Theo Cơ quan CSĐT Công an TPHCM, quá trình điều tra các vi phạm trong việc phát hành cổ phiếu tại Công ty phát triển Công nghiệp Tân Thuận và Công ty cổ phần SADECO, Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP đã phát hiện các dấu hiệu sai phạm liên quan của ông Tất Thành Cang – cựu Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM (nhiệm kỳ 2015- 2020).
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy các dấu hiệu và hành vi vi phạm của ông Tất Thành Cang đã có đủ yếu tố cấu thành tội phạm “Vi phạm qui định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Ngày 16/12/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP đã ban hành quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét chỗ ở và nơi làm việc đối với ông Tất Thành Cang (đã được phê chuẩn của Viện Kiểm sát Nhân dân TP).
Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đang tiến hành điều tra làm rõ vụ án.
Như CAO đã thông tin, ông Tất Thành Cang liên quan đến sai phạm nghiêm trọng của bị can Tề Trí Dũng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (gọi tắt là IPC) và Hồ Thị Thanh Phúc, Tổng giám đốc Công ty cổ phần phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco) và nhiều bị can khác, những sai phạm của các đối tượng này đã gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng của Nhà nước.
Cụ thể, Công ty IPC hoạt động theo mô hình “công ty mẹ công ty con” do UBND TP.Hồ Chí Minh sở hữu 100% vốn điều lệ. Năm 2015, vốn đăng ký điều lệ của IPC là 2.926 tỷ đồng.
Thời điểm chưa phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược, Công ty IPC sở hữu 44% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco), sau đó giảm xuống còn 28,8%.
Theo Thanh tra TP.Hồ Chí Minh, Công ty IPC đã cử cán bộ lãnh đạo chuyên trách tại Công ty IPC kiêm nhiệm đại diện vốn tại các đơn vị. Trong đó, Hồ Thị Thanh Phúc vừa giữ chức vụ Trưởng phòng Phát triển kinh doanh của IPC (đến tháng 2/2017) vừa là Tổng giám đốc Sadeco.
Đây cũng là thời kỳ xảy ra thương vụ bán rẻ cổ phần nhà nước tại Công ty Sadeco cho công ty tư nhân.
Cụ thể, ngày 26/3/2015, Công ty IPC bán đấu giá vốn góp tại Công ty Sadeco và Công ty Cổ phần Bất động sản Exim (gọi tắt là Công ty Exim) đã trúng giá mua 5.235.683 cổ phần của Công ty IPC với mức trúng đấu giá là 26.100 đồng/cổ phiếu.
Vốn góp còn lại của Công ty IPC sau khi chuyển nhượng cho Công ty Exim là gần 74,8 tỷ đồng. Sau đó Công ty Exim chuyển nhượng số cổ phần nói trên cho Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim (gọi tắt là Công ty Nguyễn Kim) với giá lên đến 57.000đ/ cổ phiếu.
Tiếp đến, Công ty Nguyễn Kim đề xuất tham gia mua cổ phần của Công ty Sadeco để trở thành cổ đông chiến lược và đã được đồng ý.
Đến tháng 3/2017, nhóm đại diện vốn của Công ty IPC tại Công ty Sadeco đề xuất phương án phát hành 9 triệu cổ phiếu cho cổ đông chiến lược (công ty Nguyễn Kim) với giá bán 40.000 đồng/cổ phiếu. Đề xuất này đã được Hội đồng cổ đông Công ty Sadeco biểu quyết thông qua sau khi có ý kiến chấp thuận của Hội đồng thành viên Công ty IPC.
Kết quả, 9 triệu cổ phiếu được phát hành cho cổ đông chiếc lược là Công ty Nguyễn Kim với giá 40.000/cổ phiếu (thấp hơn giá Nguyễn Kim mua của Exim trước đó là 57.000đ/cổ phiếu), khiến tỷ lệ sở hữu của cổ đông Nhà nước giảm, đáng chú ý là Công ty IPC giảm còn 28,8%, Văn phòng Thành uỷ TPHCM giảm từ 2,6% xuống còn 1,7%.
