tỉ đồng tiền thu phí ở cao tốc TPHCM - Trung Lương.

Ông Đinh La Thăng (thứ hai từ phải qua) cùng các bị cáo tại phiên tòa xét xử trong vụ sai phạm đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Ảnh: TTXVN

Ngày 15-12, phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Đinh La Thăng (nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT); Nguyễn Hồng Trường (nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT), cùng 18 bị cáo khác trong vụ sai phạm đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TPHCM - Trung Lương, gây thất thoát của Nhà nước 725 tỉ đồng tiếp tục bước vào phần xét hỏi.

Theo nội dung cáo trạng, khi thấy doanh thu từ trạm thu phí cao tốc TPHCM - Trung Lương ở mức cao, Công ty Yên Khánh đã đã thuê Công ty Xuân Phi, viết phần mềm để xâm nhập vào phần mềm của Bộ GTVT để sửa con số làm giảm doanh thu.

Bằng thủ đoạn này,  từ tháng 1-2014 đến tháng 12-2018, số tiền thu được của bốn trạm trên tuyến cao tốc TPHCM - Trung Lương là hơn 3.266 tỉ đồng nhưng bị sửa xuống còn 2.541 tỉ đồng (bỏ ngoài sổ sách hơn 725 tỉ đồng để chiếm đoạt).

Để làm rõ hơn các thủ đoạn khi đấu giá và làm giảm doanh thu ở đường cao tốc TPHCM - Trung Lương, Hội đồng xét xử xét đã tiến hành xét hỏi bị cáo Phạm Văn Diệt (Tổng giám đốc điều hành Công ty Đức Bình).

Bị cáo Phạm Văn Diệt khai rằng được bị cáo Đinh Ngọc Hệ (Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thái Sơn) - chủ doanh nghiệp trúng đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - giao làm giám đốc Công ty Đức Bình. Đồng thời, điều hành một số doanh nghiệp khác như Công ty Khánh An, Công ty Yên Khánh... Tuy nhiên, mọi hoạt động đều nằm dưới sự chỉ đạo của Đinh Ngọc Hệ.

Ông Diệt khai rằng mình chỉ tham gia nộp hồ sơ đấu giá, không được giao làm các công việc liên quan đến báo cáo tài chính. Khi đến ngày đấu giá, bị cáo Diệt mang theo giấy ủy quyền, giấy tờ đến buổi đấu giá bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương - TPHCM theo chỉ đạo của Đinh Ngọc Hệ.

Sau đó, chủ tọa phiên tòa chất vấn " Đi đấu giá mà biết trước giá khởi điểm thì có còn đấu giá không? Bị cáo suy nghĩ gì về việc này?”. Bị cáo Diệt không trả lời câu hỏi mà thừa nhận đã ký “nháy” theo yêu cầu của Đinh Ngọc Hệ vào toàn bộ văn bản của Công ty Yên Khánh. “Hầu hết các công việc đều do ông Hệ chỉ đạo, bị cáo chỉ ký tên” ông Diệt khai tại tòa.

Sau khi Công ty Yên Khánh trúng đấu giá rồi tiến hành khai thác quyền thu phí cao tốc TPHCM - Trung Lương, bị cáo Diệt cũng tham gia cuộc họp bàn cách cắt giảm, che giấu doanh thu ở các trạm thu phí. Ông cũng là người phê duyệt phương thức nộp tiền thu phí theo số liệu can thiệp và doanh thu thực tế. Bị cáo Diệt cho rằng bản thân không hưởng lợi từ số tiền bị hơn 725 tỉ đồng chiếm đoạt doanh thu thu phí mà chỉ là người làm công ăn lương.

Trong buổi sáng 15-12, Hội đồng xét xử cũng xét hỏi đối với bị cáo Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Công ty Xuân Phi (doanh nghiệp bán phần mềm cho Công ty Yên Khánh để che giấu doanh thu).

Khai trước tòa, bị cáo Hiền cho rằng một số nội dung nêu trong cáo trạng không đúng với thực tế diễn ra. Bị cáo này lý giải rằng khi Công ty Yên Khánh đặt mua phần mềm thì bị cáo chỉ biết là phần mềm thu phí chứ không biết Công ty Yên Khánh dùng để làm giảm doanh thu thu phí.

Ngoài ra, khi Công ty Yên Khánh đặt viết phần mềm để thay đổi số seri trên vé, bị cáo Hiền lý giải không được tham gia bàn bạc để làm giảm doanh thu mà chỉ làm theo yêu cầu của khách hàng.

Hội đồng xét xử cũng tiến hành xét hỏi, một số bị cáo là nhân viên Công ty Yên Khánh, các bị cáo này thừa nhận hành vi phạm tội nhưng không thừa nhận tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản vì không được hưởng lợi từ số tiền chiếm đoạt hơn 725 tỉ đồng.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Dự án đường cao tốc TPHCM - Trung Lương được hình thành từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Do vậy, việc bán quyền thu phí là bán tài sản của Nhà nước và số tiền thu được từ việc bán quyền thu phí là tài sản của Nhà nước.

Bộ Giao thông Vận tải được Thủ tướng Chính phủ giao là đơn vị chủ trì xây dựng Đề án bán quyền thu phí, thực hiện việc chuyển giao quyền thu phí để hoàn trả ngân sách Nhà nước kinh phí đã đầu tư cho dự án.

Khi triển khai thực hiện, bị cáo Đinh La Thăng là Bộ trưởng có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao, có vai trò quyết định đến việc bán quyền thu phí đường cao tốc TPHCM - Trung Lương.

Tuy nhiên, xuất phát từ động cơ cá nhân, thông qua mối quan hệ quen biết từ trước, bị cáo Đinh La Thăng đã gọi điện thoại trực tiếp cho bị cáo Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Tổng công ty Cửu Long) để giới thiệu đưa bị cáo Đinh Ngọc Hệ (Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thái Sơn) tiếp cận đề án, sau đó tạo điều kiện cho công ty của Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TPHCM - Trung Lương.

Từ đó, bị cáo Đinh Ngọc Hệ đã lợi dụng mối quan hệ này để xây dựng hồ sơ gian dối tham gia mua đấu giá quyền thu phí. Sau khi trúng đấu giá quyền thu phí, bị cáo Đinh Ngọc Hệ đã tiếp tục thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của Nhà nước.

Mời xem thêm:

Công ty thua lỗ được 'phù phép' để trúng đấu giá cao tốc TPHCM - Trung Lương

Ông Đinh La Thăng là chủ mưu trong vụ án tại dự án cao tốc TPHCM - Trung Lương