Đến lúc này, Công ty Nguyễn Kim sở hữu 14.235.683 cổ phiếu, chiếm tỷ lệ chi phối tại Sadeco là 54,75% vốn điều lệ. Công ty Nguyễn Kim chỉ định 3 cá nhân đứng tên sở hữu cổ phần mua lại từ Công ty Exim, đồng thời đã có kế hoạch thâu tóm doanh nghiệp với giá rẻ qua việc phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược.
Theo Thanh tra TPHCM, quá trình chọn cổ đông chiến lược của Sadeco không được báo cáo đầy đủ, minh bạch, đánh giá không đúng năng lực thực tế của đối tác chiến lược, xác định giá phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược không đúng giá trị thực tế của doanh nghiệp, không có cơ sở pháp lý về phát hành cho cổ đông chiến lược, không đảm bảo lợi ích của Công ty Sadeco cũng như của cổ đông hiện hữu, tỷ lệ sở hữu của cổ đông nhà nước giảm…
Điều này cho thấy việc phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ của Công ty Sadeco chưa cẩn trọng, không phải là phương án tối ưu.
Về quá trình chọn cổ đông chiến lược, Hội đồng quản trị Sadeco đã không báo cáo đầy đủ, minh bạch việc chọn Công ty Nguyễn Kim là cổ đông chiến lược. Các dự án Công ty Nguyễn Kim ký hợp đồng hợp tác với Sadeco cùng thực hiện phần lớn Công ty Nguyễn Kim chỉ là đối tác góp vốn; trong đó có dự án số 79B Lý Thường Kiệt, quận Tân Bình và Khu dân cư Rạch Chiếc, quận 9.
Như vậy nhóm đại diện vốn IPC tại Công ty Sadeco và lãnh đạo Công ty Sadeco đã đánh giá không đúng với thực tế và không đúng với năng lực của đối tác là Công ty Nguyễn Kim.
Về việc xác định giá cổ phiếu của Công ty Sadeco, theo Thanh tra TPHCM, Công ty Exim chuyển nhượng cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim với giá 57.000 đồng/cổ phiếu, Công ty Sadeco chuyển nhượng cho Công ty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phiếu. Như vậy thiệt hại thấp nhất khi công ty Sadeco chuyển nhượng 9 triệu cổ phiếu cho Công ty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phiếu sẽ là 153 tỷ đồng.
Ngoài ra, đầu năm 2017 giá nhà đất khu Nam TPHCM tăng lên rất nhiều, nên giá trị thiệt hại cho IPC và Sadeco thực tế lớn hơn rất nhiều.
Mặt khác, Công ty Sadeco đã chọn đơn vị thẩm định giá không có năng lực phù hợp, không chức năng thẩm định giá dẫn tới đánh giá giá trị tài sản không đầy đủ, không đảm bảo tối đa lợi ích cho công ty, gây thiệt hại đối với các cổ đông hiện hữu nói riêng; trong đó có cổ đông nhà nước và các tổ chức chính trị xã hội.
Chưa kể, Sadeco đã phát hành tăng vốn để bán chỉ định cho một cổ đông (Công ty Nguyễn Kim) mà không qua đấu giá, không đảm bảo pháp lý thẩm định giá, không minh bạch… làm cho cổ đông Nhà nước mất quyền chi phối, gây thiệt hại lợi ích của Công ty Sadeco và cổ đông Nhà nước...
Ông Tất Thành Cang thực hiện không đúng thẩm quyền, không đúng quy định pháp luật liên quan khu đất 32 héc ta ở Nhà Bè
Không chỉ liên quan đến vụ án xảy ra tại IPC và SADECO, ông Tất Thành Cang còn có trách nhiệm trong việc Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận chuyển nhượng trái phép 32 héc ta đất tại xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè.
Liên quan đến các sai phạm của ông Cang, cuối năm 2018, Ban Chấp hành Trung ương đã thi hành kỷ luật ông Tất Thành Cang bằng hình thức: Cách chức Ủy viên Trung ương Đảng khoá XII; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2015 - 2020, vì đã có những khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng.
Trước đó, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kết luận về những sai phạm của ông Tất Thành Cang. Theo đó, ông Cang đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc, vi phạm thẩm quyền, nguyên tắc, quy trình xử lý công việc, vi phạm quy định của Thành ủy về quản lý, sử dụng tài sản tại các doanh nghiệp thuộc sở hữu Đảng bộ TPHCM và các quy định pháp luật trong việc quyết định chủ trương hợp tác kinh doanh, chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các doanh nghiệp thuộc Thành ủy, chấp thuận chủ trương để người đại diện phần vốn của Thành ủy biểu quyết phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược tại doanh nghiệp.
UBKTTƯ khẳng định ông Cang thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để lĩnh vực được phân công phụ trách có nhiều vi phạm pháp luật, gây thiệt hại lớn cho ngân sách Đảng bộ TP.HCM.
Ngoài ra, Kết luận của UBKTTƯ cũng thể hiện: Trong thời gian giữ cương vị Thành ủy viên, Ủy viên UBND TP, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM, ông Cang đã vi phạm quy định pháp luật về đất đai và quản lý đầu tư xây dựng trong việc ký quyết định phê duyệt dự án và ký tắt hợp đồng dự án đầu tư xây dựng 4 tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Vào tháng 5-2018, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM cũng đã thông tin về một số nội dung kết luận của về việc chuyển nhượng hơn 32 ha đất đã đền bù của Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận.
Theo đó, việc chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè của Công ty Tân Thuận cho Công ty CP Quốc Cường Gia Lai theo hợp đồng ngày 5/6/2017 là không đúng với thẩm quyền quy định tại điều 3 và điều 6 Quyết định số 1087-QĐ/TU ngày 31/3/2009 của Ban Thường vụ Thành uỷ về ban hành quy chế quản lý, sử dụng tài sản là nhà, quyền sử dụng đất tại các công ty TNHH MTV thuộc sở hữu Đảng bộ TP (Ban Thường vụ quyết định chuyển nhượng sở hữu tài sản là nhà, quyền sử dụng đất).
Việc chuyển nhượng đất đã đền bù không qua đấu giá là trái với Nghị định 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ; không đúng với Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về giá đất. Vì vậy, ngày 18/4/2018, Ban Thường vụ Thành ủy đã kết luận yêu cầu Công ty Tân Thuận đàm phán với đối tác để huỷ hợp đồng.
Đến nay, hai bên đã hoàn tất việc chấm dứt hợp đồng và không gây thiệt hại kinh tế cho Công ty Tân Thuận.
Được biết, tổng giá trị chuyển nhượng khu đất 32 héc ta trên chỉ 419 tỷ đồng (1,29 triệu đồng/m2), trong khi giá trị thực tế theo thị trường khoảng 2.000 tỷ đồng (theo đánh gái của giới bất động sản).
Khu đất 32 ha ở Phước Kiển được Công ty Tân Thuận "bán" cho Công ty Quốc Cường Gia Lai. Ảnh: Lê Quân.
Về trách nhiệm của ông Tất Thành Cang (thời điểm ấy là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM) đối với hợp đồng chuyển nhượng này, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM đã kết luận việc chấp thuận chủ trương chuyển nhượng đất đã đền bù của Công ty Tân Thuận và chấp thuận chuyển nhượng cho Công ty CP Quốc Cường Gia Lai của ông Tất Thành Cang là không đúng thẩm quyền và chưa đúng quy định của pháp luật, không báo cáo Thường trực Thành ủy và Ban Thường vụ Thành ủy trước khi quyết định.
Ngoài ra, ông Cang còn thiếu kiểm tra việc thực hiện các kết luận chỉ đạo của mình, việc chuyển nhượng theo Hợp đồng 203/HĐKT/2017 có nguy cơ gây thất thoát lớn cho Đảng bộ TP...
